Bu durum karşısında mahkemece kira sözleşmesindeki başlangıç tarihinin 1 Mart olduğu göz önünde bulundurularak 1.3.2008 tarihinden itibaren kira parasının tespiti gerekirken kira artış başlangıcı esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması da doğru değildir. Bunların dışında; dava tarihinde henüz doğmamış bir borcun tahsiline hükmedilemez. Bu itibarla, kira parasının tespiti ile birlikte kira farkının ve faizinin tahsiline karar verilemez. Zira, kira farkının ve bunun hukuksal sonucu olan faizin ödenebilir olması, tespit edilen kira parasının kesinleşmesine bağlıdır. Mahkemece, belirtilen bu husus dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması da bozma nedenidir....
Kira parasının miktarına ilişkin olarak taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre, kiracı olan taraf artırılması istenilen veya karar verilebilecek miktarı ve bundan daha fazlasını ödese ,yapılan ödemeyi kiraya veren benimsese bile dava red edilmeyip kira bedelinin tespitine karar verilmelidir. Taraflar arasında hükmen tespit edilmiş ya da sözleşme ile kararlaştırılmış bir kira parası olmadığı için davacının yeni dönem kira parasının mahkemece tespiti ile hüküm altına alınmasını istemekte hukuki yararı vardır. Davalının tespit edilecek miktarı ödeyip ödemediği hususu dava açılmasına sebep olup olmaması ve yargılama giderlerinden sorumluluğunun belirlenmesi yönünden sonuca etkilidir....
Somut olayda, eski kiracı olan davalı ile 01.04.2007 tarihinde kira akdi yenilenmiştir. Bu durumda, taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin eski sözleşmenin devamı mahiyetinde bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir. Hükme esas alınan kira sözleşmesinin yeni bir sözleşme olarak kabul edilebilmesi ve dava edilen dönemin kira parasının da endeks ilkesine göre belirlenebilmesi için ikinci kira sözleşmesinde belirlenen aylık kira parasının o dönemin olağan rayicine uygun olduğunun bilirkişi heyetince araştırılıp saptanması gerekir. Mahkemece, böyle bir belirleme yapılmadan hüküm kurulmuştur....
Bu durumda, taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin eski sözleşmenin devamı mahiyetinde bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir. Hükme esas alınan kira sözleşmesinin yeni bir sözleşme olarak kabul edilebilmesi ve dava edilen dönemin kira parasının da endeks ilkesine göre belirlenebilmesi için ikinci kira sözleşmesinde belirlenen aylık kira parasının o dönemin olağan rayicine uygun olduğunun bilirkişi heyetince araştırılıp saptanması gerekir. Mahkemece, böyle bir belirleme yapılmadan hüküm kurulmuştur....
Gerçekten de; yenilenen sözleşmede kararlaştırılan kira bedelinin o dönemin olağan rayicine uygun olması halinde devam eden yeni dönem kira parasının endeks uygulamasına göre tespiti gerekmektedir. O dönemin rayicine uygun olmayıp, yenilenen sözleşmenin önceki sözleşmenin devamı niteliğinde olduğunun anlaşılması halinde ise hak ve nesafet kurallarına göre kira parası tespit edilmelidir. Mahkemece bu yönde herhangi bir araştırma yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir. Bundan ayrı olarak; kira parasının brüt olarak tespiti esas olup, fon ve vergi stopajı düşülerek kiranın net olarak tespiti doğru değildir....
Bu durumda davada, tespiti istenilen dönem, hak ve nesafet kurallarına göre mahkemece kira parasının tespit edilmesinden itibaren ki 2.dönem olup, bu kira parasına 2 yıl üst üste endeks tatbik edilmek suretiyle, kira parasının tespiti cihetine gidilmesi gerekecektir. Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek, kira parasının tespiti cihetine gidilmesi gerekirken, bilirkişi raporu esas alınarak ve karara gerekçe yapılarak, hak ve nesafet kuralları uyarınca kira bedelinin tespiti cihetine gidilmesi bozmayı gerektirmiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 04.10.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 11.11.2010 gününden başlayarak aylık 4.000,00 TL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece, davalı ... tarafından kiraya verilen taşınmazlar hakkında 6570 sayılı yasanın uygulanamayacağı gerekçesi ile davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmişitir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 11.11.2010 dönemi kira parasının aylık 4.000,00 TL olarak tespiti istenilmiştir. Davalı ... vekili dava konusu taşınmazın 2886 sayılı yasaya göre dava dışı kişilere kiraya verildiğini ileri sürerek husumet nedeniyle davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, kira parasının tespiti istenilen dönem itibariyle davacının kiracılık sıfatının bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Somut uyuşmazlıkta kira parasının değişen ekonomik ve sosyal olağanüstü koşullar nedeni ile uyarlanması talep edilmiş olup ihtiyati tedbir mahiyetinde kira parasının dava süresince 3.000,00 TL yerine 9.000,00 TL olarak ödenmesi yönündeki talebin davanın sonunda elde edilmek istenen fayda ile aynı olduğu, talebin yargılamayı gerektirdiği ve ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verilmesi halinde dava ile elde edilmesi amaçlanan faydanın ihtiyati tedbir olarak kazanılmış olacağı açıktır. Bu bağlamda mahkemece ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemiştir. İzah olunan gerekçeler karşısında davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen kira parasının tespiti davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Dava dilekçesince kira parasının 15.04.2009 gününden itibaren aylık brüt 8.820 USD karşılığı TL olarak tespiti ve ciro kirası oranının tespiti istenilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tespiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tespiti davasına dair karar, davacı ve davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira parasının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
