Uyuşmazlık, 01.05.2010 tarihli kira sözleşmesi ile 01.10.2010 tarihinden itibaren kiralanacağı taahhüt edilen petrol istasyonu ve lokantanın kira sözleşmesinin yapılmamasında kimin kusurlu olduğu ve sözleşmenin yapılmaması nedeniyle davacı-kiracının bu nedenle uğradığı zararı kiralayandan talep edip edemeyeceği husunda toplanmaktadır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunun 249/1 fıkrasına(1.7.2012 de yürürlüğe giren 6098 sayılı TBK'nun 301 maddesine) göre “....kiralananı kullanmaya uygun tam ve eksiksiz bir şekilde kiracıya teslim etmek ve kira müddeti boyunca bu halde bulundurmak ile mükelleftir...”.818 sayılı Borçlar Kanunun 249 ve 250.maddeleri(6098 sayılı TBK'nun 304-305 ve 306.maddeleri) gereğince “... kiralananın tam ve eksiksiz sözleşmenin amacına uygun şekilde teslimi ya da kullanımı mümkün olmazsa kiracının akdi feshedebileceği gibi kiranın tenzilini isteyebileceği...” düzenlenmiştir....
O nedenle kiraya veren davacı, kiralananı da başlangıçtan itibaren sözleşmeden maksut kullanmaya salih bir halde, her türlü ayıptan salim olarak kiracıya teslim ve sözleşmenin devamı süresince de bu amacı sağlamak zorundadır (TBK. m. 301). Çünkü buradaki ifa; borçlanılan edimin kural olarak borçlu tarafından belirli bir yer ve zaman içinde ve sözleşmenin kaynağındaki esaslar altında yerine getirilmek suretiyle borçlunun borcundan kurtulmasını sağlayan eylem ve davranıştır. O halde, geçerli bir ifanın benimsenebilmesi için; ifa borçlu tarafından alacaklıya sözleşmede kararlaştırılan yer ve zamanda, kararlaştırılan nicelik ve niteliklere uygun olarak yapılmalıdır. Türk Borçlar Yasasının 304. maddesinde kiralananın önemli ayıplarla teslimi halinde kiracının borçlunun temerrüdüne veya kiraya verenin kiralananın sonradan ayıplı duruma gelmesinden doğan sorumluğuna ilişkin hükümlerine başvurabileceği hüküm altına alınmıştır....
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre; taraflar arasındaki sözleşmede 25 araç ve 25 şoför kiralanması denerek, esasen ulaşım hizmetinin davalı tarafından verilmesinin kararlaştırıldığı, sözleşmede kiralanan ve böylece ulaşımın sağlanacağı araçların binek olmasına rağmen, kaydi olarak davalının temin ettiği iddia edilen şoförün kullandığı zırhlandırılmış kamyonet vasfındaki araçla kazanın meydana geldiği, sözleşmede binek araçların gerektiğinde davalı tarafından ikame edileceğinin kararlaştırıldığı ancak kazanın binek araçla meydana gelmediği, sözleşmede şoförlerin davacının kendi araçlarında ve özellikle binek araç haricinde kullandırılacağına dair bir hüküm bulunmadığı, davalının bu konuda rıza ve talimatı olduğuna dair bir bilgi ve belge ile bir iddianın dosya kapsamında olmadığı, zararın sözleşmeye aykırı olarak şoförün davacının kendi inisiyatifi ile çalıştırılmasıyla ve davalının sağladığı ulaşım ve böylece sözleşme kapsamı haricinde meydana geldiği gerekçesiyle davanın...
ve tazminata hükmedilmesini istemiştir....
HD. 2015/15985 E - 2016/5498 K sayılı 25/04/2016 tarihli kararına göre yangın söndürme işinde çalışan bir kısım arazöz ve diğer araçlar için sarf edilen akaryakıt giderleri ile yangın söndürmeye katılan işçiler için sarf edilen ek giderlerin istenebileceği hüküm altına alınmıştır. Yine Yargıtay 4. HD 2015/8104 E - 2016/7205 K sayılı 31/05/2016 tarihli kararında; 285 Sayılı "Orman Yangınlarının Önlenmesi ve Söndürülmesinde Uygulama Esasları" tebliği dikkate alınarak; idareye ait araçlar ile yangın mevsimi boyunca orman yangınları hizmetinde çalıştırılmak üzere kiralanan araçlar için kira bedeli hesaplanmayacak, sadece o yangında çalıştırmak üzere kiralanan araç ve kamyonlar için kira bedeli hesaplanacak, gerek idareye ait gerekse kiralanan araçların yaktıkları akaryakıt ve yağ bedelleri masraf olarak talep edilebilecektir. İdareye ait olduğu anlaşılan arazöz ve su ikmal makinesi için kiralama bedeli hesaplanamaz....
nin araçların operatörünü temin edeceği, ücret, SGK girişi, kesinti ve her türlü fazla mesai'yi karşılayacağı, kiracının kiraya verenden ayrıca operatör isteminde bulunmayacağı, kiracının araçların teknik şartnamelerinde bulunan periyotta bakım ve onarım masraflarını (Yedek parça ve sarf malzemeleri dahil) yaptıracağı, bakımların yaptırılmamasından kaynaklanan tüm zararı gidereceği, kiracının kiraya verenin teslim ettiği şekilde sözleşme sonunda araçların bakımı yapılmış, çalışır vaziyette ve sağlam olarak, teslim alırkenki haliyle kiraya verenin belirteceği adreste kiraya verene teslim edeceği, kiracının kiraladığı araç ve makine başına sözleşmede belirtilen kira ücretlerini ödeyeceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Yargıtay 3....
nin araçların operatörünü temin edeceği, ücret, SGK girişi, kesinti ve her türlü fazla mesai'yi karşılayacağı, kiracının kiraya verenden ayrıca operatör isteminde bulunmayacağı, kiracının araçların teknik şartnamelerinde bulunan periyotta bakım ve onarım masraflarını (Yedek parça ve sarf malzemeleri dahil) yaptıracağı, bakımların yaptırılmamasından kaynaklanan tüm zararı gidereceği, kiracının kiraya verenin teslim ettiği şekilde sözleşme sonunda araçların bakımı yapılmış, çalışır vaziyette ve sağlam olarak, teslim alırkenki haliyle kiraya verenin belirteceği adreste kiraya verene teslim edeceği, kiracının kiraladığı araç ve makine başına sözleşmede belirtilen kira ücretlerini ödeyeceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Yargıtay 3....
Dava, sicile kayıtlı araçların zilyetliğe dayalı iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, dava dışı ... ve ...arasında 11.08.2014 tarihli TDM Otomotiv ve TCM Otomotiv devir sözleşmesi düzenlendiği, sözleşme gereği davalının ekli listede bulunan demirbaşlarını davacıya fatura kesmek suretiyle devredeceğinin belirtildiği ve listede ... ve ... plakalı araçların yer aldığı, bu araçların ruhsatlarının davalı şirkete ait olmasına rağmen haciz tarihi olan 08.05.2015 tarihine kadar araçların davacının kullanımında olduğu ve haciz sırasında haciz zaptına yazılmadan araçların anahtarlarının davalı tarafından alındığı, davalı tarafından araçların iadesini mülkiyet hakkına dayanarak davacı şirkete karşı açacağı bir dava ile sağlayabilecek iken haciz zaptına yazılmadan fiilen alındığından davacı şirketin zilyetlik hakkının davalı şirket tarafından alınmış olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne araçların zilyetliğinin davacıya teslimine karar verilmiştir....
'nin elinde mevcut ve Türkiye pazarında satışını sağlayamadığı dava kousu 2015 model araçların yurt dışında satışı konusunda aracılık yaptığını, davanın ...'ye karşı açılması gerekirken müvekkiline yöneltilmesinin haksız olduğunu, somut ve doğmuş hiç bir zararın mevcut olmadığını, karşı tarafın afaki tazminatlar ile kötü niyetli taleplerde bulunduğunu, davacının onayı ile ... ile irtibat kurulduğunu ve satış prosedürünün başlatıldığını, davalının davacıya satılan araçların garantisi konusunda ...'nin verdiği bilgi doğrultuunda kendisine garanti kapsamının belirtildiğini, davalının bu konuda hiçbir kusuru bulunmadığını, dava konusu araçların garantisiyle ilgili sorunun kaynağının ...'nın Güney Kore'deki merkezinin Türkiye'deki araçların satışını bilmesine rağmen, ... Avrupa ve ... Almanya'nın garanti sistemine bloke koymasından kaynaklandığını, distribütör olarak ...'...
Araçların 01.03.2012 tarihinde teslim edildiği görülmektedir. Davacı araçların teslim tarihinde teslim edilmediğini bu nedenle zarara uğradığını belirtmektedir. Davalı ise bir kısım araçlar yönünden kira ilişkisi devam ettiğini, söz konusu araçların 05.04.2016 ve 11.04.2016 tarihlerinde teslim edildiğini ve tüm kira bedelleri eksiksiz olarak ödendiğini, ... plakalı aracın 05.04.2016 tarihine kadar, ... plakalı aracın ise 11.04.2016 tarihine kadar kullanılmaya devam edildiği ve bu kullanıma ilişkin kesilen tüm faturaların eksiksiz ödendiğini iddia etmiştir. Dava konusu sözleşme incelendiğinde 10 adet araç için sözleşme akdedildiği, davalının ve davacı arasında ... plakalı ve ... plakalı kovalı vinç araçları bakımından husumet olmadığı, 7 adet 4x4 çift kabin kamyonet konusunda uyuşmazlık olduğu anlaşılmıştır. Dava konusu araçların serviste kaldığı konusunda da uyuşmazlık bulunmamaktadır....
