İNCELEME VE GEREKÇE: Dava, davacının satın aldığı aracın ayıplı olduğu iddiası ile ayıpsız misli ile değişim veya bedelde indirim talebine ilişkindir.6502 sayılı yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur. Yine aynı yasanın 83/1. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde genel hükümlerin uygulanacağı düzenlemesi yapılmıştır....
İNCELEME VE GEREKÇE: Dava, davacının satın aldığı aracın ayıplı olduğu iddiası ile ayıpsız misli ile değişim veya bedelde indirim talebine ilişkindir.6502 sayılı yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur. Yine aynı yasanın 83/1. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde genel hükümlerin uygulanacağı düzenlemesi yapılmıştır....
Ne var ki tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. 6502 sayılı Yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur....
(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. (3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır....
Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. (3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ Taraflar arasındaki tüketiciyi koruma kanunundan kaynaklanan (malın ayıplı olmasından kaynaklanan) davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı, 20.8.2003 tarihinde ... plaklı aracı davalı ... şirketinden satın aldığını, araçta sürekli mekanik arızaların çıktığını, ayıplı aracın iadesi ile bedelinin ödenmesi için açtığı davanın kabul edildiğini, temyiz aşamasında, ayıp oranında bedelde indirim veya ücretsiz onarım hakkının değerlendirilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulduğunu, bunun üzerine bedelde indirim talep ettiğini, bilirkişi raporu ile 31.923,42TL indirim olacağının tespit edildiğini, davayı açarken aracın yenisiyle değiştirilmesini veya bedelin iadesini...
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dava; eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıplı ifa nedeniyle bedelde indirim lmadığı takdirde ayıpsız misli ile değişim istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile kamu düzeninden sayılan hallerle sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde, davacı ile davalı arasında sözlü olarak eser sözleşmesi akdedildiği, sözleşmenin bedelinin 13.000,00 TL olup iş bedelinin ödendiği uyuşmazlık konusunun işin ayıplı olup olmadığı, ayıplı ise davacının talebinin sözleşmeden dönme mi yoksa ayıp oranında bedelde indirim olup olmadığı ve bedelden indirim miktarının tespiti hususu olduğu anlaşılmaktadır. HMK'nın 33. maddesi gereğince bir davada olayları anlatmak taraflara, hukuki nitelendirme görevi hakime aittir. Tarafların olayları anlatırken olayların hangi hukuki müesseslere veya kanun maddelerine temas ettiğini açıkça ifade etmeleri gerekmez....
Mahkemece, "...Davacı, davalıların satıcısı ve imalatçısı oldukları aracın ayıplı ayıplı olduğu iddiası ile misli ile değişim mümkün olmadığı taktirde bedel iadesi talebinde bulunmuştur. Davalı ise davanın görevli ve yetkili mahkemede açılmadığını ve ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını iddia etmiştir. Satış tarihi itibari ile uygulanması gereken 6502 Sayılı Kanun'un 8. maddesine göre; "Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır."...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRLİMESİ VE GEREKÇE; Davadaki uyuşmazlık, 20/01/2021 tarihinde davalı şirketten 185.875,90 TL ... model ticari araç satın alındığı aracın ayıplı olduğu ileri sürülerek ayıpsız misli ile değiştirilmesi, ayıpsız mislinin bulunmaması halinde, satış bedelinden mahkemece tespit edilecek ayıp oranında indirim yapılması istemlerine ilişkin olduğu, aracın kullanımının hususi ya da ticari olup olmadığı ve mahkememizin görevli olup olmadığı, aracın ayıplı olup olmadığı, ayıplı ise ayıbın ve ayıplı aracın meblağ ve değeri, misli ile değişiminin mümkün olup olmadığı, değişimin mümkün olmaması halinde ise indirim ve tazmin değerine ilişkindir. Tacirler arası satış sözleşmelerinde 6102 sayılı TTK’nun 23. maddesi ile, bu madde yollamasıyla 6098 sayılı TBK’nun satış sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Dava konusu buzdolabının gizli ayıplı olduğu, ayıbın üretim hatasından kaynaklandığı ve giderilmesinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir....
Örneğin: Malın yırtık, lekeli olması gibi, Hukuki ayıp; malın kullanımının hukuken sınırlandırılmasıdır. Örneğin: Malın üzerinde takyitler bulunması gibi, Ekonomik ayıp ise; malın iktisadi vasıflarında eksiklik olmasıdır. Yukarıda da ayrıntısı ile açıklandığı üzere; malın ayıplı olması hâlinde taraflara ait hak ve yükümlülüklerin nelerden ibaret olduğu, 4822 sayılı Kanun’la değişik Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesinde düzenlenmiş; ayıbın gizli ya da açık olması hâlleri için ayrı başvuru süreleri getirilmiş; hatta ayıbın ağır kusur veya hile ile gizlenmesi hâlinde zamanaşımı süresinden yararlanılamayacağı, açıkça ifade edilmiştir (BK. m.207/son; TBK. m. 231/son)....
