Dava konusu mecur ile ilgili davalı kiracı ile önceki malik belediye arasında düzenlenen 01.01.2007 tarihli kira sözleşmesinin ... koşullar bölümünün 11. maddesinde "Mali yılbaşında Belediye Encümeni veya Belediye Meclisi tarafından yapılacak kira artırımı kiracı tarafından aynen kabul edilecektir" artış şartı bulunmaktadır. Kira sözleşmesinde kararlaştırılan bu artış şartı 21.11.1966 tarih ve 19/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında anılan ihtarın hukuksal önemini ortadan kaldırmaktadır. Başka bir ifade ile sözleşmede artış şartının bulunması halinde ayrıca ihtara gerek kalmadan o dönem içinde kira parasının tespiti için dava açılabilir. Davacı, tapu ile 21.01.2010 tarihinde malik olmuş ve 1.2.2010 tarihinde açtığı davada yargılama sırasında 21.1.2010 tarihinden itibaren kira parasının tespitini talep etmiştir....
Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01.10.2004 başlangıç - 31.12.2004 bitiş tarihli olup yıldan yıla yenilenerek süregelmiştir.01.10.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesinden, kira bedelinin tespiti istenen 01.01.2010 kira dönemine kadar taraflarca açılmış bir kira bedelinin tespiti davası olmadığı gibi taraflar arasında yapılmış yeni bir kira sözleşmesi de bulunmamaktadır.Davacı tarafından aylık kira parasının tespitinin istendiği dönem, ilk dönemi takip eden altıncı kira dönemine ilişkindir.Taraflar arasındaki kira ilişkisinin kurulmasından itibaren üç yıldan fazla bir zaman geçmiş ise, kural olarak yeni dönem kira parasının 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince hâkim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre saptanması gerekir.Bunun için öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Dörtyol Sulh Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 11/09/2014 NUMARASI : 2012/643-2014/530 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar davalı ve davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira parasının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, 20/08/2013 - 20/08/2014 tarihleri arasındaki dönem için yıllık kira parasının 11.000,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde, yıllık 4.725,00 TL olan kira parasının 20/08/2013 tarihinden itibaren yıllık 20.000,00 TL olarak tespitine karar verilmesi istemiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tesbiti istemli Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tesbiti davasına dair karar, davalı ve davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira parasının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, davalıya ait taşınmazda kiracı olduğunu,01.01.2011 tarihi itibariyle aylık 15.700,00 TL kira bedeli ödediğini belirterek 01.01.2012 tarihinden itibaren kira bedelinin aylık net 8.000,00 TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili,davanın reddini savunmuştur. Mahkemece,davanın kısmen kabulü ile aylık kiranın 01.01.2012 tarihinden geçerli olmak üzere net 12.800,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 1.1.2009 gününden başlayarak aylık 150 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 100 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü....
Kira parasının tespiti davasının 18.11.1964 ... ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında açıklanan nitelikleri itibariyle “davalı temyizi yönünden” olma ... ile, tespit edilen kira parasının yıllık kira farkı miktarı esas alınarak kesinlik sınırının belirlenmesi gerekmekte olup, HUMK.’nun 21.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5219 Sayılı Yasa ile değişik 427.maddesi uyarınca, yıllık 1.400 TL’yi geçmeyen bu gibi kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamayacağından, 1.6.1990 ... ve 1989/3 E-1990/4 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca temyiz isteminin REDDİNE, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.11.2010 günü oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tesbiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tesbiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira parasının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, dava dilekçesi ile son dönem kira bedelinin aylık net 4.144,00 TL olarak ödendiğini belirterek 01.11.2011 tarihinden başlayan yeni dönem kira bedelinin aylık net 15.000,00 TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece,davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen 01.11.1988 başlangıç tarihli, 1 yıl süreli kira sözleşmesi ile davalıya otopark kiraya verilmiştir....
Her ne kadar davacı dava dilekçesinde kira parasının tespitini talep etmişse de dava konusuna ilişkin hukuki nitelendirmenin hakime ait olduğu ve sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin yukarıda açıklanan kural ve yöntemler gözetildiğinde dava, kira parasının tespitinden çok uyarlama istemine ilişkin olup, bu haliyle mahkemece kira uyarlamasına ilişkin esas ve usullere göre inceleme yapılması gerekirken yanlış nitelendirme ile kira parasının tespiti davası olarak görülen davada yazılı şekilde kira parasının tespitine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi, tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde artış şartı bulunmamaktadır. Süresinde gönderilmiş ihtarname veya açılmış dava da bulunmadığına göre 1.3.2011 günü başlayan dönem için kira parasının tespitine karar verilemez. Temyiz incelemesi sırasında henüz yeni dönemin ( 01. 03. 2012 ) de başlamadığı dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu davanın kısmen kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir....
Davacının dilekçesindeki diğer talepleri kira bedelinin ne şekilde hesaplanacağının belirlenmesi ve dava konusu dönemlere ilişkin kira miktarlarının tespitinden sonra değerlendirilmesi gereken talepler olup taleplerin yargılamayı gerektirdiği açıktır. İstinafa konu edilen ihtiyati tedbir ise yargılama sürecinde kira parasının, davacının olması gerektiğini ileri sürdüğü hesaplama yöntemine göre belirlenen 1.532.489- TL olarak ödenmesi istemine ilişkindir. Bu durumda, mahkemece ihtiyati tedbir talebinin kabul edilmesi halinde davacının kendi hesaplama yöntemine göre belirlediği kira parasını yargılama boyunca ödemek sureti ile borcundan kurtulması sonucunu doğuracak olup bunun da dava ile arzulanan sonuca ihtiyati tedbir kararı ile ulaşılması sonucunu doğuracağı izahtan varestedir....
