S.. vd. ile davalı aralarındaki kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin tahsili davasına dair Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 04.10.2012 günlü ve 2011/77-2012/401 sayılı hükmün bozulması hakkında Dairece verilen 15.12.2014 günlü ve 2014/11760-18339 sayılı ilama karşı davalı vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bilgi ve belgeler okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; 1-Dosyadaki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmaza 1999 yılında yüksek gerilim hattı geçirilmek suretiyle el atıldığı anlaşıldığından, ... ile ... arasında imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi'nin davalı idareden temini ile dosyaya getirtilerek sorumlu idarenin tespitinden, ...'...
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/312 D.İş sayılı dosyası ile belirlenen 72.138,04 TL kamulaştırma bedelinin yatırıldığını, taşınmaza fiilen el atılmadığından kamulaştırmasız el atma davasının hukuki şartlarının oluşmadığını, idarenin mahkemece verilen tescil kararına istinaden el atmasının hukuka uygun bir el atma olduğunu, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davalı idarenin tespit ve tescil davası açması için tanınan makul sürenin geçmediğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Dava konusu somut olay incelendiğinde, davalı idare tarafından verilen cevap dilekçesinde dava konusu taşınmaza 1980'li yıllarda el koyulduğu belirtilmiş olup, mahkemece el koyma tarihi tespit edilerek 09.10.1956 tarihi ile 04.11.1983 tarihi arasında el koyulan taşınmazlar için 6487 sayılı Yasanın yayımlanmasından sonra açılan davalarda uzlaşma dava şartı olarak kabul edildiğinden davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmeksizin gerekli araştırma ve inceleme yapılmadan davanın kabulüne karar verilmiş olması, 2-Kamulaştırmasız el koyma davalarında; el koymanın önlenmesi talebi yanında eski hale iade veya kâl istemi bulunması durumunda, el koyulan taşınmazların niteliği belirlenerek zemin değeri hesaplandıktan sonra bu değer eski hale getirme bedelinden veya kâl istenmesi halinde oluşacak zarardan az ise zemin bedelinin davacıya ödenmesine ve el koyulan bölümün tapusunun iptali ile niteliğine göre idare adına tescil veya terkinine karar verilmesi, zemin değerinin fazla çıkması...
Bu durumda; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.05.1956 gün ve 1/6 sayılı kararı ile HGK'nun 15.12.2010 gün ve 2010/5- 662/651 sayılı kararı da gözetildiğinde, uzun yıllar programa alınmayan imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma ya da takas cihetine gitmeyen davalı idarece, pasif ve suskun kalınmak ve işlem tesis edilmemek suretiyle taşınmaza müdahale edildiği; bu haliyle idarenin eyleminin, mülkiyet hakkının özüne dokunan ve onu ortadan kaldıran bir niteliğe sahip olduğu bu şekilde kamulaştırmasız el koyma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucu, idarenin hukuka aykırı eylemiyle mülkiyet hakkı engellenen taşınmaz mal sahibi davacının, dava yoluyla kamulaştırmasız el koyma hükümleri doğrultusunda mülkiyetin bedele çevrilmesini, eş söyleyişle idareden değer karşılığının verilmesini isteyebileceği açıktır....
Bu durumda; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun ....05.1956 gün ve .../... sayılı kararı ile HGK.nun ........2010 gün ve 2010/...-662/651 sayılı kararı da gözetildiğinde, uzun yıllar programa alınmayan imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma ya da takas cihetine gitmeyen davalı İdarece, pasif ve suskun kalınmak ve işlem tesis edilmemek suretiyle taşınmaza müdahale edildiği; bu haliyle İdarenin, mülkiyet hakkının özüne dokunan ve onu ortadan kaldıran bu eylemi ile kamulaştırmasız el koyma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucu, İdarenin hukuka aykırı eylemiyle mülkiyet hakkı engellenen taşınmaz mal sahibi davacının, dava yoluyla kamulaştırmasız el koyma hükümleri doğrultusunda mülkiyetin bedele çevrilmesini, eş söyleyişle idareden değer karşılığının verilmesini isteyebileceği açıktır....
Mahallesi 123 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak bedelinin ve ecrimisilin tahsili davasına dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 21.01.2014 günlü ve 2013/535-2014/6 sayılı hükmün onanması hakkında Dairece verilen 06.11.2014 günlü ve 2014/7562-15588 sayılı ilama karşı davacılar vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....
Mahallesi 3328 ada 57 ve 66 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak bedelinin tahsili davasına dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 06.11.2014 günlü ve 2014/305- 2014/405 sayılı hükmün onanması hakkında Dairece verilen 19.02.2015 günlü ve 2015/1267-2463 sayılı ilama karşı davacılar vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....
Mahallesi 6551 ada 3 ve 6 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak bedelinin tahsili davasına dair .... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 17.02.2014 günlü ve 2013/284-2014/94 sayılı hükmün onanması hakkında Dairece verilen 12.02.2015 günlü ve 2014/15155-2015/2020 sayılı ilama karşı taraf vekillerince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el koyma nedenine dayalı olarak ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 1381 aoda 324 parsel sayılı taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, kamulaştırmasız el koyulan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kamulaştırmasız el koyulan taşınmaz, el koyan idare tarafından kamulaştırılarak 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 4650 sayılı Kanunla değişik 10. maddesine göre kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılabilir....
