Orta yerde Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası ilişkisi var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK'nun 11.maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane, ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta, 23.1.2006 günlü kira sözleşmesinde soyut "malzeme ve personel taşımak" için araç kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası ilişkisi olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 07.05.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Kiralananın, demirbaşları ile kiraya verilmiş olması kira ilişkisini ürün kirası olarak nitelendirmek için yeterli değildir. Kiralananın, demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması ve işletme hakkının devredilmiş bulunması gerekir. Rödovans sözleşmelerinde , maden ruhsatının ruhsat sahibi üzerinde bırakılması , bu ruhsat kapsamındaki alanın da, belirli bir bedel karşılığında rödovansçıya kullandırılması kurucu unsurlarıdır. Somut olayda: Davacı, dava dışı ortağı ile birlikte davalıya ait maden ruhsatının kapsamı dahilindeki alanın işletilmesi ve karşılığında, ruhsat sahibine satışı gerçekleştirilen her türlü malzeme için net 1.40 TL /ton rödovans bedeli ödenmesi kararlaştırılmıştır. Bu sözleşme, unsurları itibarıyla TBK'nun ürün kirası hükümlerine tabidir....
Otel olduğu, işletme izin belgesinden kiralananın işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verildiğinin anlaşıldığı, bu durumda taraflar arasında hâsılat kira sözleşmesi mevcut olup, ödeme için 60 günlük süre verilmesi gerekirken ödeme emrinde 30 günlük süre verildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Takibe dayanak yapılan ve karara esas alınan 01.05.2013 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, taraflar arasındaki kira ilişkisinin Borçlar Kanununa göre çatılı işyeri hükümlerine mi yoksa hâsılat kirası hükümlerine mi tabi olduğu konusunda toplanmaktadır. Sözleşmede, kiralananın cinsi “işyeri-otel” olarak belirlenmiştir. Kira ilişkisine, Borçlar Kanunu’nun hâsılat kirasına dair hükümlerinin uygulanabilmesi için, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması gerekir....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARAR ÖZETİ: Mahkemece; icra mahkemesinden kiralananın tahliyesinin istenebilmesi için tahliyesi talep edilen şeyin taşınmaz niteliğine haiz olmasının gerektiği, bu durumun nedeninin tahliye konusu olan malın tahliye sonucunda aynı amaçla kullanımının devam etmesi olduğu, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi'nin 2018/1472 esas 2018/1334 karar sayılı ilamında bu durumun; "Taşınmaz kirası, örneğin tarla kirası veya konut veya çatılı işyeri kirası söz konusu olduğunda kiralananın tahliyesi halinde taşınmaz yeniden aynı şekilde kiralanabilir halde olup aynı amaçla kullanıma elverişli olduğu halde, eldeki davaya konu olayda söz konusu billboard, megalight reklam panosu vs. mevcut yerinden kaldırıldığı halde artık sözleşmenin konusu da ortadan kalkmaktadır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2018/785 KARAR NO : 2018/772 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : TAŞOVA SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 26/01/2018 tarihli ara karar NUMARASI : 2017/778 E DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tahliye taahhüdünün geçersizliğinin tespiti ile aleyhine yürütülen takibin tedbiren durdurulmasını talep ve dava etmiş, Taşova Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2017/778 Esas, 26/01/2018 tarihli ara kararıyla davacı vekilinin takibin geçici olarak durdurulması talebinin reddine karar verilmiş olup ara karar davacı vekilince istinaf edilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesiyle yerel mahkemece verilen ara kararın kaldırılmasını talep etmiştir....
Takipte dayanılan ve taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 01.06.2008 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesinde kira bedeli ciro üzerinden % 11,5 + KDV olarak belirlenmiş, davalı vekili sözleşmenin bu hükmüne dayanarak kiranın ciro üzerinden belirlendiğini bu nedenle hasılat kirası olduğunu ve ödeme emrinde altmış günlük süre verilmesi gerektiğini savunmuştur. Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır....
Takipte dayanılan ve taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 01.06.2008 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesinde kira bedeli ciro üzerinden % 11,5 + KDV olarak belirlenmiş, davalı vekili sözleşmenin bu hükmüne dayanarak kiranın ciro üzerinden belirlendiğini bu nedenle hasılat kirası olduğunu ve ödeme emrinde altmış günlük süre verilmesi gerektiğini savunmuştur. Türk Borçlar Kanunu'nun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 01/11/2016 tarihli sözleşmeden kaynaklandığı sözleşme içeriğinde hasılat kirası (ticari işletmenin kiralanması) sözleşmesi kapsamında kiraya verilen fabrika binası için ödenmeyen kira parasının ödenmesi ve taşınmazın tahliyesi istemi ile başlatılan takibe yapılan itirazın iptali isteminden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşme ile davacı kiralayana ait işyeri, davalı hasılat kiracısına, kullanmak ve semerelerinden yararlanmak üzere sabit dönemsel kira ödemeleri karşılığında karşılığında teslim edilmiştir. İlgili sözleşme ile davacı, ticari işletmesinde bulunan menkulleri davalıya satmış, çalışan işçilerin sözleşmeleri ile birlikte davalı şirket bünyesinde çalışması için devretmiş, marka haklarını devretmiştir. Kira parasının ödenmesi dışındaki hususlarda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Tarafların sözleşmede, yapılan sözleşmenin adi kira veya hasılat kirası olmadığı şeklindeki anlaşmaları sonucu değiştirmeyecektir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 06/05/2019 NUMARASI : 2019/23 2019/568 DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davası hakkında kurulan hükmün istinaf incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2018/2146 KARAR NO : 2018/1908 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇANAKKALE SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/06/2018 NUMARASI : 2017/576 ESAS 2018/648 KARAR DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Yukarıdaki mahal esas ve karar numarası ayrıntılı olarak belirtilen İlk Derece Mahkeme kararının incelenmesi için istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dosya mündericatında tüm bilgi ve belgeler okunup tetkik edildikten sonra heyetçe yapılan müzakere sonunda duruşma açılmasına gerek görülmeksizin gereği görüşülüp düşünüldü. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine ibraz ettiği dava dilekçesinde özetle: Davalının tahliyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
