Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek TBK öncesi Yargıtay uygulamasında kabul edilen uyarlama davası yasa maddesi haline getirilmiştir. ................Somut olayda; önceki malik Vedat Saygılı ile davalılardan Mutia Saygılı arasında 17/05/2007 başlangıç tarihli on yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin, taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı yeni malik, 07/05/2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiş ve 12/09/2013 tarihinde iş bu davayı açmıştır. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira uyarlama, alacak Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira uyarlama ve alacak davasına dair karar Dairemizin 28.11.2012 gün ve 11880-15564 sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmesi üzerine bu defa davacı tarafından yasal süresinde karar düzeltme isteminde bulunulmuş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mahkemenin kararında ve Yargıtay ilamında yazılı sebeplere göre 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 440.maddesinde yazılı hallerden hiçbirine uymayan karar düzeltme isteminin REDDİNE ve aynı yasanın 442.maddesi gereğince takdiren 210.00.-TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınmasına, karar düzeltme harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına 03.07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Çeşme İcra Müdürlüğünün 2020/136 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde takip alacaklısı davacı vekilince davalı borçlu şirket aleyhine 06/01/2018 tanzim, 01/03/2018 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli kira akdine dayalı olarak 50.000,00 TL kira alacağının işlemiş faizi ile birlikte tahsili talebi ile tahliye talepli takip yapıldığı, davalıya örnek 13 ödeme emrinin 13/08/2020 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekili tarafından aynı tarihte takibe itiraz edildiği, müvekilinin alacaklı görünene kira borcunun bulunmadığı, kira ilişkisi nedeni ile sulh hukuk mahkemesinde uyarlama davası açıldığından bahisle borca ve ferilerine itiraz edildiği, 17/09/2020 tarihinde açılan davanın süresinde olduğu, dayanak kira akdinde kiranın yıllık olarak ve ilgili yılın 1 Mart tarihinde ve peşin ödeneceği hususuna yer verildiği anlaşılmıştır. Davalı tarafından takibe yapılan itirazlarda dayanak kira akdine, kiracı ve kiralayan sıfatlarına itiraz edilmemiştir....

SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/1308 ESAS DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 7. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/1308 Esas Karar sayılı dosyası üzerinden istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize intikal eden dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Dava dilekçesinde özetle: Sair hususlarla birlikte kira bedeli üzerinden ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini, tedbir kararı verilmemesi halinde davacının temerrüt ve tahliye ile karşı karşıya kalacağını, dolayısı ile tedbir kararı verilmezse temerrüde düşülmüş olacağını ve eğer uyarlama kararı verilir ise de temerrüde dayalı tahliye karara verilebileceğinden uyarlama davası açılmasının ve uyarlama kararı verilmesinin hiç bir anlamının kalmayacağını, HMK'nun 389. Maddesi uyarınca dava sonuçlanana kadar hak kaybı yaşanmaması adına ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira sözleşmesinin uyarlanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı davalıya ait meskende 27/12/2006 tarihinden beri kiracı olarak oturduğunu kira bedelinin 01/10/2008 – 30/09/2009 tarihleri arasında aylık 800.00 tl olarak ödendiğini ancak 2008 yılında başlayan ekonomik kriz nedeniyle kira bedelinin fahiş hale geldiğini belirterek 01/10/2009 tarihinden itibaren başlayacak yeni kira dönemi için aylık kira bedelinin 400.00 tl olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı davanın reddini dilemiştir....

(uyarlama) boşluğu doldurulmalıdır....

rağmen bir an için aksi düşünülse dahi davacının Nezaket Güneş'in kullanımına zımmen muvafakat ettiğini, kiralayan davacının 2011 yılında sözleşmenin feshi ile tazminat talep hakkı var iken, hatta 2019 yılında 10 yıllık sözleşmenin sona ermiş olmasına rağmen sözleşmeyi fesh etme hakkı var iken, 12 yıldır ilişkinin devam ettiği gözetildiğinde davacının tahliye hakkının olmadığının ortaya çıktığını, davacının amacının tahliye olmadığını, davacının alt kira ilişkisinin ispat yükümünün bulunduğunu, ticari işletmenin Nezaket Güneş adına olması nedeniyle verilen kararın sonuçsuz kalacağını, davacının uyarlama talebi hakkında mahkemece herhangi bir karar verilmemesinin hatalı olduğunu, uyarlama davalarının uzun süreli kira sözleşmeleri için uygulanabileceği ve birer yıl süreler ile yenilenen veya 1 yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde uyarlama davası açılamayacağını, uyarlama davasının şartlarının işbu davada bulunmadığını, kanun hükmüne göre uyarlama talep etme hakkının borçluya tanındığını...

arasında akdedilen kira sözleşmesine mahkemece müdahale edilerek 2012-2013 yıllarında kira ödemesinden muaf tutulmasını, olmadığı takdirde aynı yıla ait kira bedelinin hakkaniyete uygun tenkisini, bu talepleri de kabul görmediği takdirde çalışılmayan dönemin kira süresine eklenmek suretiyle kira sözleşmesinin iki yıl süre ile uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı; sel olayından önce sözleşmeyi feshettiklerini, davacının kira borcunu ödemediğini, davacının baska isim altında davaya konu tesisi işletip gelir elde ettiğini savunarak, davanın reddini dilemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Uyarlama istemli Uyuşmazlık, kiracı tarafından açılan kira bedelinin tesbiti istemine ilişkindir. Hüküm Asliye Hukuk Mahkemesinden verilmiştir. Mahkemece uyarlama olarak nitelendirilmiştir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 20.02.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Davacı yeni malik kira süresi dolmadan kira bedelinin uyarlanması talebinde bulunmuş olup, mahkemece kira bedeli tespiti yoluna gidilmesi doğru değildir. Mahkemece yapılacak iş davacı yeni malikin kira bedelinin uyarlanmasına ilişkin talebini yukarıda ayrıntılı şekilde yazılan uyarlama davası şartları yönünden incelemektir. Mahkemece, uyarlama davası şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği üzerinde durularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davayı yanlış nitelendirerek hatalı karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 19/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....