No:24 A Çukurova/ADANA" adresindeki taşınmazın kiralanması hususunda 10/06/2019'da akdedilmiş olan ve "05/07/2019 başlangıç tarihli" kira sözleşmesi akdedildiğini ve taşınmazın 5 yıl süreyle kiralandığını, kiralanan iş yerinin 1. sene aylık kira bedeli 17.000,00.TL ve yıllık kira bedeli 204.000,00.TL olarak belirlenmiş ve yıllık artış oranı TÜFE oranına göre kabul edildiğini, 1.sene kira bedelinin tamamı 2. sene kira bedelinin de ilk 8. aylık kısmı davacı şirkete müvekkili tarafından ödendiğini, evrensel düzeyde yaygın olan bu salgına neden olan virüsün değişim göstermesi ve aşıların etkisiz kalması nedeniyle tedbirlerin devam etmesi ve yasakların tekrar gündemde olması nedeniyle 5 Temmuz 2021 tarihinde başlayan 3. sene kira bedelinin de yasal faize göre hesaplanarak mahkemece uygun görülecek makul oranda indirilerek uyarlanmasını, dava kesinleşinceye kadar, Adana Genel İcra Dairesinin 2021/12091 sayılı takip dosyasının durdurulmasına, müvekkilinin tahliye edilmemesine ve uyarlama talep...

KARAR Davacı, davalıların taşınmazında 15.11.2000 tarihli, 5 yıl süreli sözleşme ile aylık 62.500 dolar kira ile kiracı olduğunu, 2001 yılı Şubat ayında yaşanan ekonomik kriz nedeniyle kira bedelinin çok yükseldiğini, sözleşme başındaki dengenin aleyhlerine bozulduğunu bildirip, aylık kiranın 42.602.062.500 lira olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalılar, uyarlama şartlarının gerçekleşmediğini savunup davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar dairemizin 19.9.2000 tarih, 8399-9257 sayılı ilamı ile uyarlama şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması için bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine dair verilen karar davacı temyizi üzerine uyulan bozma ilamında açıklanan doğrultuda araştırma inceleme yapılmadığı gerekçesi ile bozulmuştur....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Uyarlama istemli (Kira) Uyuşmazlık, kira uyarlamasına ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 28/12/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Davalı cevabında; müvekkilinin dava konusu kiralanan petrol istasyonuna 500.000 TL masraf ve ek tesisler yaparak daha da iyileştirdiğini, bölgede iddia edildiği gibi gelişmelerin yaşanmadığını, ödenen bedelin yeterli olduğunu, uyarlama şartların bulunmadığını ileri sürerek, davanın reddini dilemiştir.Mahkemece alınan bilirkişi heyet raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile aylık kiranın 47.000 TL olarak uyarlanmasına karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Davaya konu kira sözleşmesi 01.08.2001 tarihli ve 15 yıl sürelidir. Uyarlama istenen dönem sözleşmesinin sona ermesinden önceki dönemdir. Sözleşmede sonraki yıllar kira parasının...'nun Tüketici Fiyat Endeksi oranında artırılacağı kararlaştırılmıştır. Gerçekte de, sözleşmeye bağlılık ilkesi, hukuki güvenlik, doğruluk, dürüstlük kuralının bir gereği olarak sözleşme hukukunun temel ilkesini oluşturmaktadır....

Tedbir kararı verilmemesi durumunda; doğrudan veya önleme amaçlı idari kararlar nedeniyle pandemiden kaynaklanan ekonomik darlığa bağlı olarak kira bedelinin eksik ödenmesi nedeniyle Türk Borçlar Kanunu'nun 315. maddesi uyarınca sözleşmenin feshi ile temerrüt nedeniyle tahliyesi mümkün hale gelir. Uyarlama davalarında amaç taraflar arasındaki sözleşmenin ayakta tutulması ile gerçekleşen olağanüstü durumlar karşısında başlangıçta var olan edimler arasındaki adaletin yeniden tesis edilmesidir. Uyarlama talepli olarak açılan davalarda ihtiyati tedbir kararı verilmediğinde, dava sonuna kadar kira sözleşmesinin ayakta tutulması bazı hallerde mümkün olmayabilir. Uyarlama davasından beklenen, sözleşmenin gerçekleşen olağanüstü duruma rağmen koşulların değiştirilmesi ile ayakta tutulmasıdır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Uyarlama İstemli K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık kira sözleşmesinden doğan uyarlama isteğine ilişkin bulunduğuna ve davada zilyetliğe dayanılmadığına göre, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi hükmü gereğince, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (3.) Hukuk Dairesine ait olmakla, gereği için, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 21.07.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Talep tarihine ve kiracı üzerindeki etkilerin devam ettiği aylara göre bu sürenin 17 aydan daha az olması ya da bir kira dönemini kapsamayıp, bir kaç ay devam etmesi dahi mümkündür. O halde, mahkemece kira uyarlamasına karar verilen aylar belirli olup bu aylar yönünden uyarlama yapılmasa idi ödenecek toplam kira bedeli ile uyarlama sonucunda ödecek toplam kira bedeli arasındaki fark kabul edilen dava değeri olarak benimsenmeli, harç ve vekalet ücreti buna göre belirlenmelidir. SOMUT DAVA : Bu genel açıklamanın ardından dairemizce kiranın uyarlanması talebi ile açılan somut davada uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira Uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklanan uyarlama talebi ile ilgili ihtiyati tedbir kararına ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 26.04.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

uyarınca kararlaştırılan kira bedeline yıllara göre yapılacak artış belirlendiğini, bilirkişi raporunda; 01.01.2019- 31.12.2019 tarihleri arasında kira bedelinin net ne kadar olması gerektiğini, davalının yaptığı ödemeler, bakiye kira alacağı hesaplandığını, uyarlama ile ilgili hiç bir tespit içermeyen bilirkişi raporunun hükme esas alındığını, kira bedelinin uyarlanabilmesi için çevrede aynı koşullara sahip taşınmazların m²'si dikkate alınarak kira bedellerinin araştırılması ve emsal kira bedeli tespitinin yapılması gerektiğini, emsal kira bedeli tespit edildikten sonra davaya konu kira bedelinin emsal kira bedeline göre uyarlanması gerektiğini, mahkemece emsal kira bedeli araştırması yaptırılmadığını, emsal kira bedeline göre davaya konu kira bedelinin incelenmediğini, buna bağlı olarak dosyada eksik inceleme yapıldığını, dava konusu taşınmazın 350 m², iki katlı, cadde üstünde depolu dükkan olduğunu, konumu itibariyle ticari faaliyete oldukça uygun olduğunu, tercih edilen bir yerde...

Dava konusu olayda mahkemece kira bedelinin 1.500,00 YTL olarak uyarlanmasına karar verilmişse de, uyarlama davalarında dikkate alınması gereken, az yukarda açıklanan kural ve yöntemlerin gözetilmediği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda genel olarak, “işyerlerine olan ihtiyacın artmış olması nedeniyle işyeri kiralarının da bu talepler doğrultusunda arttığı” hususundan hareketle uyarlama koşullarının oluştuğunun kabul edildiği anlaşılmaktadır. Eksik incelemeyle ve kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre uyarlamaya karar verilemez....