Tespiti istenilen dönem beş yıllık sözleşme süresinin bitimini takip eden 01.07.2012 dönemidir.Yine, kira tespiti davasını kiralayan gibi kiracının da açabileceği hususu 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının ilkelerindendir.Dosya içeriğine göre tespiti istenen dönem hak ve nesafete göre kira parasının tespiti gereken dönem olup, 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.)...
Sulh Hukuk Mahkemesince, davacıların dönem içinde belirlenen kira parasının sözleşmede kararlaştırılan kira parasının üzerinde bir miktara çıkartılmasını istediklerini, davanın bu niteliği ile HUMK'nun 8/2-1 maddesinde belirlenen kira tespiti davası olmadığını, sözleşmede kararlaştırılan şartların iptali ile sözleşmenin yeni ekonomik şartlara uydurulması isteğini içeren uyarlama davası olduğu belirtilerek dava değerine göre görevsizlik kararı verilmiştir. ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesi ise, davanın HUMK'nun 8/2-1 maddesinde belirtilen kira tespit davası olduğunu, kira parasının her yılın sonu nasıl belirleneceğine dair taraflar arasında bir mutabakat mevcut olduğunu ve tarafları bağladığını, tarafların kira parasının miktarında anlaşamadıklarına göre ancak kira parasının tespiti için dava açmak hakkına sahip olduklarını belirterek Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01/04/2010 gününden başlayarak aylık net 7500,00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira bedelinin 3.647,67 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada, 01/04/2010 tarihinden başlayan döneme ilişkin aylık kira parasının net 7500 TL olarak tespiti istenilmiş, mahkemece, önceki dönem ödenen kira parasına endeks uygulanmak suretiyle, aylık kira parasının brüt 3647,67 TL olarak tespitine karar verilmiştir. Hükmü davacılar vekili süresinden temyiz etmektedir.Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01/04/1992 tarihli olup, yenilenerek dava konusu döneme gelinmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira tespiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira tespiti davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Davacı vekili dava dilekçesinde kira parasının 15.12.2010 gününden başlayarak aylık 1.622,50 TL olarak tespitini istemiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 1.450 TL olarak tespitine karar verilmiş hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi 15.12.2006 başlangıç tarihli olup, 1 yıl sürelidir. Sözleşmenin 3.maddesinde DİE toptan eşya fiyat artışına göre kira artışı yapılacağı kararlaştırılmıştır....
Dava konusu olayda da emsal ve rayice göre tespit yapıldıktan sonra devam eden ikinci dönemin kira parasının tespiti istenildiğine göre iki dönem üst üste (2003 ve 2004 yılları için) endeks oranları uygulanmak suretiyle kira parasının tespiti gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.04.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dava konusu olayda da emsal ve rayice göre tespit yapıldıktan sonra devam eden ikinci dönemin kira parasının tespiti istenildiğine göre iki dönem üst üste (2003 ve 2004 yılları için) endeks oranları uygulanmak suretiyle kira parasının tespiti gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.04.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davaya konu kiralananın, kira parasının 01/01/2014 tarihinden itibaren hak ve nesafet ilkesi de gözetilerek takdiren aylık brüt 5.482,50 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Hükme esas alınan 01.01.2011 başlangıç tarihli sözleşme konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin özel şartlar beşinci maddesinde kira bedelinin kontrat bitiminde arttırılacağı kararlaştırılmış ancak bunun ne kadar olacağı konusu sözleşme ile belirlenmemiştir....
Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarına göre, şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe; hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tesbit edilmesinden sonraki üç yıl için ard arda (her yıl için ayrı ayrı) endeks uygulanarak kira parası tesbit edilmelidir. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilecektir. Dava konusu olayda 1.8.2009 tarihinde başlayan dönemin kira parasının tespiti istenilmektedir. Taraflarca, şartların değiştiği veya özel gelişmelerin meydana geldiği ispat edilmemiştir. Şu durumda mahkemece, kira parasının hak ve nesafet ilkesine göre tesbit tarihinden itibaren üç yıl geçmediği ve davanın süresinde açıldığı gözetilerek; isteme konu dönemin kira parasının endeks uygulamasına göre tesbitine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir....
Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi, tesbit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde artış şartı bulunmamaktadır. Süresinde gönderilmiş ihtarname veya açılmış dava da bulunmadığına göre 01.01.2007 günü başlayan dönem için kira parasının tespitine karar verilemez. Ancak temyiz incelemesi sırasında yeni dönemin ( 01.01.2008 ) başladığı da göz önünde bulundurularak, mahkemece bir sonraki dönem için ( 2008 ) kira parasının tespitini isteyip istemediği hususunun davacı taraftan sorularak istemesi halinde bir sonraki dönem için kira parasının tespitine karar verilmesi mümkündür. Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek yapılacak yargılama neticesinde hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2010 gününden başlayarak aylık 567 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabul, kısmen reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 1.1.2010 tarihinde başlayan döneme ilişkin kira parasının tespiti istenilmiş; mahkemece endeks tatbik edilmek suretiyle aylık 435 TL. kira parasına hükmedilmiştir. Taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi 24.4.2000 tarihli kira sözleşmesine dayanmakta olup, davada tespiti istenilen dönem 1.1.2010 tarihinden itibaren başlayan döneme ilişkindir. O halde kira tespiti hak ve nesafet esaslarına göre yapılacaktır....
