Maddesine göre kiranın başlangıç tarihi yer teslim tarihi olup yer teslimi ise 07.04..2020 tarihi olduğunu, Taraflar arasında imzalanan tarihi belirsiz kira sözleşmesinin 2. maddesine göre kira müddeti "yer tesliminden itibaren 36 ay" olarak belirlenmişken yine aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ilk yıl kira bedeli 2.400.000,00 TL, sonraki yıllar kira bedeli ise bir önceki yıl işletme hakkı bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE Oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişimi) oranında artırılmak suretiyle bulunacak bedel olarak tespit edildiğini, aynı sözleşmenin 8. maddesine göre ise "kira bedelinin ilk üç ayı ihale onaylanmasına ilişkin kararın müvekkile tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde peşin olarak, diğer kira bedellerinin ise 3 er aylık dönemler halinde yapılacağı, yapılacak ödemelerin ise ayın ilk 5 günü içerisinde peşin olarak tahsil edileceği kararlaştırıldığını, Her ne kadar müvekkil yukarıda değinilen koşullar altında kira ödemesini...
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek TBK öncesi Yargıtay uygulamasında kabul edilen uyarlama davası yasa maddesi haline getirilmiştir. ................Somut olayda; önceki malik Vedat Saygılı ile davalılardan Mutia Saygılı arasında 17/05/2007 başlangıç tarihli on yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin, taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı yeni malik, 07/05/2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiş ve 12/09/2013 tarihinde iş bu davayı açmıştır. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek TBK öncesi Yargıtay uygulamasında kabul edilen uyarlama davası yasa maddesi haline getirilmiştir. ................Somut olayda; önceki malik Vedat Saygılı ile davalılardan Mutia Saygılı arasında 17/05/2007 başlangıç tarihli on yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin, taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı yeni malik, 07/05/2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiş ve 12/09/2013 tarihinde iş bu davayı açmıştır. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi 01 03 2002 başlangıç tarihli süre 15 yıl sürelidir. Sözleşmenin 4/e mad- desinde yer alan özel koşul “ ikinci ve müteakip kira yıllarında kira bedeli, her yıl, bir önceki yıl bedelinin, o yılda artışın yapılacağı tarihten geriye doğru son oniki ayda, Devlet İstatistik Enstitüsü, tüketici fiyat endeksinde aylık ortalamalara göre meydana gelmiş yıllık değişim nispetinde artırılması suretiyle tespit olunacaktır.” şeklindedir. Somut olayda talep; kira sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılan kira parasının artırılması ile ilgili koşulun iptaline ilişkin olup, dava bu niteliği itibariyle kira sözleşmesine dayanan kira tesbit davası olmayıp, kira parası ile ilgili hükmün iptali istemini içeren uyarlama davasıdır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, kira bedelinin uyarlanması istemli davadır. Talep;"kira sözleşmesinden kaynaklı ihtiyati tedbir" istemine ilişkindir....
Davacı alacaklı tarafça, davalı borçlu aleyhine başlatılan ilamsız icra takibinde 7 örnek ödeme emrinin borçluya 17/11/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 24/11/2020 tarihinde borca itirazı üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği, davalının kira sözleşmesine, kira miktarına itiraz etmediği, mart ayı kira bedelinin ödendiğini ileri sürdüğü, ödeme iddiası borcu söndüren bir iddia olup her zaman ileri sürülebileceği, dosya içerisinde bulunan 05/03/2020 tarihli ödeme belgesine göre 2020 mart ayı kira bedelinin icra takibi başlatılmadan önce ödenmiş olup, davacı vekilinin de 19/03/2021 havale tarihli dava dilekçesinde 2020 yılı mart ayı kirasına ilişkin taleplerinden vaz geçtiklerini beyan ettiği, kira bedelinin uyarlanması istemli davanın icra takibinin başlatılmasından sonra açıldığı, icra mahkemesinin dar yetkili mahkeme olup uyarlama davasının sonucunun beklenemeyeceği, bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli olduğu, itirazın kaldırılması istemli...
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 15/04/2021 NUMARASI : 2020/746 ESAS, 2021/404 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Van 2.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 15.04.2021 tarih, 2020/746 Esas, 2021/404 Karar sayılı dava dosyasında verilen karara karşı, davacı vekilinin istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan incelemesi sonucunda; DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ : Davacı vekili iddialarında özetle; müvekkil ile davalı arasındaki kira sözleşmesinde 01/07/2017- 30/06/2020 tarihleri arasında Dursun Odabaş Tıp Merkezi Kantin ve Kafeterya İşletmeciliğini müvekkile verildiğini, sözleşmenin bitiş tarihi 30/06/2020 gibi görünse de sözleşmenin 8.maddesi gereğinin yerine getirilmediğini, pandemiden dolayı kira indirimi ve sözleşmeden doğan kira uzatımının yapılmadığını, davalının Covid 19 salgın hastalığından ötürü hukuka ve yasaya aykırı olarak kira indirimi yapmadığından ötürü kiranın uyarlanmasına (indirim) ve kira süresinin uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 15/04/2021 NUMARASI : 2020/746 ESAS, 2021/404 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Van 2.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 15.04.2021 tarih, 2020/746 Esas, 2021/404 Karar sayılı dava dosyasında verilen karara karşı, davacı vekilinin istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan incelemesi sonucunda; DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ : Davacı vekili iddialarında özetle; müvekkil ile davalı arasındaki kira sözleşmesinde 01/07/2017- 30/06/2020 tarihleri arasında Dursun Odabaş Tıp Merkezi Kantin ve Kafeterya İşletmeciliğini müvekkile verildiğini, sözleşmenin bitiş tarihi 30/06/2020 gibi görünse de sözleşmenin 8.maddesi gereğinin yerine getirilmediğini, pandemiden dolayı kira indirimi ve sözleşmeden doğan kira uzatımının yapılmadığını, davalının Covid 19 salgın hastalığından ötürü hukuka ve yasaya aykırı olarak kira indirimi yapmadığından ötürü kiranın uyarlanmasına (indirim) ve kira süresinin uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Takibe dayanak yapılan ve karara esas alınan 01.05.2010 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi hususunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinde aylık kira bedelinin cironun %12 si olarak ve asgari kira bedelinin; 8 kira yılında 6316 Euro+KDV olduğu, 28.11.2018 tarihli ihtiyari arabuluculuk anlaşma belgesinde 01.11.2018'den itibaren asgari kira bedelinin 16.303TL+KDV olarak belirlenmiş ve sonraki yıllarda TÜFE artış oranı kararlaştırılmıştır. Davacı kiraya veren alacaklı vekili, mezkur kira sözleşmesine dayanarak Ankara 18. İcra Dairesinin 2021/8856 E. sayılı haciz ve tahliye istemli başlatmış olduğu icra takibi ile, Temmuz 2021 Yılı kira bedeli 10.313,27TL, Haziran 2021 Yılı kira bedeli 8.938,17TL, Mayıs 2021 Yılı kira bedeli 1.101,25TL, Nisan 2021 Yılı kira bedeli 1.210,94 TL, Mart 2021 Yılı kira bedeli 1.662,03TL eksik ödenen kira bedelleri ve işlemiş faizleri toplamı 23.789,37TL alacağın tahsilini talep etmiştir....
Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde kira parasının her yıl yıllık enflasyon oranı +%10 olarak arttırılacağı konusu uyuşmazlık konusu değildir. Davada çözümü gereken sorun kira parasının sözleşmedeki her yıl yıllık enflasyon oranı + %10 oranında arttırılacağına ilişkin sözleşme hükmünün uyarlama yapılan tarihten sonraki kira dönemlerinde de hükmünü devam ettirip ettirmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Kira parasının günün koşullarına intibakını sağlayan ve uyarlama adı ile anılan dava sonucunda sözleşmenin sadece kira parası bölümü günün koşullarına intibak ettirilmiş olup, sözleşmenin diğer koşulları örneğin taraflar arasındaki kira sözleşmesinde kararlaştırılan kira bedelinin her yıl yıllık enflasyon oranı+%10 oranında arttırılacağına ilişkin koşulda bir değişiklik olmaz. Yani sözleşmenin diğer hükümleri aynen hukuki statüsünü korur. Uyarlama davalarındaki asıl amaç, sadece kira parasının değiştirilmesine yöneliktir....
