Davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarına gelince; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi, tapu iptal tescil ve tazminat istemlerine ilişkindir. Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da tarafların sözleşmenin yükümlerinden kurtulmaları, başka bir anlatımla, sözleşme ilişkisinin tasfiyesi gerekir. Geriye etkili fesihte alacaklı BK'nın 108/I maddesine dayanarak yükleniciye veya onun halefi durumundaki kişilere verdiği tapuları geri isteyebilir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir. Bunun anlamı, geriye etkili fesihte yükleniciye inşaatın fesih tarihindeki fiziki durumuna uygun bağımsız bölüm verilmez. Feshin geriye etkili olacağı konusunda taraf iradelerinin uyuşmaması halinde mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır....
- KARAR - Asıl davada davacı-karşı davada davalı arsa sahipleri vekili, müvekkilleri ile yüklenici kooperatif arasında düzenlenen 22.02.2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca sözleşme tarihinden itibaren 42 ayda müvekkillerine ait dairelerin teslimi gerekirken teslim edilmediğini, inşaatın %15 oranında terk edildiğini ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshine ve yükleniciye devir edilen arsa payının tapusunun iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Şirketi arasında iş ortaklığı sözleşmesi akdedildiğini, davalı Kooperatif tarafından mülkiyeti kendisine ait 2659 ve 2678 parsellerde kat karşılığı inşaat yapılmasına ilişkin ihalenin iş ortaklığında kaldığını, 02.12.2013 tarihinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi ve 24.06.2015 tarihinde sözleşmenin bazı maddelerinin tadil edilmesine ilişkin protokolün imzalandığını, iş ortaklığı tarafından alınmış bir karar ve fesih konusunda yetkisi bulunmadığı halde, davalı ......
Hukuk Dairesi'nin onama kararında tapu iptal ve tescil isteminin feshi de içermesi nedeniyle mahkemece taraflar arasındaki 05.12.2007 tarihli arsa payı devir karşılığı inşaat sözleşmesinin de feshine karar verildiğinin belirtildiği anlaşılmakla, fesihte yüklenicinin kusurlu bulunduğu ve feshin geriye etkili sonuç doğuracak nitelikte olduğu anlaşılmaktadır. Geriye dönük feshin sonucunda taraflar aldıklarını geri vermekle yükümlüdür. Yüklenicinin sözleşme gereği bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi inşaatı kusursuz ve eksiksiz tamamlayıp teslim etmesine bağlıdır. Sözleşmeden sonra ve inşaat sürecinde yükleniciye bir kısım payların devri avans niteliğindedir. Sözleşmenin geriye etkili feshi halinde bu arsa payları talep halinde arsa sahiplerine geri döner....
Turizm İnşaat Ltd.Şti. ile sözleşme imzalandığını, adı geçen dava dışı firmanın belirli bir seviyeye kadar inşaatı yaptığını, ancak inşaatın zamanında bitirilememesi üzerine inşaatın durumunun mahkeme kanalı ile tespit edilip, inşaatın müvekkili kooperatife ... kanalı ile ....09.2006 tarihinde teslim edildiğini, müvekkilinin inşaatın tamamlanması için davalı firma ile dava konusu ....09.2006 tarihli "Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi" imzalandığını ve davalı firmanın imalata devam ettiğini, ancak sözleşmede yazılı ... aylık süre içerisinde inşaatın tamamlanmaması üzerine ....01.2009 tarihli noter ihtarı ile sözleşmenin feshedildiğini ve mahkeme kanalı ile inşaatın durumunun tespit edildiğini, davalının sözleşmeye aykırı davrandığını ileri sürerek, dava konusu ....09.2006 tarihli sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, davalı lehine olan taşınmaz kayıtlarındaki şerhlerin silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı Işın Elektrik A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle: cevap dilekçesindeki beyanlarını tekrarla mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Yargıtay içtihatları ile de sabit olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi şartlarının incelenmediğini, davacı tarafından tek taraflı beyanla kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshedildiği, dolayısıyla arsa paylarının sözleşmeden önceki haline çevrilmesi talebinin hakkaniyete aykırı olduğunu, bu hususun ayrı bir yargılamayı gerektirdiğini, öncelikle geriye etkili fesih şartlarının oluşup oluşmadığına bakılması gerektiği, eğer şartlar oluşmuşsa inşaatın aşaması tespit edilerek yüklenici müteahhit şirketin emek ve mesaisinin karşılığı belirlenerek arsa sahipleri tarafından bu bedelin yükleniciye ödenmesi gerektiğini, nitekim bu hususta mahkemeye başvurulmuş olduğunu, 07.10.2021 tarihinde İstanbul Anadolu 20....
-K A R A R- Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan 26.04.2007 tarihli gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacının taşınmazı üzerine davalı kooperatifin arsa payı karşılığı inşaat yapmak üzere taşınmazı tapuda devir aldığını, yapılacak inşaattan C blokta bulunan 8 normal 2 dubleks daire, bodrum kat depo şeklindeki bağımsız bölümlerin davacıya ait olacağının ve sözleşmenin bitim süresinin, ruhsat tarihinden itibaren 48 ay olduğunun kararlaştırıldığını, inşaat sürenin bitmesine rağmen davalının, ediminin ancak % 30' unu ifa ettiğini ve yapılan işlerin ayıplı ve kusurlu olduğunu ileri sürerek, dava konusu sözleşmenin geriye dönük feshine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini istemiştir....
Gerek kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin geriye etkili feshi, gerekse bu sözleşmenin geçersizliğinin tespiti halinde tarafların birbirlerine yaptıkları ödeme ve devirler avans niteliğinde olup, yüklenici ya da üçüncü kişilere yapılan tapu devirlerinin hukuki dayanağı kalkacağı ve her iki halde de yükleniciden pay devralan üçüncü kişilerin TMK 1023. maddesine dayalı iyiniyet savunmaları dinlenemeyeceğinden mahkemece davanın tümüyle kabulü gerekirken ... ada ... parsele ilişkin davalı ... yönünden tapu iptâl ve tescil talebinin reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması uygun bulunmuştur....
Somut olayda yükleniciden bağımsız bölüm satın alan 3. kişilerin inşaata devam ettiği anlaşılmakta olup inşaatın durması konusunda bir ihtiyati tedbir kararı da olmadığına göre sözleşmenin feshinin ileriye mi yoksa geriye mi etkili fesih olacağı hususu inşaatı yargılama safhasındaki son durumu itibari ile belirlenmelidir. Sözleşmenin ileriye etkili feshine karar verilebilmesi için inşaat seviyesinin %90 oranının üzerinde ve kabul edilebilir nitelikte olması gerekir. Bu durumda mahkemece mahallinde uzman bilirkişiler marifetiyle yeniden keşif yapılıp, tüm bağımsız bölümler ve ortak alanlar görülerek keşif tarihi itibari ile inşaatın hali hazır durumu belirlenip buna göre sözleşmenin ileriye veya geriye etkili feshine karar verilmesi gerekirken, bu hususlar dikkate alınmadan karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan ifaya izin ve menfi-müspet zararların tahsili, birleşen... 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/110 Esas ve 2015/400 Karar sayılı dosyası ile birleşen ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/388 Esas ve 2015/489 Karar sayılı dosyasında dava ise kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi ile tapu kaydındaki sözleşme şerhinin terkini istemlerine ilişkindir. Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket ile davalı arsa sahibi ... arasında ... 5. Noterliği’nin 08.02.2012 tarih, 4332 sayılı Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşme ile müvekkili şirketin davalıya ait arsa ile komşu arsaları tevhit ederek bina yapma işini üstlendiğini, binanın yapılacağı arsaların sahiplerinin ......
