"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 3.5.2005 ve 27.5.2005 gününde verilen dilekçeler ile sözleşmenin ifası ve maddi tazminat, karşılık dava ise kira sözleşmesinin münfesih olduğunun tesbiti istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın ve karşılık davanın reddine dair verilen 16.3.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı-k.davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taraflar arasındaki hasılat kira sözleşmesine konu restoran-bar niteliğindeki kiralananın hükmen teslimi, dava tarihine kadar teslim işlemi yapılmadığından uğranılan kar kaybı zararının tahsili, eylemli engellemeler nedeniyle kiralananın davalı elinde kalması olası döneme ait de kar kaybı zararı ödetilmesine ilişkindir....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacı vekili tarafından icra takibine konu 21/11/2017 tarihli ve 60.000,00-TL bedelli senet borcunun müvekkil tarafından ödediğini, davalı tarafından müvekkile imzalatılan senet ile ilgili araç kiralama sözleşmesi mevcut olduğunu, araç kiralama bedeli ödemesi ve kiralanan aracın teslimi işlemlerinin yapılarak sözleşme yükümlülüğünün sona erdiğini, kiralama süreci sonunda davalı tarafından müvekkile hiçbir borç varlığı durumunun iletilmediğini, müvekkil ile davalı arasında yalnızca araç kiralama işlemi olmuş olup araç teslimi yapıldığı esnada ve sonrasında hiçbir borç bildirilmediğini belirterek davalı ile müvekkil arasında mevcut ve geçerli bir hukuki ilişkinin bulunmadığının tespitini ve Sakarya .... İcra müdürlüğünün .../... esas sayılı haksız icra takibinin durdurulmasını talep ve dava etmiştir. Davalı tarafça süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır....
Noterliğinin 20/04/2022 tarihli ve ...yevmiye sayılı ihtarnamesi ile borçların 60 gün içinde ödenmesi gerektiği ve ödenmediği takdirde sözleşmenin feshedileceğinin davalıya ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya 21.04.2022 tarihinde tebliğ edildiği, kira borcunun tamamının ödenmediği ve bu araçların davacıya yediemin olarak teslimi için Mahkememizce ihtiyati tedbir kararı verildiği ve dava konusu araçların aynen iadesi koşullarının oluştuğu anlaşıldığından, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunun 31 ve 32. maddeleri gereğince finansal kiralama konusu araçların davalı tarafından davacıya aynen iadesine, dava tarihinden sonra davalıya satışı gerçekleşen araçlarla ilgili dava konusuz kalmakla bu araçlarla ilgili dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Davacının talebinin, yukarıda açıklanan kanun maddeleri gereğince; ayıplar nedeniyle kira bedelinde indirim yapılması ve tazminat talebi olduğu halde; mahkemece davacının talebinin TBK 138. maddesi gereğince uyarlama talebi olduğu ve "kira sözleşmesinin uyarlanabilmesi için borçlunun kira borcunu henüz ifa etmemiş olması veya ifanın aşırı güçlüğü halini saklı tutarak ifa etmiş olması şartını aramaktadır ancak kira bedellerinin ifa edildiğinden uyarlama talep edilemeyeceği ayrıca "maddi tazminat yönünden davacı davasını somutlaştırma ilkesi ve delillerini sunmasının şartlarını yerine getirmediğinden" gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiş ise de; davacının talebinin açıkça TBK 307. maddesi kapsamında kira bedelinin ayıpla orantılı indirilmesi ve tazminat olduğu görülmektedir....
Davalı, cevap dilekçesinde özetle, davacı araçlarında oluşan hasar ve iade edilmeyen bir takım küllük, anten gibi ürünler, araç temizliği ve logo söküm işçiliği adına fatura düzenlendiğinden bahisle 11.751,43 TL talep edilmekte ise de, bu faturaların şirket ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, müvekkili şirketin kiralanan araçların yakıt masrafı dışında hiçbir masrafını karşılama zorunluluğunda olmadığını, yakıt dışındaki masrafların kiraya verene ait olduğunu, sözleşme gereği kaskolu araçlarda meydana geldiği iddia edilen hasar - anten hasarı gibi eksikliklerin kasko tarafından karşılandığını ve karşılanması gerektiğini, müvekkili tarafından ödemelerin zamanında ve eksiksiz olarak yapıldığını bildirerek davanın reddine davacının haksız açtığı dava nedeniyle kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
AHM'nin 2011/69 D.İş sayılı dosyasına sunulan 17.11.2011 tarihli tespit bilirkişi raporu ile, 531.365 TL olduğunun belirlendiğini, müvekkili şirketin, davalıların hatalı yer göstermesi ve hatalı işlemleri sonucu kiralanan taşınmazdan tahliyesi sebebiyle, taşınmaza yapılan imalat ve inşaat bedeli karşılığı 531.365 TL tazminatın, tahliye tarihinden itibaren yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, mahkeme masrafları ve vekalet ücretini karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
veya yabancı kişi ----hizmeti veren bir firma olduğunu, müvekkil tarafından kiralanan araçlar, şirkete ait veya 3.kişi veya şirketlerden kiralanan araçlar olduğunu, davacı şirket bakımından araçların kullanılamamasının büyük bir kazanç kaybına sebebiyet verdiğini, söz konusu araç da tekrardan kiralanmak için hazır hale gelene kadar geçen tüm bu süre boyunca davacı şirketin aracı kiralayamadığını ve bu nedenle kazanç kaybına uğradığından bahisle şimdilik ---ticari kazanç kaybı zararının kaza tarihi olan ----- tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
- K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında noterde düzenlenen sözleşme ile on iki adet çekici ve on iki adet yarı römorkün 300.000 TL bedel karşılığında müvekkilince davalıdan satın alındığını 300.000 TL satım bedeli ile birlikte 290.000 USD'nin de araçların bakım ve onarım masraflarına karşılık olmak üzere davalı hesabına havale edildiğini, araçların teslim edilmemesi üzerine başlatılan ceza soruşturması kapsamında satıma konu araçların parçalarının sökülerek hasarlanmış bir şekilde bulunduğunu, bu haliyle araçları teslim almak zorunda kalan müvekkilinin maddi kayıplara uğradığını belirterek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla maddi tazminat ve alacak istemlerine yönelik şimdilik 100.000 TL'nin satış tarihinden itibaren ticari kredilerine uygulanan en yüksek reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Yargılama sürerken sunduğu ıslah dilekçesiyle 953.079 TL'nin tahsilini istemiştir....
Davalı, usülüne uygun şekilde tahliye ve anahtar teslimi yapılmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece kiralananın yeniden kiraya verilebileceği sürenin üç ay olduğu tespit edilerek, üç aylık kira bedeli dışında kalan kısım için davanın kabulüne karar verilmiştir. Kiracı yasal tahliye ve anahtar teslimi gerçekleşinceye dek kira parasını ödemekle yükümlüdür. Kiralanan tahliye edilmedikçe kiracının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri devam eder. Kiralananın tahliyesi ise teslim ile olur. Teslimin varlığı ise kiracı tarafından ispatlanmalıdır. Kiralananın boşaltılması yahut kiracı tarafından kullanılmaması yasal teslim olmadığından, kiraya veren tarafından kabul edilmedikçe kiracıyı yükümlülüklerinden kurtarmaz. Kiracı yasal tahliye ve anahtar teslimi gerçekleşinceye dek kira parasını ödemekle yükümlüdür. Kiralananın tahliye ve teslim edildiği yasal delillerle kanıtlanamamıştır. Bu nedenle makul süre kirasına hükmedilmesi doğru değildir....
uygun görülecek teminat miktarı yatırılarak ihtiyati tedbir kararı verilmesine, davalı aleyhine açılan menfi tespit davasının kabulü ile müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, davalı aleyhine %20 tazminat ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
