Türk Medeni Kanunu'nun 28. maddesi hükmüne göre kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer. Ölüm ile kişilik hakları son bulduğundan, ölü kişi tarafından dava açılamayacağı gibi 04.05.1978 gün, 4/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği üzere; ölü kişinin mirasçılarına davayı yöneltmek suretiyle davanın yürütülmesi mümkün bulunmamaktadır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 51. maddesi ve 04.05.1978 tarih ve 4/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı gereğince; davada taraf ehliyeti Medeni Kanuna göre belirlenir ve taraf ehliyetinin birinci ve en önemli koşulu (ön şartı) kişinin sağ olmasıdır. Ölü kimsenin taraf ehliyeti yoktur. Taraf ehliyeti davanın ön şartıdır. Tarafların davada taraf ehliyeti olup olmadığına hakim re’sen bakmak durumundadır....
Bu nedenle sözü edilen davalının sağ olup olmadığı araştırılıp, Nüfus Müdürlüğünden yapılan araştırmanın sonucu da sorularak ölü olduğunun anlaşılması halinde mirasçılık belgesinin ilgilisinden temini ile mahkeme kararı ve temyiz dilekçesinin mirasçılarına sağ ise kendisine yöntemince tebliğ edilerek temyiz ve cevap sürelerinin beklenmesinden sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere iadesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 01.07.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, davalının dava tarihden önce öldüğü, ölü kişiye karşı dava açılamayacağı gerekçesiyle, taraf ehliyeti yokluğundan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... tarafından temyiz edilmiştir. Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, kadastro tespitinden önceki sebeplere dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescile ilişkindir. Yürürlükten kalkan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, taraf ehliyetini tanımlamamış, 38. maddesiyle Türk Medeni Kanununa yollamada bulunmakla yetinmiştir. Türk Medenî Kanunu ise, davada taraf olma ehliyetini, medeni haklardan yararlanma ehliyetinin bir parçası saymış 8, 28, 47 ve 48. maddeleriyle bu yönde hükümler getirerek, medeni haklardan yararlanma ehliyeti bulunan her gerçek ve tüzel kişinin davada taraf olma yeteneğini taşıdığını, her gerçek kişinin sağ doğmak koşuluyla taraf ehliyetini kazanacağını ve yaşadığı sürece taraf ehliyetinin devam edeceğini belirtmiştir....
Nüfus kaydında ölü olduğunun tespiti istemine ilişkin davada, ölenin adrese dayalı nüfus kayıt sistemi bilgilerine göre, adresinin bulunmadığı, müteveffaya ait ölüm kağıdına göre oturduğu yerin belirtildiği, bu durumda uyuşmazlığın, oturduğu yer mahkemesinde sonuçlandırılması gerektiği sonucuna varılacaktır. (Yargıtay 17. H.D. 23/10/2014 gün 2014/11408 E. 2014/14026 K.) TMK'nun 19. maddesine göre; yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir....
GEREKÇE: Dava Denizli ili Kale ilçesi Kale Mahallesi Kuruköprü Mevkii 880 parsel sayılı taşınmazın malik hanesinde "FETTAH: MEHMET ALİ oğlu" şeklinde görünen kaydın "FETTAH MAYUK: MAHMUT oğlu" olarak düzeltilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece Denizli ili, Kale ilçesi, Kale Mahallesi, Kuruköprü Mevkii, 111 Ada, 1 Parsel'de(eski 880 Parsel) tapuya kayıtlı, tarla vasfında, 9.663,51 metrekare yüz ölçümlü taşınmazın Mehmet Ali oğlu Fettah Mayuk olarak görünen TAPU KAYDININ İPTALİ ile Denizli İli, Kale ilçesi, Özlüce Mahallesi, Cilt No:27, Hane No:89'da kayıtlı TC kimlik numaralı Mahmut oğlu Fettah Mayuk adına TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE, karar verilmiş, davalı idarece istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Bilindiği üzere; taşınmazların, kadastro tespiti ya da tapuya tescili sırasında mülkiyet hakkı sahibinin adı, soyadı, baba adı gibi kimlik bilgilerinin kayda eksik ya da hatalı işlenmesi, kayıt düzeltme taleplerinin kaynağını oluşturur....
Kaydı iptal edilecek olanlardan ... ..., davalı ... ve ... hanesinde 15.12.1990 doğumlu olarak kayıtlı olup sağ ve ergindir. Saptanan bu durum karşısında davalılar ... ve ... hanesinde kayıtlı 15.12.1990 doğumlu yargılama sırasında ergin olan ... ... ...'un yöntemince davaya dahil edilip taraf oluşumu sağlanması gerektiği düşünülmeden, 2-Davacının çocukları ... ... ve ...'nın kaydının istem gibi iptal edilmesi durumunda, kayden anneleri olarak görünen ölü ...'nin mirasçılarının da hukukunu etkileyeceği gözetilerek ... mirasçılarının tespiti ile yöntemince davaya katılmalarının sağlanması gerektiği dikkate alınmadan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 01.10.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Solhan Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 08.12.2006 gün ve 2006/7 numaralı davanamesi ile nüfus kütüğünde ölü olarak kayıtlı bulunan ...'in sağ olduğunun tespiti ile ölüm kaydının iptali istenmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 01.05.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davacının ... ve ... oğlu ... olduğunu, nüfus kayıtlarında ölü olarak göründüğünü, sağ olduğunun tespiti ile nüfus kayıtlarının bu şekilde düzeltilmesi istenmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 24.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davacı, anne adının düzeltilmesini istediğine göre, çoğun içinde azı da vardır kuralı uyarınca düzeltme isteminin tespiti de kapsayacağı dikkate alınarak, her ne kadar ölü kişinin ismi değiştirilemez ise de; dosyada bulunan ve toplanacak kanıtlara göre koşulları oluştuğu takdirde davacının kendi nüfus hanesinde annesi olarak görünen “...” ile Cilt No: ..., Hane No: ..., BSN: ...'da nüfusa kayıtlı bulunan, ... ve ...'den olma, ... 01/07/1887 doğumlu, ... T.C.Kimlik Numaralı “...”nin aynı kişi olduğunun tespitine ve kayıtlar arasında bu şekilde bağ kurulmasına karar verilmesi ile yetinilmesi gerektiği dikkate alınmadan yerinde olmayan gerekçe ile davanın kabulüne ve davacının annesinin hanesinde “...” olarak yer alan isminin “...” olarak düzeltilmesine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm bir kısım davacılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Davacılar vekili Av.Mustafa Bayır'ın ölü olup olmadığı, ölü ise ölüm tarihinin ilgili Baro Başkanlığından sorularak, sağ olması halinde mahkeme kararının kendisine tebliği ile temyiz süresinin beklenmesinden, Davacı ... adına mahkeme kararı Tebligat Yasası'nın 35. maddesine göre tebliğ edilmiş ise de, bu maddeye göre tebligat yapılabilmesi muhataba daha önce aynı adreste yasaya uygun bir tebligat yapılmış olması koşuluna bağlı olup, bu koşul gerçekleşmemiş olduğundan mahkeme kararının tebliğ işlemi geçerli değildir....
