Orta yerde Borçlar Kanunu’nun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kira ilişkisi var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK. m.11. maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta, 12.03.2006 günlü kira sözleşmesinde soyut iş makinası kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası ilişkisi olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Dairemize değil Yüksek 11. Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki; anılan Yüksek Dairece de görevsizlik kararı verildiğinden ortaya çıkan görev uyuşmazlığı giderilmek üzere dosyanın Yargıtay Yüksek Birinci Başkanlığına gönderilmesine, 05.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Orta yerde Borçlar Kanununun 270. ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralanan demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK.nun 11. maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta kira sözleşmesinin konusu soyut iş makinaları kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Dairemize değil. Yüksek 11. Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki, anılan Yüksek Dairece de görevsizlik kararı verildiğinden ortaya çıkan görev uyuşmazlığı giderilmek üzere dosyanın Yargıtay Yüksek Birinci Başkanlığı'na gönderilmesine, 14.12.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Davacı, anılan sözleşme gereğince davalıya 2008-2010 arası yılları kirası olarak 224.000 TL'nin ödenmesi konusunda yasal otuz günlük ödeme süresi tanıyarak 22.3.2010 tarihinde temerrüt ihtarnamesi keşide etmiştir. Anılan ihtarnamenin davalıya 6.4.2010 tarihinde tebliğ edilmesine karşın, bir ödemede bulunulmadığından söz edilerek davacının 14.5.2010 tarihinde açmış olduğu işbu dava ile kiralananın tahliyesi ile 2008-2010 yılları kirası 224.000 TL'nin tahsili istenmiştir. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu çerçevesinde davalının talep konusu 2008 yılı kirasını ödediği tespit edilerek, halen ödenmemiş bulunan 2009 yılı kirası 81.830.65 TL ve gecikme zammı 11.547.21 TL, 2010 yılı kirası 86.928.70 TL ile gecikme zammı 3.453 TL kira borcu dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile hüküm altına alınmıştır....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 01/11/2016 tarihli sözleşmeden kaynaklandığı sözleşme içeriğinde hasılat kirası (ticari işletmenin kiralanması) sözleşmesi kapsamında kiraya verilen fabrika binası için ödenmeyen kira parasının ödenmesi ve taşınmazın tahliyesi istemi ile başlatılan takibe yapılan itirazın iptali isteminden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşme ile davacı kiralayana ait işyeri, davalı hasılat kiracısına, kullanmak ve semerelerinden yararlanmak üzere sabit dönemsel kira ödemeleri karşılığında karşılığında teslim edilmiştir. İlgili sözleşme ile davacı, ticari işletmesinde bulunan menkulleri davalıya satmış, çalışan işçilerin sözleşmeleri ile birlikte davalı şirket bünyesinde çalışması için devretmiş, marka haklarını devretmiştir. Kira parasının ödenmesi dışındaki hususlarda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Tarafların sözleşmede, yapılan sözleşmenin adi kira veya hasılat kirası olmadığı şeklindeki anlaşmaları sonucu değiştirmeyecektir....
DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekili 29/01/2019 tarihli dava dilekçesi ile özetle; davalı şirketin, mülkiyeti müvekkili T1 ve Abdullah Gencel'e ait olan ve Ünye ilçesi, Keş Mahallesinde bulunan 10 adet taşınmazda 10/03/2005 tarihinden bu yana kiracı olarak bulunduğunu, kira sözleşmesinin taşınmaz sahibi olan müvekkilinin kayın valitesiyle imzalanmış, daha sonra taşınmazın mülkiyeti T3 aylık 1.500,00....
Davacı vekilinin dava dilekçesi ekinde taraflar arasında imzalanan işletme hakkı devir sözleşmesi örneğini de sunduğu anlaşıldığından alacağın devir sözleşmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır. Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Taraflar arasındaki sözleşme dosyada mübrez olup incelendiğinde bir ticari işletmenin işletme hakkı ile birlikte devredildiği anlaşılmaktadır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2019/1996 KARAR NO : 2019/1766 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BİLECİK SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/04/2019 NUMARASI : 2018/18 ESAS 2019/306 KARAR DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Yukarıdaki mahal esas ve karar numarası ayrıntılı olarak belirtilen İlk Derece Mahkeme kararının incelenmesi için istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dosya mündericatında tüm bilgi ve belgeler okunup tetkik edildikten sonra heyetçe yapılan müzakere sonunda duruşma açılmasına gerek görülmeksizin gereği görüşülüp düşünüldü. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili İlk Derece Mahkemesine ibraz ettiği dava dilekçesinde özetle: Taşınmazın müvekkili davacı T1 boş olarak teslimine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesnii talep ve dava etmiştir....
Sözleşmede kiralananın otel olarak kullanılmak üzere demirbaşları ile birlikte kiralandığı anlaşılmaktadır. Kiralanan taşınmazın demirbaşları ile kiraya verilmiş olması kira ilişkisini hasılat kirası olarak nitelendirmek için yeterli değildir Kira ilişkisine Borçlar Kanununun hasılat kirasına dair hükümlerinin uygulanabilmesi için, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması ve işletme hakkının devredilmiş bulunması gerekir. Dosyada bulunan ruhsatların incelenmesinden davaya konu taşınmaz için 20.03.1998 yılında dava dışı önceki kiracı tarafından ruhsat alındığı, 15.05.2003 tarihinde ise davalı kiracı adına ruhsat alındığı anlaşılmaktadır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır....
YARGILAMA SAFAHATI : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılamasında 30/09/2022 tarihli kararı ile davalı T2 dava konusu taşınmazdan tahliyesine, 6.600,00 TL tutarındaki kira bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı 04/11/2022 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 08/12/2021 NUMARASI : 2020/337 ESAS 2021/1445 KARAR DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı dava dilekçesinde özetle; davalının 01/03/2015 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira kontratı ile müvekkiline ait iş yerinde kiracı olarak bulunduğunu, aylık kira bedelinin 4.750,00 TL olduğunu, kira süresinin 29/02/2020 tarihinde sona erdiğini, müvekkilinin oğlu T5 30/09/2019 tarihinde çalışmakta olduğu ağabeyinin yanından ayrıldığını, belirtilen tarihten bu yana halen işsiz olduğunu, müvekkilinin tahliyesi istenilen kiralananda oğlu Hamza için telefon ve iletişim üzerine iş yeri açacağını, bu hususun sözleşmenin bitiminden evvel ihtarname ile davalı tarafa bildirildiğini belirterek ihtiyaç sebebiyle kiralananın tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir....
