Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu da; tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına geri döndürmeleridir. Feshedilen sözleşme, arsa sahibi ve yüklenici arasındaki sözleşme olup, tasfiyenin bu kişiler arasında yapılması gerekirse de, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, yükleniciye finansman kolaylığı sağlamak üzere, daha inşaat aşamasında tapu devri yapılmakta, yüklenici de devraldığı bu tapuyu, sattığı bağımsız bölüme karşılık üçüncü kişilere temlik etmektedir. Arsa sahibinin sözleşmeyi geriye etkili feshetmesi üzerine, sözleşme sanki hiç yapılmamış gibi, tarafların durumları sözleşme öncesine döneceğinden, yüklenicinin üçüncü kişiye yaptığı temlik de artık sebepsiz kalır....
Davacı yüklenici asıl davada kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince kendisine ait olan 6 daire 2 dükkanın tapu kayıtlarının iptâli ile adına tescilini istemiş, arsa sahipleri tarafından açılan ve bu dava ile birleştirilen davada ise arsa sahipleri inşaatın kaçak olarak yapılması nedeniyle sözleşmenin geriye dönük olarak feshini talep etmişlerdir. Mahkemece, tescil istemli asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile yanlar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine dair verilen karar davacı ve karşı davalı yüklenici tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki 18.05.2000 tarihli Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi uyarınca davalı arsa sahiplerine ait 2023 ada, 10 parsel üzerine 2 bodrum, 1 zemin ve 3 normal kat ile çekme kattan oluşan inşaat yapılarak arsa sahiplerine 5 daire 1 dükkan verilecek, kalan bağımsız bölümler ise davacı yükleniciye ait olacaktır....
Yüklenici yasa ve sözleşme hükümlerine; fen ve sanat kurallarına uygun şekilde ve sözleşmeden beklenen amaca uygun olarak inşaatı yapmakla ödevlidir. Yüklenicinin bu yükümlülüğü BK’nın 356. maddesi gereğince arsa iş sahibine olan özen borcu gereğidir. Yüklenici ..., sözleşmeyle üstlendiği edimini, sözleşme koşullarına uygun şekilde ifa etmediği ve teslimde de temerrüde düştüğü gibi; kamu düzenine aykırı olarak yapmış olduğu inşaat kısmını ise “kaçak” olarak yapmıştır. Açıklanan bu sebeplerle arsa sahibi Borçlar Kanunu'nun 106/I. maddesi gereğince yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshini dava etmesinde haklıdır. 25.01.1984 tarih ve 84/3-1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, olayın özelliği ve niteliğinin haklı gösterdiği durumlarda Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracak şekilde mahkemece feshine karar verilebilir....
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde imalât bedelinin fesih iradelerinin birleştiği ya da sözleşmenin dava yolu ile feshedilmesi halinde fesih kararının kesinleştiği tarih itibari ile mahalli piyasa rayiçlerine göre istenmesi mümkündür. Sözleşmenin 10. maddesinde yüklenicinin yaptığı işlerin bedelini o yılın bayındırlık birim fiyatlarına göre isteyebileceği şeklindeki düzenleme arsa sahiplerinin kasıtlı, maksatlı olarak vekâletnameden azletmesi, başka bir anlatımla sözleşmenin arsa sahiplerinin kusuru ile feshedilmesi halinde uygulanmasının mümkün olduğu ve eldeki davada sözleşme yüklenicinin temerrüdü ve kusuru ile feshedildiğinden imalât bedelinin bu maddeye göre belirlenmesi mümkün değildir. Öte yandan %27 imalât seviyesine göre hesaplama yapan bilirkişi raporları arasında gerçekleştirilen imalât bedeli ve güçlendirme masrafları konusunda fark bulunmasına rağmen fark giderilmeksizin dava sonuçlandırılmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi _K A R A R_ Dava, taraflar arasında düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali tescil ve haciz şerhlerinin terkini isteğine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 15.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 09.04.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri ya taraf iradelerinin birleşmesi ile ya da mahkeme kararı ile fesih edilebilir. Somut olayda taraf fesih iradelerinin bu dava ile birleştiği anlaşılmaktadır. Davacıların ihtarname ile sözleşmeyi feshetmesi mümkün bulunmadığından açılan davanın sözleşmenin feshi olarak mahkeme tarafından yorumlanması ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi üzerindeki değer üzerinden nispi harç alınarak davaya devam edilmesi gerekir. Mahkemece davanın tespit davası mahiyetinde görülüp maktu harç ile davaya devam etmesi uygun görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.Kabule göre de Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi istendiğine göre bu durumda müspet zarar kapsamında olan taleplerin kabul edilmesinin mümkün olmadığı gibi yasal süre içerisinde açılmış bir karşı dava bulunmadığından usulüne uygun açılmış bir dava varmış gibi davanın da esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Davalı yüklenici 18.08.2005 tarihli Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Mal Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ile davacı arsa sahibine ait 3 nolu parsel üzerine inşaat yapımını üstlenmiş, sözleşmede inşaat ruhsatı alma süresi ilave olarak 4 ay inşaat süresi ise 36 ay olarak kararlaştırılmıştır. Davalı yüklenici davanın açıldığı 19.09.2007 tarihine kadar inşaat ruhsatı almamış ve inşaata başlamamıştır. Keşide olunan ihtarlara rağmen taahhüdünü yerine getirmeyen yüklenici temerrüde düşmüş olup arsa sahibi fesihte haklıdır. Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi için taraf iradelerinin birleşmesi veya mahkeme kararı bulunması zorunlu olup Dairemizin yerleşik uygulaması da bu yöndedir....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan ve sözleşmenin geriye etkili olarak feshi nedeniyle tapu iptali ve tescili istemine ilişkin olup, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olup, uyuşmazlığın bu hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği açıktır. Somut olayda; davacı vekili, müvekkili arsa sahibi ile yüklenici arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin Ceyhan 2.Asliye Hukuk Mahkemesinde bulunan 2021/90 E, 2022/189 K. Sayılı dosyası ile geriye etkili olarak fesholunduğunu ileri sürerek yüklenici tarafından davalılara satılan bağımsız bölümlerin tapusunun iptali ile davacı adına tescili talebinde bulunmuştur. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2022 tarihinden itibaren geçerli İş Bölümü Kararı gereği, 6....
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre yapılan keşif ve uygulamaya göre, inşaatın fiziki gerçekleşme oranının % 67,5 eksik işler oranının ise % 32,5 olduğu, yapılan işin bedelinin 2.410.808,40 TL olarak tespit edildiği, Yükleniciye verilen 21 adet bağımsız bölümün değerinin 19.03.2013 dava tarihi itibariyle bedelleri 2.415.000,00 TL olarak hesaplandığı, bu duruma göre yüklenicinin davalılardan herhangi bir alacağı kalmadığı, işin eksik bırakılmış olması ve yüklenicinin de iflas etmiş olması karşısında sözleşmenin feshinin de gerekli olduğundan bahisle taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshiyle davacının imalat bedeli talebinin reddine karar verilmiştir....
den Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Sözleşmesi ile 350.000 TL bedelle taşınmazı satın aldığını, müvekkilinin iyiniyetli 3. kişi olduğunu, davacı ile davalı müteahhit arasında akdedilmiş bulunan Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin tapuya tescil edilmediğini, davacının müteahhitle yapmış olduğu Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin tapu kütüğüne şerh vermeyerek kusurlu davrandığını, müvekkilinin iyiniyetli olduğunu, davacı ile müteahhit firma arasındaki ilişkinin dışında olduğunu, haksız ve mesnetsiz davanın reddini talep etmiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar ile davalı ......