Mahkemece davanın kısmen kabulü ile,1.5.2003 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 1 yıllık kira karşılığının 10.804 TL,1 aylık kira bedelinin 900,33 TL olarak ,kira süresinin de 10 yıl olarak ve kira sözleşmesi 12.maddesinin, heryıl kira bedelinin bir önceki yıl kira bedelinin üfe oranında arttırılması ve tahliye talep edilemeyeceği şeklinde uyarlanmasına,fazla istemin reddine karar verilmiş,hüküm taraflarca temyiz edilmiştir. 2010/17858-2011/7265 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Taraflar arasında 1.5.2003 tarihli kira sözleşmesi ile davacıya ait taşınmaz yıllık 12 TL kira bedeli ile 49 yıllığına hizmet binası olarak davalıya kiralanmış, sözleşmenin 12.maddesinde, kira bedelinin arttırılması ve kısmen ya da tamamen tahliyesinin istenemeyeceği kararlaştırılmıştır....

A.Ş. ile aralarında düzenlenen 12/11/1972 tarihli protokol ile dava konusu hizmet binasının davalıya aylık 100 TL kira bedeli ile 49 yıllığına kiralandığını, davalının kira sözleşmesinin başlangıcı olan 1972 yılından bu yana hiç ödeme yapmadığını, bu nedenle hizmet binasının aylık kira bedelinin belirsiz hale geldiğini, protokolün akde aykırılık nedeni ile hükümsüz olduğunu belirterek 12/11/1972 tarihli protokolün akde aykırılık nedeniyle iptalini, dava tarihi itibari ile aylık kira bedelinin belirlenmesini ve dava tarihinden itibaren geriye doğru beş yıllık kira bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 14.10.2016 tarihinde kira sözleşmesinin iptaline ilişkin talebinden vazgeçmiştir. Davalı ... A.Ş., Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi'nin 4000 sayılı Kanun ile Türk Telekomünikasyon AŞ ve Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü şeklinde yeniden yapılandırıldığını, ......

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira (Uyarlama istemli) Uyuşmazlık, kira tespiti istemine ilişkindir. Kira sözleşmesinden doğan bir alacak ve tahliye istemi bulunmamaktadır. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 08/06/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Sonuçta verilecek her türlü karar, az yukarıda açıklanan esaslara aykırı olmamalı, dayanaklarını içerir şekilde gerekçeli ve Yargıtay denetimine uygun olmalıdır.Dava konusu olayda mahkemece kira bedelinin uyarlanmasına karar verilmişse de, uyarlama davalarında dikkate alınması gereken, az yukarda açıklanan kural ve yöntemlerin gözetilmediği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda tarafların gösterdiği emsaller ile taşınmazın bütün özellikleri de dikkate alınarak genel ifadeyle sonuca ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Eksik incelemeyle ve kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre 2012/2412-7297 uyarlamaya karar verilemez....

Uyarlama yapılacak dönemin hangi tarihte sona ereceği yönünden yapılan değerlendirmede ise, kira sözleşmesinde kira süresinin yer tesliminden itibaren bir yıl olarak öngörüldüğü, yer tesliminin 05.03.2020 tarihinde yapıldığı, davacı ile yapılan kira sözleşmesi Devlet İhale Kanunu uyarınca yapılmış olduğundan bir yıllık sürenin dolması ile kira sözleşmesinin kendiliğinden sona ereceği, davacının 05.03.2020- 05.03.2021 tarihleri arasındaki dönem için kiracı olup, 05.03.2021 tarihinden itibaren kira süresi sona erdiğinden kiracının bu tarihten sonra fuzuli şagil durumuna düşeceği anlaşılmaktadır. Kiracının fuzuli şagil olduğu dönem için kira uyarlaması yapılamaz. Bu tarih için idare yeni bir ihale yapıp yine davacı bu ihaleyi kazanarak yeni bir kira sözleşmesi yapılmış ise dahi, yeni dönem kirası ihale ile belirlenmiş olacaktır. O halde 05.03.2021 tarihinden sonraki dönem için uyarlama yapılamayacağı anlaşılmaktadır....

Mahkemece, bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne, kira sözleşmesinin 1.5.2006 tarihinden itibaren 29 283,64 USD + KDV olarak kabulüne, fazla talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir. Dava konusu taşınmazın, davalı tarafından 1.5.2000 tarihinde 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiralandığı ,aylık kiranın 25 000 USD + KDV olduğu, bilahare 1.5.2003 tarihinde yapılan ek protokol ile 22 500 USD + KDV ye indirildiği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı son yıllarda dolarda meydana gelen değer kaybını ileri sürerek eldeki davayı açmış, mahkemece dolar ve TEFE deki artışlar gözetilerek hazırlanan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Oysa uyarlama talebinde bulunulabilmesi için karşılıklı edimler arasındaki dengenin, öngörülemeyecek biçimde şartların olağanüstü değişmesiyle sonradan taraflardan biri aleyhine katlanılamayacak derecede bozulması gerekmektedir....

SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 27/12/2022 NUMARASI : 2022/731 E 2022/3395 K DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle, müvekkilleri ile dava konuksu Samsun İli, Atakum İlçesi, Atakum Mah., 176 ada, 2 parselde kayıtlı taşınmazın T4 İle aralarında 25/06/2013 tarihli kira sözleşmesi imzaladıklarını, 25.06.2013 tarihli kira sözleşmesi uyarınca dava konusu olan ilgili mecurda davalı T4 nın ödenmekte olan aylık peşin net 49.091,56 TL tutarında olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere fazlaya ilişkin hakları saklı kalması şartıyla aylık peşin net 75.000,00- TL olarak uyarlanmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Samsun 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 27/12/2022 tarih 2022/731 Esas, 2022/3395 Karar sayılı ilamıyla davanın reddine karar verilmiştir....

Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/365 Esas sayılı dosyası ile ikame etmiş olduğu bir uyarlama davası bulunduğunu, tahliye talebinin reddi yönündeki karar doğru olmakla birlikte, itirazın kaldırılması yönünden verilen kararın hatalı olduğunu, Mahkeme tarafından kira sözleşmesine itiraz olunmadığı yönündeki tespitin doğru olmadığını, kira bedellerine yönelik uyarlama davası olduğunu, uyarlama davasının sonucunun beklenilmesi gerektiğini, davalı aleyhine icra inkar tazminatı verilmesinin de hatalı olduğunu, alacağın likit olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. C....

Davalı, dava konusu mecurda 1950’li yıllardan beri kiracı olarak bulunduğunu, en son 18.3.1997 tarihli kira sözleşmesi gereğince başlangıçta belirlenen kira parasının sözleşme şartlarına uygun olarak arttırıldığını, kiralanan ... içersindeki mevcut yapı ve tesisleri kendilerinin inşa ettiklerini, kira süresi sonunda mevcut tesislerin bedelsiz olarak davacıya devredileceğinin hüküm altına alınmasının kira parasının belirlenmesinde büyük etken olduğunu, sözleşme tarihinden sonra kira parasının uyarlanmasını gerektirecek beklenmeyen bir değişiklik olmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....

Mahkemece, kira sözleşmesinin başlangıç tarihinden dava tarihine kadar olan dönem de ekonomik koşullarda kira sözleşmesini temelinden çökertecek şekilde ön görülemeyecek bir değişikliğin yaşanmadığını, dolayısıyla uyarlama koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Olayları izah taraflara hukuki nitelendirme ise hakime ait bir görevdir. Somut olayda; taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01.07.2004 başlangıçlı olup, 5 yıl sürelidir. 5 yıllık süre 31.06.2009 tarihinde sona ermiştir. Davacı da 5 yıllık sürenin sona erdiği yeni dönem olan 01.07.2009 gününden itibaren kira tesbitini istemiş, 5 yıllık dönem içine ilişkin bir uyarlama talebi yoktur. 5 yılılk dönemin bittiği tarihten (yeni dönemden) itibaren talepte bulunulduğundan dava kira uyarlaması davası değil, kira tesbit davasıdır. HUMK 8/II/1 yine HMK 8/b/1 maddesine göre kira tesbit davalarında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir....