Ani edimli eser sözleşmelerinin yüklenicinin temerrüdü nedeniyle sona ermesi halinde ise feshin geriye etkili sonuç doğuracağı yani, sözleşme hiç yapılmamış gibi başa dönüleceğinden, taraflar sözleşme ile üstlendikleri borçlarını ifa yükümlülüğünden kurtulacakları gibi, daha önce ifa ettikleri edimlerini geriye isteyebileceklerdir (BK 106-108 md. TBK 123-126 md.). Bu geri isteme aynen olabileceği gibi, mümkün olmaması halinde bedele ilişkin de olabilecektir. Öte yandan iyi niyetli zilyet, geri vermeyi isteyen kimseden şey için yaptığı zorunlu ve yararlı giderlerin tazminini isteyebileceğinden ve bu tazminat ödenene kadar şeyi vermekten kaçınabileceğinden, yüklenicinin talebi halinde, imalât bedelinin ödenmesi koşuluyla el atmanın önlenmesine de karar verilebilir....
Somut uyuşmazlıkta taraflar arasında Bergama ilçesi Ertuğrul Mahallesi Gazhane Caddesi 48 ada 12 parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşaat yapılması için Bergama 2.Noterliğinin 31.01.2012 tarih 1260 yevmiye sayılı işlemi ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi inşaat sözleşmesi imzalandığı, davacı yüklenici tarafından inşaat çalışmaları yürütülürken davalı arsa sahibinin Bergama 2.Noterliğinin 06.11.2012 tarihli işlemi ile kat karşılığı inşaat sözleşmesini tek taraflı olarak feshederek dava dışı Yörükoğlu İnşaat firması ile yeni bir sözleşme yaptığı, davalı arsa sahibinin kat karşılığı inşaat sözleşmesini tek taraflı olarak feshetmesi mümkün değil ise de davacı yüklenicinin dava açarak sözleşmenin feshi nedeniyle menfi zararlarını talep ettiği, böylelikle tarafların iradelerinin sözleşmenin feshi konusunda birleştiği kanaatine varılmıştır....
Diğer davalılar vekili, muvazaa iddiasında bulunan davacının diğer yüklenicileri de dava etmesi gerektiğini, davalı şirketin edimini ifa etmemesi nedeniyle müvekkillerinin kat karşılığı inşaat sözleşmesini feshettiklerini, yapılan protokol gereğince arsa sahipleri ve davalı şirketin birbirlerini karşılıklı olarak ibra ettiklerini, davalı şirketle aktedilen sözleşmenin sona ermesi, yüklenicinin edimini ifa etmemesi nedeniyle müvekkillerinden talepte bulunulamayacağını, yüklenicinin, arsa sahiplerinden talep edemeyeceği şeyi davacının da isteyemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, üçüncü kişinin İİK 94'ncü maddesi gereği tescil isteyebilmesi için, yüklenicinin, arsa sahiplerine karşı edimini yerine getirmesi gerektiği, inşaatı terkeden yüklenicinin edimini yerine getirmediği, bu nedenle davacının tapu iptal ve tescil talep edemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir....
Mahkemece, asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiş, tarafların temyizi üzerine onanmış ise de davalı ve karşı davacının karar düzeltme talebiyle dosya yeniden incelenmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davalı ve karşı davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme istemleri reddedilmelidir. 2-Davalılar arasında imzalanan 04.12.1998 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenici ... İnşaat Ltd.Şti.ne inşaat yapım bedeli olarak verilen 10 adet bağımsız bölümden 9.Blok 5.kat 17 (10) nolunun yüklenici tarafından davacıya satılması nedeniyle bu davada tapu payının adına tescili istenilmiştir. İnşaat sözleşmesinin Özel Şartlar bölümünün 1.maddesince davaya konu 17(10) nolu mesken yükleniciye verilecektir....
A.Ş. arasında adi yazılı kat karşılığı inşaat sözleşmesi olup bu sözleşme gereği yüklenicinin davacılara bağımsız bölüm sattığı, incelenen tapu kaydına göre taşınmazın halen tek parsel olarak arsa niteliğinde olduğu ve kat irtifakı kurulmadığı, yapı kullanma izninin alınmadığı, sözleşmenin adi yazılı olarak geçersiz olduğu, buna göre yapılan satışların da geçersiz olduğu, kaldı ki yüklenici ediminin yerine getirilmediği" gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. İş bu karar dairemizin 20/02/2018 tarih ve 2017/881 Esas 2018/199 Karar sayılı ilamı ile; "arsa sahibi ile yüklenici arasında zorunlu dava arkadaşlığı olup, yüklenicinin davaya dahil edilmesi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği edimini yerine getirip getirmediği yöntemince araştırılması gerektiği" gerekçesi ile kaldırılmıştır....
Noterliği'nin 16.03.2012 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ve Örnekköy, 37717 ada, 15 parseldeki kat karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin kaldırılmasına karar vermiş, kararın davalı yüklenici vekili tarafından istinafı üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi ilk derece mahkemesi kararını, kat karşılığı inşaat sözleşmesindeki diğer arsa sahipleri olan Mustafa ve Hatice Uzun'un davaya muvafakatlerinin alınması, ya da onlar tarafından açılacak davanın bu dava ile birleştirilmesi gerekçesiyle kaldırılmış, mahkeme yargılamaya devamla Mustafa ve Hatice Uzun vekilleri tarafından Karşıyaka 1....
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, davacı ile davalılardan tüm Detay İnşaat arasında yapılan Borçlar kanununun 355. ve devamı maddeleri gereğince düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin fesh edildiği, kat karşılığı sözleşmede çekişme konusu kat irtifaklı taşınmazın davacının da kabulünde olduğu üzere yükleniciye ait olduğunun kararlaştırıldığı ve arsa maliki sözleşme gereğince yüklenicinin edimiyle bağlantılı olarak onu temsilen çekişmeli taşınmazın sicil kaydını devrettiği,yüklenicinin ise sözleşmeden kaynaklanan edinimini ifa etmediği saptandığına göre davanın kabul edilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalı Yasinin temyiz itirazı yerinde değildir....
Davalı kooperatif vekili, davacının dayandığı müvekkili ile diğer davalılar arasında imzalanan 03.08.2005 tarihli sözleşmenin feshedildiğini, müvekkili kooperatifin dava tarihi itibariyle hakettiği bir bağımsız bölüm bulunmadığını, imar planının iptali ve kaçak yapı dolayısıyla müvekkilinin tescil isteme hakkının da olmadığını, mal sahiplerinin kaçak inşaat nedeniyle müvekkili kooperatife bağımsız bölüm vermediğini savunarak, davanın reddini istemiştir. Diğer davalılar vekili, müvekkilleri ile davalı kooperatif arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, ancak davalı kooperatifin edimlerini ifa etmediğini, inşaat süresi içinde bitiremediği gibi, inşaata ruhsat dahi almadığını, bu nedenle davalı kooperatifin tapu talep etmesinin mümkün olmadığını, davacının dayandığı 03.08.2005 tarihli sözleşmenin tüm arsa malikleri tarafından imzalanmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
Noterliği’nde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılan dava konusu 5808 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerine inşa edilen ... Blok 6. kat doğu ve 7. kat doğu cephe bağımsız bölümleri adi yazılı ve tarihsiz satış sözleşmesiyle davalılar ... Ltd. Şti. ile ... Ltd. Şti’den satın aldığını, daha sonra 6.katta bulunan bağımsız bölümden vazgeçilerek ... Blok 7. kat 14 numaralı bağımsız bölüm için satış sözleşmesinin geçerliliğini koruduğunu, edimini yerine getirdiğini, tasarrufunda bulunan taşınmazın tapu kaydının muvazaalı olarak davalı ...’na devredildiğini ileri sürerek, ... Blok 7. kat 14 numaralı bağımsız bölümün adına tescilini veya taşınmazın rayiç değeri ile sözleşmenin ifa edilmemesi nedeniyle uğranılan menfi ve müspet zararlarının ödeme tarihinden itibaren işleyen faiziyle birlikte davalılardan alınmasını istemiş, birleştirilen davalar ile de husumeti ... A.Ş. ve diğer arsa maliklerine karşı yöneltmiştir. Davalı yüklenici ... A.Ş., ......
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli T.Borçlar Kanununun 183 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar....
