GEREKÇE: Dava İİK 82/1- 12 maddesi uyarınca açılmış meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İİK'nun 82/1- 12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şart olduğu gibi, haczin yargılama süresince de ayakta kalması gerekir. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle İİK'nun 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Öte yandan, taşınmazın usulüne uygun olarak haczedildiğinin kabulü için icra müdürlüğünce haciz kararı verilmesi yeterli olup, haczin geçerliliği ve tamamlanmış sayılması için ayrıca tapu siciline şerh verilmesi zorunlu değildir....
Taraflar arasındaki meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kısmen kabulü ile şikayetçi borçluya ait ... İli, ... Parsel, 6 nolu bağımsız bölümde kayıtlı meskenin ihale yolu ile satılarak yeni ev alabilmek için gerekli olan 260.000 TL’nin şikayetçi borçluya, artanın davalı alacaklıya ödenmesine, satışın ev alınabilecek miktar olan 260.000 TL’den az olmamak üzere yapılmasına karar verilmiştir. Kararın şikayetçi borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı şikayetçi borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....
Dava İİK'nın 82/1- 12 maddesi uyarınca açılmış meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetidir. Delil ikamesi için avans başlıklı HMK'nun 324. maddesinin birinci fıkrasında ise; "Taraflardan her biri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin sürede yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikamesini talep etmişlerse, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler." hükmü düzenlendikten sonra ikinci fıkrasında; tarafların bu yükümlülüğü yerine getirmemesinin hukuki sonucu olarak delil ikamesinden vazgeçmiş sayılacağı belirtilmiştir. İİK'nun 82/1- 12. maddesine dayalı meskeniyet nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde; ispat külfeti borçluya ait olup, ispat ise mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile mümkündür (Yargıtay 12. HD'nin 27.11.2017 tarihli, 2016/22245 E, 2017/13718 K. sayılı içtihadı)....
YANIT : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının adına kayıtlı bir çok taşınmazı bulunduğunu, maddi durumu iyi olduğundan şikayetin asılsız olduğunu, borçlunun asıl uğraşının tespiti gerektiğini, yapılacak keşifle taşınmazların haczedilmezlik iddiasına konu olmayacak vasıfta olduklarının anlaşılacağını belirterek, davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, meskeniyet şikayeti açısından şikayetin kabulüne, Manisa 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/4261 Esas sayılı takip dosyasında şikayet konusu 46 Ada 27 Parsel sayılı taşınmazdaki şikayetçi payı üzerindeki haczin kaldırılmasına, çiftçilik nedeniyle haczedilmezlik şikayeti açısından şikayetin kısmen kabulüne, kısmen reddine, Manisa 4....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince " Takip, ipotek alacağına dayalı olarak başlatılmıştır. Borçlu, ipotek kurulurken bu evi mesken olarak kullanmaktan vazgeçmiş sayılır. İİK'nun 82/1- 12. maddesinde yer alan borçlunun haline uygun meskeninin haczedilemeyeceği düzenlemesi haczedilmezlik şikayeti olup, haciz yoluyla yapılan takipler hakkında uygulanır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibinde haciz safhası bulunmadığı gibi meskeniyet şikayetine konu edilecek bir “haciz işlemi” de mevcut olmadığından bir diğer anlatımla haciz bulunmadığından haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı olmadığından davacının meskeniyete dayalı şikayetin reddine karar vermek gerekmiştir. İİK'nun 149/1 maddesi ve aynı kanunun 34. maddesi hükmü gereğince ipoteğin paraya çevrilmesine ilişkin ilamlı takipte ilamların icrasına ilişkin hükümler uygulanacağından alacaklı icra takibini Türkiye dahilindeki herhangi bir icra dairesinde başlatabilir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 82/1- 12. maddesi uyarınca meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. Bayındır İcra Müdürlüğü'nün 2018/871 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde, alacaklı davalı tarafından borçlu davacı ve dava dışı borçlular aleyhine başlatılan ilamsız takip olduğu, davacı borçluya ait İzmir İli, Bayındır İlçesi, Fatih Mahallesi, 348 ada 12 parsel sayılı taşınmaza 25/01/2019 tarihinde haciz konulduğu, bu hacze ilişkin 103 davetiyesinin davacı borçluya 23/06/2020 tarihinde tebliğ edildiği, şikayetin süresinde olduğu anlaşılmıştır....
açıkça aykırı olduğunu ve bu nedenle haczedilmezlik şikayetinin kabulü ile dava konusu yerdeki haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 82/1- 12 .maddesi uyarınca meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İstanbul Anadolu 12. İcra Müdürlüğünün 2020/19287 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde, alacaklı davalı tarafından borçlu dava dışı Ömer Odabaşı aleyhine başlatılan kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip olduğu, dava dışı borçluya ait İstanbul İli Maltepe İlçesi Başıbüyük Mahallesi 15422 ada 9 parsel C Blok 15 nolu bağımsız bölüme 16/11/2020 tarihinde haciz konulduğu anlaşılmıştır. İİK'nın 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendi gereğince, borçlunun haline münasip evi haczedilemez. Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı sadece borçluya aittir. Somut olayda, takip borçlusunun eşi olan davacının icra takibinde taraf sıfatı olmadığından, yukarıda anılan yasa maddesi gereğince meskeniyet şikayetinde bulunma hakkı yoktur. Bu hususun mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekmektedir....
Dava, haczedilmezlik şikayeti ile, 3. kişinin İİK’nin 96 ve devamı maddelerine dayalı olarak açtığı istihkak davasına ilişkindir. Haczedilmezlik şikayeti kabul edilen davacı üçüncü kişi davaya konu takip dosyasında taraf olmadığı gibi, ipotek alacaklısı sıfatına da sahip değildir. Takip dosyasının tarafı olmayan üçüncü kişi şikayet yolu ile haczin kaldırılmasını isteyemez. Bunun yanı sıra davacı üçüncü kişi vekili dava dilekçesi ile mahcuzların müvekkili şirkete ait olduğunu belirterek istihkak iddilarının kabulünü talep etmiş ve yargılama sırasında nispi harcı da tamamlamıştır. Bu durumda Mahkemece, davacı üçüncü kişinin istihkak talebi hakkında tarafların tüm delillerini toplayarak oluşacak sonuca göre değerlendirme yapılması gerekirken sadece şikayete yönelik gerekçe ile karar verilmesi yerinde görülmemiştir....
Talep, meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İİK'nın 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendi gereğince; borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı borçlunun şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Bir başka ifadeyle, meskeniyet şikayeti, şahsi hak niteliğinde olup; iddiada bulunan kişinin ihtiyacı ve haczedilen meskenin bu şahsın haline münasip olup olmadığı araştırılarak sonuçlandırılması gerekir. Bu nedenle, haczedilmezlik şikayetinin incelenmesi sırasında şikayetçi borçlunun ölümü halinde mirasçılarının yargılamayı sürdürmeleri mümkün değildir....
