Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/172 Değişik iş sayılı dosyasında kiralanana yaptığı imalat ve yapılan imalatın binaya kattığı değerin tespitini yaptırmıştır. Kiralanan tahliye edildikten sonra kıracının bıraktığı şekliyle kiraya verildiği 24.07.2013 tarihli dilekçesi ile davacının kabulündedir.bu durumda davacının yapmış olduğu imalatların davalı kiraya veren tarafından benimsendiğinin kabulü gerekir. Sözleşmenin onuncu maddesinde yazılı hususlar taşınmaza yapılan tezyinat (süsleme gibi) ve tezyinat masraflarına ilişkin olup, zorunlu ve faydalı masraflara ilişkin değildir. Davalı tarafından, tahliyeden sonra kiralananın eski hale getirilmesi istenmeden kiralanan olduğu şekilde kabul edilip yeniden kiraya verildiğinden, yapılan imalatları davalının benimsediğinin kabulü ile davalı kiraya verenin mal varlığında zorunlu ve faydalı masraflar yönünden sebepsiz zenginleşme meydana getirdiğinin kabulü gerekir....
(B.K.nun 266) maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiralayana teslim etmekle yükümlüdür. Ancak kiracı sözleşmeye uygun olağan kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumludur. Davalının kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur. Mahkemece olağan ve hor kullanım değerlendirmesi yapılarak, hor kullanma nedeniyle oluşan zarar belirlendikten sonra kullanım süresi ile orantılı olarak yıpranma payı hesap edilerek, belirlenen zarar tutarından düşülmesi gerekir. Mahkemece gerçek zararın belirtilen şekilde tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak karar verilmesi hatalı olmuştur....
Noterliği'nin 11/08/2014 tarihli ihtarnamesi ile kira sözleşmesinin feshedildiği, yine ihtarname ile anahtarının teslim alınmasının ihtar edildiği, davacı karşı davalı vekilince hor kullanmadan kaynaklı zarara ilişkin ve belirlenecek tamirat süresi, kira alacağı ve zararın tazminini talep ettiği, davalı karşı davacı kira sözleşmelerine göre yapılan iyileştirme bedellerini talep ettiği, taraflar arasında yapılan kira sözleşmesin de demirbaş listesinde belirtilen eşyalar kiraya veren tarafından kullanıma hazır olarak kiracıya teslim edildiği ve kiracının tahliye anında taşınmazı aldığı gibi teslim edeceği belirtilmiş, yine kiracı kira konusu taşınmazda tadilat, tamirat ve işin gereği olan değişiklikleri yapabileceği, kiracının yapacağı zorunlu ve faydalı masrafları kiraya verenden talep edebileceği düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Hor kullanma tazminatı ve kira alacağı Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı hor kullanma tazminatı ve kira alacağı davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı ... vekili Av.... geldi. Davalı vekili gelmedi. Hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA ve Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 900....
Mahkemece, tamirat süresince mahrum kalınan kira bedelinin tahsili ve hor kullanma ile eski hale getirme bedelinin tazmini davalarının kabulüne , mahrum kalınan kira bedelinin tahsiline yönelik davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiş,hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-)Davalının hor kullanma tazminatı ve tamirat süresi kira bedeline ilişkin temyiz itirazlarına gelince; 6098 Sayılı T.B.K.nun 316. (B.K.nun 256) maddesi hükmü uyarınca kiracı kiralananı tam bir özenle kullanmak ve aynı kanunun 334. (B.K.nun 266) maddesi gereğince sözleşme sonunda aldığı hali ile kiraya verene teslim etmekle yükümlüdür....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 15/05/2014 NUMARASI : 2013/570-2014/151 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak ve tazminat davasına dair karar davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira alacağı ve hor kullanım tazminatının tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece 15.05.2014 tarihli kararla kira alacağı yönünden davanın kısmen kabulü ile 3.120,00 TL kira parasının 19/12/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, hor kullanma tazminatı yönünden önceki verilen karar kesinleştiğinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tazminat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tazminat davasına dair karar, davalılar ve davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, hor kullanma tazminatı, eski hale getirme bedeli ve tamirat süresince yoksun kalınan kiranın kaybı istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davacının hor kullanma tazminatı ve tamirat süresince yoksun kalınan kira kaybı isteminde haklı olduğundan, eski hale getirme bedeli yönünden ise sözleşmede kiralananın eski hale getirilerek teslim edileceğine dair hüküm bulunmadığından, eski hale getirme bedeli talep edilemeyeceğinden davanın kısmen kabulü ile 2.126,00 TL'sı hor kullanma tazminatı 3000,00 TL kira kira kaybı olmak üzere toplam 5.126,00-TL'nın davalılardan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. 1....
Yargılama sırasında dava konusu taşımazda keşif yapılarak hor kullanma tazminatı belirlenerek takip konusu kiradan mahsubuna karar verilmiş ise de takip konusunun kira alacağı olması dava konusunun ise takipten dolayı borçlu olmadığının tespiti olmasına göre hor kullanma tazminatının bu dava içerisinde hesaplanıp mahsup konusu yapılması doğru değildir. Mahkemece hor kullanma tazminatı mahsup edilmeden kira bedeli belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hor kullanma tazminatının mahsubuna karar verilmesi doğru değildir.''...
Şöyle ki asıl dosyada faydalı ve zorunlu masraf talep edilmiş, istinafa konu eldeki dosyada ise hor kullanma tazminatı ve kira alacağı isteminde bulunmuş olup bilirkişi raporlarının bir biri ile çelişmemesi için aynı bilirkişi heyetince verilmesi ve değerlendirmenin yapılması gerekmektedir. Zira birinin hor kullanma olarak değerlendirdiği hususu diğeri faydalı ve zorunlu gider olarak değerlendirebilecektir. Mahkemenin 2015/174 Esas 2019/1236 Karar sayılı dosyası taraf vekillerince istinaf edilmiş, istinaf incelemesi sonucu Dairemizin 2020/648 Esas 2022/1067 Karar sayılı ilamı ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmiştir....
Bu durumda kiracı tarafından yapılan bu masrafların faydalı ve zorunlu masraf mı, lüks masraf mı olduğu konusunu bilirkişiye açıklattırmak, yapılan faydalı ve zorunlu masrafların imal tarihindeki değerlerinin tesbiti ile yıpranma payları düşülmüş şekilde değer tespiti içeren ek bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edenlere iadesine 09/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
