Maddesine göre kiranın başlangıç tarihi yer teslim tarihi olup yer teslimi ise 07.04..2020 tarihi olduğunu, Taraflar arasında imzalanan tarihi belirsiz kira sözleşmesinin 2. maddesine göre kira müddeti "yer tesliminden itibaren 36 ay" olarak belirlenmişken yine aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ilk yıl kira bedeli 2.400.000,00 TL, sonraki yıllar kira bedeli ise bir önceki yıl işletme hakkı bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE Oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişimi) oranında artırılmak suretiyle bulunacak bedel olarak tespit edildiğini, aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ise "kira bedelinin ilk üç ayı ihale onaylanmasına ilişkin kararın müvekkile tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde peşin olarak, diğer kira bedellerinin ise 3 er aylık dönemler halinde yapılacağı, yapılacak ödemelerin ise ayın ilk 5 günü içerisinde peşin olarak tahsil edileceği kararlaştırıldığını, Her ne kadar müvekkil yukarıda değinilen koşullar altında kira ödemesini...
Maddesine göre kiranın başlangıç tarihi yer teslim tarihi olup yer teslimi ise 07.04..2020 tarihi olduğunu, Taraflar arasında imzalanan tarihi belirsiz kira sözleşmesinin 2. maddesine göre kira müddeti "yer tesliminden itibaren 36 ay" olarak belirlenmişken yine aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ilk yıl kira bedeli 2.400.000,00 TL, sonraki yıllar kira bedeli ise bir önceki yıl işletme hakkı bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE Oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişimi) oranında artırılmak suretiyle bulunacak bedel olarak tespit edildiğini, aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ise "kira bedelinin ilk üç ayı ihale onaylanmasına ilişkin kararın müvekkile tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde peşin olarak, diğer kira bedellerinin ise 3 er aylık dönemler halinde yapılacağı, yapılacak ödemelerin ise ayın ilk 5 günü içerisinde peşin olarak tahsil edileceği kararlaştırıldığını, Her ne kadar müvekkil yukarıda değinilen koşullar altında kira ödemesini...
ile davalı ... aralarındaki kira parasının uyarlanması davasına dair ... 2. Sulh Hukuk Hakimliğinden verilen 13.02.2009 günlü ve 2007/1237 E.-2009/135 K. sayılı hükmün Bozulması hakkında dairece verilen 01.03.2010 günlü ve 2010/300 E.-3230 K. sayılı ilama karşı davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir. Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, kira parasının uyarlanması istemine ilişkin olup hüküm Sulh Hukuk Mahkemesinden verilmiştir. H.U.M.K.nun 440.maddesi uyarınca Yargıtay’ın bu çeşit kararları hakkında karar düzeltilmesi yoluna gidilemez. Bu nedenle dilekçenin REDDİNE, peşin alınan temyiz harcının istek halinde düzeltme isteyene iadesine 27.09.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
KARAR Davacı, 1.11.2003 başlangıç tarihli, 5 yıl süreli ve aylık 4.000 dolar bedelli kira sözleşmesi ile kendisine ait taşınmazı davalıya kiraladığını, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihteki ekonomik durumun sonradan ortaya çıkan nedenlerle aleyhine değiştiğini, sözleşme tarihinden sonra doların TL karşısındaki değerinin azaldığını, ayrıca kira sözleşmesi yapıldıktan sonra kiralananın bulunduğu çevrede olağanüstü gelişmeler sonucu taşınmazın bulunduğu yerin merkezi bir yer haline geldiğini, taşınmazların satış ve kira bedellerinin çok arttığını, vergisinin çoğaldığını, kira bedelinin emsallere göre düşük kaldığını, ileri sürerek aylık kiranın 12.000 dolar olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, uyarlama şartları bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....
Kira bedelinin tespitine ilişkin davalar diğer tespit davaları gibi bir hukuki münasebetin tespitine yönelik olmayıp kira sözleşmesinin yeni dönemde belli olmayan ücret unsurunu belirli hale getirmeye yarar. Zira yeni dönemde kira bedelinin tarafların anlaşması suretiyle belirlenmesi durumunda dava açılmasına gerek yoktur. Davacı vekilince dava dilekçesinde kira bedelinin tespitinin değil uyarlanmasının istendiği, taraflar arasındaki sözleşme süresinin dava tarihi itibariyle henüz dolmadığı, kira bedeli hususunda sözleşmede herhangi bir belirsizliğin bulunmadığı, sözleşme hükümlerinin geçerli olduğu, TBK'nun 344. maddesinin somut olaya uygulanma kabiliyetinin bulunmadığı, bu haliyle kira bedelinin tespitinin de istenemeyeceği gözetildiğinde, davanın hukuki nitelendirmesinin kira bedelinin tespiti şeklinde yapılması ve bu nitelendirme uyarınca hak ve nesafete göre kira bedelinin tespitine dair karar verilmesi doğru görülmemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, kira bedelinin pandemi nedeniyle uyarlanması istemine ilişkindir. Mahkemece bu davanın mahkemede görülmekte olan 2020/1641 Esas sayılı dosyasında devam eden kira uyarlama davası ile derdestlik oluşturduğundan bahisle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Mahkemenin 2020/1641 Esas sayılı dosyası dairemizce aynı gün istinaf incelemesi yapılmakla bu dosya ile birlikte incelenmiştir. 2020/1641 Esas sayılı dosyada davacının 11.12.2020 tarihinde açtığı dava ile kira bedelinde TBK.'nun 344.maddesi uyarınca indirim yapılmasını ve tespit edilecek kiranın 30.06.2020 tarihinde başlayan dönemden itibaren geçerli sayılmasını talep ettiği görülmektedir. Talebin niteliğine göre dava, aynı kira sözleşmesine dayanılarak açılmış olsa dahi TBK.'nun 138.maddesine dayalı uyarlama davası olmayıp, kira tespiti davasıdır. O halde, 2020/1641 Esas sayılı bu davanın derdestlik oluşturmayacağı açıktır....
DELİLLER : Yazılı beyanlar, bilirkişi raporu, kira sözleşmesi ve tüm dosya kapsamı. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, kira bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ ARA KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesi tarafından verilen 24.11.2020 tarihli ara kararla; uyuşmazlığın salgın hastalık nedeniyle değişen ekonomik koşullara göre kira bedelinin uyarlanması talebine ilişkin olduğu, davacının ihtiyati tedbir talebinin yargılama sonunda elde edilebilecek sonucu sağlayan ve davaya konu uyuşmazlığı esastan çözen nitelikte olduğu, bu nedenle yargılamanın başında bu şekilde ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
Yargıtay' yerleşik bir çok içtihadında uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasında ki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez bir hal alması durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman ''uyarlama'' davası açılabileceğini ifade etmiştir. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2020/2910E 2020/6680k ) bu itibarla kira bedelinin ve kira artış oranının güncel şartlara uyarlanması amacı ile iş bu davayı açmak zarureti hasıl olduğunu, yeni kira dönemi olan 05.11.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, taraflar arasında imzalanan sözleşmede belirtilen aylık kira bedelinin net 4000 tl olarak belirlenmesine, sözleşmenin 3. maddesinde bulunan artış miktarının da kanuna ve ruhuna uygun olarak ''Tüketici fiyat endeksindeki on iki ayın ortalamasına göre '' belirlenmesi ve uyarlanmasına, yargılama gideri ve ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira sözleşmesinin uyarlanması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 30.06.2009 gün ve 2009/7469 - 8230 sayılı ilamiyle düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 13.07.2004 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli hasılat kira sözleşme bedelinin uyarlanması istemi ile açılmıştır. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava kısmen kabul edilmiş, hükmü davalı temyiz etmiş, karar Dairemizin 30.06.2009 tarihli ilamı ile düzeltilerek onanmıştır. Davalı, karar düzeltme isteminde bulunmuştur....
