"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tazminat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tazminat davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık, kira sözleşmesine güvenilerek kiralanana yapılan masraflar ile kiralanana yapılan bina nedeniyle kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra yeniden kiraya verilerek gelir elde edildiğinden bahisle tazminat istemidir....
Plakaya ait davacı tarafından fatura kesilmediğinin, davacı sözleşmenin feshi ile sözleşme kapsamındaki faaliyetler için kiraladığını iddia ettiğini, araçlara ait kiralama sözleşmesini feshetmesi sebebi ile fesih tazminatlarının davalı tarafından karşılanmasının iddia edildiğini, ancak sunulan delillerden davacının araç kiralama sözleşmesinin feshi ile ödemek zorunda kaldığı miktarların tespitine dair delilin tespit edilmediğini, davalının kiralanan araçların sözleşmesinin erken feshi sebebi ile ödenmesi gereken tazminat bedelinden sorumlu olduğu kabul edilse bile davacının tazminat bedelini ispat etmeden davalıya rücu etmesi olanağı bulunmadığı tespit ve rapor edilmiştir....
Somut olayda, kira sözleşmesinin anılan yasal düzenlemeler gereği geçersizliğinin tespiti yani sözleşmenin iptali istenilmektedir. Bu durumda, görevli mahkemeyi belirlemede davanın değeri, bu bağlamda kira süresi olan 29 yıllık kira bedeli esas alınır. Sözleşme süresi ve belirlenen kira miktarı dikkate alındığında davaya bakmak Asliye Hukuk Mahkemesinin görevi içinde kalır. Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esası incelenip karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 06.06.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Kira sözleşmesinin 12. maddesinde, kiracının, herhangi bir uzlaşma sağlanmadan sözleşme süresinden önce kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshe ve kiralananların tamamını tahliye etmesi halinde kalan aylar-yıllar kira bedelinin tamamını cezai şart olarak kiralayanlara ödeyeceği düzenlenmiştir. Davalı, kiracı tarafından kira sözleşmesinin süresinden önce feshedildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, kiracının tek taraflı olarak sözleşmeyi feshinin haksız olduğuna ilişkin değerlendirmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ancak kiralananı süre bitmeden tek taraflı olarak tahliye etme hak ve yetkisi kendisine tanınmayan kiracının, kiraya verenin bilgisi ve rızası olmaksızın, haklı bir nedene de dayanmaksızın, kira süresinin bitiminden önce kiralananı tahliye etmesi sözleşmeye aykırı davranış (haksız fesih) sayılır; böylesi bir durumda kiracı, kiraya verenin bu yüzden uğradığı zararı tazminle sorumludur....
olduğunu, kiralayan tarafından hiçbir bildirim yapılmadığını, bu nedenlerle T4 Pazar Mal Müdürlüğü ile yapılmış olan 26 Eylül 2011 tarihli kira sözleşmesinin feshine ilişkin işleminin haksız, hukuka aykırı bir işlem olduğunun ve davaya konu edilen taraflar arasındaki kira sözleşmesinin geçerli ve yürürlükte olduğunun tespitine, kira sözleşmesinin feshine ilişkin işleme dayanılarak oluşturulmuş Pazar Kaymakamlığı'nın 11/02/2016 tarih ve 47 sayılı kira sözleşmesinin feshi sebebiyle kiralananın 2886 sayılı kanunun 75.maddesi uyarınca tahliyesine dair işlemin uygulanmasının telafisi imkansız zarar doğuracağından ve karar açıkça hukuka aykırı olduğundan, tahliyenin dava neticesine kadar durdurulmasına karar verilmesini mahkememizden dava ve talep etmiştir....
olduğunu, kiralayan tarafından hiçbir bildirim yapılmadığını, bu nedenlerle T4 Pazar Mal Müdürlüğü ile yapılmış olan 26 Eylül 2011 tarihli kira sözleşmesinin feshine ilişkin işleminin haksız, hukuka aykırı bir işlem olduğunun ve davaya konu edilen taraflar arasındaki kira sözleşmesinin geçerli ve yürürlükte olduğunun tespitine, kira sözleşmesinin feshine ilişkin işleme dayanılarak oluşturulmuş Pazar Kaymakamlığı'nın 11/02/2016 tarih ve 47 sayılı kira sözleşmesinin feshi sebebiyle kiralananın 2886 sayılı kanunun 75.maddesi uyarınca tahliyesine dair işlemin uygulanmasının telafisi imkansız zarar doğuracağından ve karar açıkça hukuka aykırı olduğundan, tahliyenin dava neticesine kadar durdurulmasına karar verilmesini mahkememizden dava ve talep etmiştir....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yüklenicinin temliki işlemine dayalı tapu iptali tescil ve satış vaadi sözleşmesinin düzenlendiği 23.09.2003 tarihinden dava tarihine kadar geçen süre için kira mahrumiyeti zararının tahsili istemleriyle açılmıştır. Davalılardan ... ve ... ..., yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini, 07.03.2000 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini, açılan davanın reddini savunmuş, diğer davalı arsa sahibi ... savunmada bulunmamıştır. Yüklenici ise, davacıya yapılan satışın bedelsiz olduğunu bildirmiştir. Mahkemece, mülkiyet aktarımına ilişkin davacı isteği reddedilmiş, 18.350,00 TL kira tazminatının davalı yüklenici ...’tan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın iptali Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av. ... ve davalı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, cezai şart, ortak gider ve kira alacağının tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir....
Taraflar arasındaki sözleşmenin 09.09.2011 tarihinde feshedildiği, bu tarihe kadar olan kira bedellerinin davacıya ödendiği, sözleşmenin kalan süresi için sözleşmede öngörülen kira bedelinin ödenmediği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kural olarak sözleşme süresi henüz sona ermeden tek taraflı olarak kira sözleşmesini feshetmesi halinde kiracı, kira sözleşmesinin süresi sonuna kadar olan kira parasını kiralayana ödemekle yükümlüdür. Ancak kiralayan da bu süre içerisinde her halükarda kira parasının ödeneceği gerekçesiyle kiralananı kiraya vermekten kaçınmamalı, aynı koşullarla kiralananın kiraya verilebilmesi için beklenen çabayı göstermeli, böylece kiracı borçlunun zararının artmasına sebep olmaması gereklidir....
Davacı 02.06.2005 tarihli cevabi ihtarnamesi ile, işletme sözleşmesinin 01.07.2005 tarihinden itibaren feshini kabul ettiklerini, kira sözleşmesinin temdidine ilişkin iradelerini 08.02.2005 tarihli ihtarname ile bildirdiklerini, sözleşme gereğince de tek yanlı olarak temdit haklarının bulunduğunu bildirmiştir. Davalı her ne kadar işletme sözleşmesinin feshi nedeniyle kira sözleşmesinin temdidinin mümkün olmadığı savunmasında bulunmuş ise de, tacir olan yanlar arasında düzenlenen her iki sözleşme 20 yıl süre ile uygulanmıştır. Sözleşmelerin kapsamı ve yapılacak işin niteliği gözetildiğinde işletme sözleşmesinin kira sözleşmesinden doğan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldıracağının kabulü olanaksızdır. Kaldı ki, taraflar kira sözleşmesinde, temdide ilişkin özel düzenleme yapmış olup işletme sözleşmesinin feshi nedeniyle bu hükmün de uygulanamayacağını kabul etmek ahde-vefa kuralına aykırıdır....
