İİK 72. maddesi gereğince ihtiyati talep eden geçici hukuki koruma kararlarının genel olarak düzenlendiği HMK hükümleri uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilebilmesinin koşulları kapsamında haklığının yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır. İcra ve İflas Kanununun 72/2. maddesine göre, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir sadece icra takibinden önce açılan bir menfi tespit davası olması halinde verilebilecek bir tedbir olup, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması yönünde tedbir kararı verilemez. Menfi tespit davasının icra takibinden sonra açılması durumunda ise ancak İİK 72/3. maddesi uyarınca icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin tedbir verilebilir....
Mahkemece verilen istinafa konu kararda özetle; davanın İİK.’nun 89 maddesine göre açılmış menfi tespit davası olduğunu, bu madde kapsamında açılan davada ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği belirterek davacının tedbir talebinin reddine, talep edildiği takdirde davacı vekiline menfi tespit davası açtığına dair derkenar verilmesine karar verilmiştir. Karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece iş bu davanın İİK 89.maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olduğundan bahisle tedbir talebinin reddine karar vermiş ise de davanın İİK.’nun 72. Maddesi gereğince açılmış menfi tespit davası olduğunu, davalı- nın da takip borçlusu ... Ltd.Şti. olduğunu, takip alacaklısı ... aleyhine İİK 89 maddesi gereğince açılmış bir menfi tespit davası bulunmadığını belirterek kararın kaldırılmasına ve ihtiyati tedbir taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Tarih : 27.7.2010 Nosu : 859-1118 Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın görevsizlik nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Dava, İİK.nun 89/3.maddesi kapsamında gönderilen haciz ihbarnamesine karşı açılan menfi tespit davasıdır. Mahkemece gönderilen haiz ihbarnamesine verilen cevapta icra dosyası numarasının 2006/21439 yerine 2008/21439 yazıldığı ve süresi içinde icra dairesine verildiğini, uyuşmazlığın icra memurunun işlemini şikayet olduğu, bu nedenle İcra Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Bu fıkraya göre açılacak menfi tespit davaları maktu harca tabidir." şeklindedir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Asliye hukuk mahkemelerinin görevi başlıklı 2/1. maddesi "Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir." hükmünü içermektedir. İİK'nin 89/3. maddesi kapsamında açılan davalarda mahkemenin görevinin belirlenmesi sırasında dayanak takibin türünün dikkate alınması mümkün değildir....
Buna rağmen, Mahkemece, hukuki nitelendirmede hata yapılarak davanın İİK'nın 72. maddesi kapsamında açılan bir menfi tespit davası olduğunun kabulü ile yukarıda belirtildiği şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu nedenle, davacı vekilinin istinaf başvurusundaki iddia ve itirazlar yerinde görülmüştür. O halde, Mahkemece, davanın, İİK'nın 89/3. maddesi kapsamında açılan menfi tespit davası olduğu dikkate alınarak, tarafların delillerinin toplanması ve değerlendirilmesi sonucunda esastan nihai bir kararın verilmesi gerekmektedir... " ifadelerine yer verilerek kesin olmak üzere kaldırılmıştır. Mahkememizce BAM kararı doğrultusunda tarafların delillerinin toplanmış ve değerlendirilmiştir....
Bu fıkraya göre açılacak menfi tespit davaları maktu harca tabidir." hükmünü içermektedir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Asliye hukuk mahkemelerinin görevi başlıklı 2/1. maddesi "Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir." hükmünü içermektedir. İİK'nin 89/3. maddesi kapsamında mahkemenin görevinin belirlenmesi sırasında dayanak takibin türünün ve takip taraflarının niteliklerinin dikkate alınması mümkün değildir....
Netice itibarıyla mahkeme menfi tespit davasında davacının borçlu olup olmadığının tespiti ile birlikte davalının da alacaklı olup olmadığının tespitini yapacaktır. Şu halde menfi tespit davasında dava konusunun bir miktar alacağa ilişkin olduğu açık olup 7155 sayılı Yasa'nın 20. maddesi ile TTK’nin 5. maddesine eklenen 5/A maddesi kapsamında menfi tespit davasında arabulucuya başvurmak dava şartı ise de arabuluculuk dava şartına tâbi olmayan çek istirdadı davası ile birlikte açıldığından eldeki davada menfi tespit talebi de arabulucuk dava şartına tâbi olmayacaktır.'' şeklindedir....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 28/04/2022 KARAR TARİHİ : 13/05/2022 KARAR YAZMA TARİHİ : 16/05/2022 Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasında evrak üzerinden yapılan inceleme sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava dışı takip borçlusu......
Bu fıkraya göre açılacak menfi tespit davaları maktu harca tabidir." hükmünü içermektedir. Davacı üçüncü şahıs, davalı ise icra dosyası alacaklısıdır. Aralarında doğrudan bir ticari ilişki bulunduğuna dair dosya kapsamında herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır. Tüm dosya kapsamı üzerinde yapılan değerlendirme neticesinde, davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davanın İİK'nin 89/3. maddesi kapsamında borçlu olunmadığının tespitine yönelik menfi tespit davası olduğu ve yukarıda sayılan ticari davalar arasında yer almadığı, bu hali ile uyuşmazlığın genel hükümlere göre çözümlenmesi gereken davalardan olduğu anlaşıldığından mahkememizin görevsizliğine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur (Yargıtay 19. HD. 12/04/2016 tarih, 2016/3568 e, 2016/6425 k; Ankara BAM 23. HD. 26/02/2020 tarih, 2020/386 e, 2020/390 k; 25/09/2020 tarih, 2020/1307 e, 2020/1160 k)....
Davacı hakkındaki tacir araştırması kapsamında dosyaya kazandırılan belgelerden: Ticaret Sicili ve Ticaret Odası kaydının bulunmadığı, ... d.ndeki mükellef kaydının 27.11.2011 tarihinde silindiği ve o tarihten bu yana kaydının bulunmadığı anlaşılmıştır. Dava, İİK'nın 89/3. maddesi kapsamında gönderilen haciz ihbarnamesine karşı açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Davalı - takip alacaklısı şirket tarafından davacıya, İİK'nın 89. maddesi gereğince gönderilen 1. ve 2. haciz ihbarnamelerine cevap verilmediğinden bahisle 3. haciz ihbarnamesi gönderilmiş, üçüncü kişi konumunda olan davacı ise İİK'nın 89/3. maddesine uygun olarak 15 günlük hak düşürücü süre içinde işbu menfi tespit davasını açmıştır. 2004 sayılı İİK'nın 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir (Bkz: Bkz: Baki Kuru, İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, 2. Baskı, s. 476)....
