Kaldı ki, yapılmış bir icra takibi olmadan da borç tehdidi altında olan kişinin menfi tespit davası açabileceği, İcra İflas Kanunu'nun 72/2. maddesinde açıkca düzenlenmiştir. Üstelik davacı taraf fatura içeriğine itiraz etmiş davalı cevap olarak ürün bedeli olan 7.750,00 TL.nin derhal ödenmesini aksi halde yasal yollara müracaat edeceğini bildirmiştir. O halde dava konusu olayda kendisine karşı bir itirazın iptali davası açılmasını beklemeden iş bu menfi tespit davasını açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü ile işin esasının incelenmesi gerekirken, aksine düşüncelerle hukuki yarara ilişkin “dava şartı” yokluğundan bahisle davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün, temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan 132,40 TL harcın istek halinde iadesine, 07/10/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacı vekili, davalı tarafından müvekkili aleyhine faturaya dayalı olarak başlatılan icra takibinden dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, yetkili mahkemenin ... Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu belirterek yetkisizlik karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, menfi tespit davalarında yetkili mahkemenin takibin yapıldığı veya davalının ikametgahı mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava; faturaya ve ihtarname bedel alacağına dayalı icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti(menfi tespit) istemine ilişkindir. Öncelikle, menfi tespit davası ile ilgili genel bir açıklama yapılmasında ve ilgili yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır: Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir....
Mahkemece, iddia, savunma, davalı yanca düzenlenen ... seri nolu faturanın davacılara tebliğine ve bu faturaya konu ürünlerin teslimine dair kanıtlayıcı belgelerin davalı yanca sunulamaması, davacıların anılan faturaya konu malların taraflarına teslim edilmediğine ilişkin yemin beyanlarına göre, davanın kabulüne, davacıların davaya konu (3) çek nedeniyle davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, ... İcra Müdürlüğü’nün 2003/2229 nolu dosyasında yapılan takipten dolayı ve İİK.nun 72/5. maddesi gereğince % 40 oranında olan 1.720.000.000....
. - KARAR - Davacı vekili, faturaya dayalı alacağın tahsili için başlattığı icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın görevli mahkemede açılmadığını, her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olan bu davanın ticaret mahkemesinde görülmesi gerektiğini, davalının davacıdan aldığı mal bedeline istinaden verilen senedin icraya konularak tahsil edildiğini, davacının aynı mallar için bu defa faturaya dayalı takip yaparak mükerrer tahsilat yapmaya çalıştığını savunarak davanın reddi ile kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir....
Somut uyuşmazlıkta, davacı, dava dilekçesiyle, hem geçersiz çeke dayalı takipten dolayı borçlu olmadığının tespitine hem de hizmet alınmadığı için sözleşme ilişkisi kapsamında davalıya her hangi bir borcu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, senedin nama yazılı ve taksit tutarında düzenlenmediğinden bahisle, çekten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş ise de taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinden kaynaklı menfi tespit talebi hakkında gerekçe ve hükümde olumlu yada olumsuz bir karar verilmemiştir. Mahkemece, bu yön göz ardı edilerek hüküm tesis edilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, hükmün bozulmasını gerektirmiştir. 2-Bozma nedenine göre davalının temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir....
İİK’nın 72/son maddesinde; menfi tespit ve istirdat davalılarının takibini yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabileceği kabul edilmiştir. Bu madde ile menfi tespit davalıların da genel yetki hükümleri yanında, özel yetki kuralıda benimsenmiş, davacıya seçimlik hakkı doğmuştur. Somut olayda takibi yapan icra dairesi ... 1. İcra müdürlüğü olup az yukarıda belirtilen hüküm uyarınca ... Mahkemeleri de açılan menfi tespit davasında yetkili olduğu ve davacı seçimlik hakkını takibin yapıldığı yer mahkemesi olarak kullandığından, mahkemece yetki ilk itirazının reddedilerek işin esasının incelenmesi ve sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmesi doğru olmamış bozulması gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/303 Esas KARAR NO : 2023/555 DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 26/04/2022 KARAR TARİHİ : 18/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin bir kısım işlerini aldığını, davalının da müvekkilinin taşeronu olduğunu bu kapsamda kendisine bir çok avans çeki verildiğini ancak bunun karşılığı kadar hizmet alınmadığını, buna rağmen davalının dava konusu çeki icraya koyduğunu bu çekin bedelsiz olduğunu belirtmiş ilgili icra dosyasından borçlu olmadıklarının tespitini talep etmiştir. Davalı davaya cevap vermemiştir. Davalı defterleri üzerinde yapılan incelemede defterlerin bir bütün olarak incelenemediği, taraflar arasındaki ilişkinin 2021 yılında başladığı ve 2021 ile 2022 yılında ticari ilişki olduğu çekin mahsubu halinde davacının ......
- K A R A R - Davacı vekili; müvekkilinin davalıya sattığı fenni yem ve arpa bedelinin tahsili için faturaya dayalı olarak davalı hakkında icra takibi başlattıklarını, davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu, ancak takipten önce takibe konu 3 adet faturanın davalı şirkete tebliğ edilmesine rağmen davalının bu faturalara itiraz etmemesi nedeniyle sözkonusu faturaların kesinleştiğini belirterek, davalının itirazının iptali ile takibin devamına ve %20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili; taraflar arasında bir ticari ilişki olmadığını ve takip konusu faturaların takipten önce müvekkiline teslim edildiği hususunun doğru olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
