DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Serik 1....
DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Serik 1....
HD'nin 2015/4779 Esas - 2015/6078 Karar sayılı ilamı) Somut olayda; tüm dosya kapsamı ve UYAP sistem kayıtları incelendiğinde; dava kiralayan tarafından açılan kira bedelinin belirlenmesine yönelik uyarlama davası olup dava değeri uyarlama istenen bedel ile ödenen kira bedeli arasındaki kira farkının yıllık toplamıdır. Dava dilekçesinde ve tevzi formunda dava değerinin aylık fark olarak belirtilen 1.900,00 TL olarak gösterildiği ve davacı tarafça bu değer üzerinden 54,40 TL peşin harç ile 25,00 TL başvurma harcı yatırıldığı anlaşılmıştır. Davacının mevcut ödenen kira bedeli ile uyarlama istenen bedel arasındaki aylık kira farkı olan 1.900,00 TL nin yıllık toplamı olan 22.800,00 TL üzerinden hesaplanacak eksik nisbi harç ikmal edilerek yargılamaya devamla davanın esası hakkında hüküm kurulması gerekmektedir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Mahkemece dava, uyarlama davası olarak kabul edilmiş ve "Davacının kira bedelinde uyarlama istediği kira sözleşmesi 30.06.2020 başlangıç tarihli olup, anılan tedbirler uygulanmaya başlandıktan sonra imzalanmış ve sözleşmenin yukarıda değinilen özel şartlar kısmındaki 5.9. maddesi uyarınca ekonomik kriz, olağan üstü hal, elektrik yokluğu gibi kiraya verenin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla kiracının kiralananı kısmen veya tamamen kullanamaması veya işletememesi gibi hallerin kiracının kira ödeme mükellefiyetini ortadan kaldırmayacağı ve kira bedelinin indirilmesine veya uyarlanmasına neden olmayacağı açıkça kararlaştırılmıştır. Hal böyle olunca sübut bulmayan davanın reddine karar vermek gerekmiş" gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, davacının 11.12.2020 tarihinde açtığı bu davada kira bedelinde TBK.'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira uyarlama istemli Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira uyarlama istemli davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmediğinden, mahkemece 18/03/2013 tarih ve 737-1660 sayılı kararla temyiz dilekçesi reddedilmiş, red kararı yasal süre içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Hüküm temyiz talebinde bulunana 12/02/2013 tarihinde tebliğ olunmuş ve temyiz dilekçesi sekiz günlük yasal süre geçtikten sonra 26/02/2013 tarihinde verilmiştir....
Uyarlama davasından maksat, kira bedelinin olağanüstü nedenlerle çok düşük kalması ve davacı kiralayandan sözleşmedeki koşullarla kira akdinin devamının MK 2.maddesindeki objektif iyi niyet kuralları gereğince istenemeyeceğinin sabit olması, davacının ekonomik yıkımına neden olması ve sözleşmelerde zımnen mevcut bulunan yarar dengesinin davacı aleyhine ve davalı lehine önemli ölçüde bozulduğunun anlaşılması halinde, hakimin sözleşme müdahale ederek, bozulan yarar dengesinin yeniden kurulmasına yöneliktir. Bu anlatımlara göre, uyarlama davasının unsurları kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Buna göre mevcut dava kira uyarlama davası olmayıp, TBK 305.madde ve devamı maddeler gereğince yukarıdaki yasal düzenlemeler ışığında kiralanandaki ayıp nedeniyle kira bedelinin indirilmesi istemine ilişkindir....
Uyarlama davasının açılma tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak uyarlama kararı verilemeyeceğinden davacının talebinin dava tarihinden itibaren devam etmekte olan kira ilişkisi açısından değerlendirilmesi zorunludur....
Davacı tarafından, dava konusu taşınmazın, davalı tarafından 15.4.2001 tarihinde 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiralandığı, aylık kiranın 5 000 USD olduğu, dolarda meydana gelen değer kaybını ileri sürerek eldeki davayı açmış, mahkemece doların satın alma gücündeki değişim gözetilerek hazırlanan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Oysa uyarlama talebinde bulunulabilmesi için karşılıklı edimler arasındaki dengenin, 2009/4188-13675 öngörülemeyecek biçimde şartların olağanüstü değişmesiyle sonradan taraflardan biri aleyhine katlanılamayacak derecede bozulması gerekmektedir. Davacı mal sahibi olan kiralayan, ülkemizde sürekli yaşanan enflasyonun rizikolarından korunmak amacıyla dövize endeksli kira sözleşmesini düzenlemiştir. Ancak ekonomik şartlar ve daha öncesinde dövizde meydana gelen dalgalanmalar gözetildiğinde döviz ile sözleşme yapan davacının, dövizde artış olabileceği gibi düşüşün de olabileceğini tahmin etmesi gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, maliki olduğu taşınmazı 16.5.1985 tarihli kira sözleşmesi ile 20 yıl süreyle yıllık net 400,00 YTL den davalıya kiraya verdiğini, davalının taşınmazı 3 yıldızlı otele dönüştürmesine muvafakat ettiklerini, 1.500,00 YTL inşaat maliyetinin 12 yıl içinde 6 ayda bir ödenen kira bedelinden mahsup edilerek ödeneceğinin kararlaştırıldığını, ancak ekonomik istikrarsızlık ve yüksek enflasyon nedeniyle dengenin kendisi aleyhine bozulduğunu, işlemin temelinden çöktüğünü ileri sürerek yıllık kira bedelinin 60.000,00 YTL ye uyarlanmasını istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur....
Mahkemece 15/09/2021 tarihli tensip zabtının 10 nolu ara kararı gereğince; "Taraflar arasında 25/12/2015 başlangıç tarihli, 10 yıl süreli, yıllık 150.000 Euro bedelli iş yeri kira sözleşmesi bulunduğu, eldeki davanın bu sözleşmeden kaynaklanan kira uyarlama istemine ilişkin olduğu, davacı vekilinin dilekçesinde birden fazla tedbir talebinin bulunduğu; icra takip dosyasının açılmasının önlenmesi, var olan icra takiplerinin durdurulması, kira ödemeleri için verilen senetlerin icraya konulmaması, kira bedelini aylık 60.000,00- TL üzerinden ödemesine karar verilmesi şeklinde tedbir taleplerinin olduğu anlaşılmıştır, Davacı vekilinin icra takiplerine ilişkin tedbir talepleri bakımından; bilindiği üzere uyarlama davaları dava tarihinden itibaren ileriye dönük olarak sonuç doğurabilecek davalar olup, uyarlama davası açılmadan önceki döneme ilişkin olarak kira parasının düşürülmesi istenemez....
