-Dairemizin 27/10/2020 tarihli kaldırma kararında; dava konusu taşınmaz üzerindeki yapılarda davalı T3 hak iddia ederek yalnızca kendisine ait olduğunu beyan ettiğinden davalı T3'e hak iddia ettiği yapılarla ilgili muhdesat aidiyetinin tespiti için dava açmak üzere süre verilerek dava açılan yapılara ilişkin kamulaştırma bedelinin Kamulaştırma Kanunun 10. maddesi gereğince ileride ortaya çıkacak hak sahibine ödenmek üzere kamulaştırma bedelinin üçer aylık vadeli hesaba dönüştürülerek nemalandırılmasına karar vermek gerekirken yapı bedellerinin tapu kaydındaki payları oranında davalılara ödenmesine karar verilmesi doğru görülmediği, belirtilmiş ise de; ilk derece mahkemesince Dairemiz kaldırma kararının tam olarak yerine getirilmediği, davalı T3'e muhdesat aidiyetinin tespiti için dava açmak üzere süre verilmediği, dosya içerisinde davalı T3'in muhdesat aidiyetinin tespiti için dava açıldığına dair bilgi ve belge bulunmadığı anlaşılmıştır....
Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukuku'nda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. .//.....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TESPİT İSTEMLİ Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava, muhtesatın aidiyetinin tespiti ile kamulaştırma bedelinin tahsili istemine ilişkin olup,Yargıtay 18.Hukuk Dairesinin bozma ilamı üzerine verilen hüküm temyiz edilmiştir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 19.01.2015 tarih ve 8 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 22.01.2015 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 02.02.2015 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 18. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 11.4.2015 tarihinde yürürlüğe giren, Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 6644 sayılı Kanun gereğince dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE,11.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahallinde yapılan keşif, dinlenen tanık beyanları ve dosya kapsamındaki belge ve kanıtlara göre muhdesatın davacılar ve müdahil davacıya aidiyetinin tespitine karar verilmesinde ve taleple bağlı kalınarak muhdesat bedelinin davalı ... Genel Müdürlüğü'nden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/462 E. sayılı dosyası ile dava açıldığını, taşınmazın üzerindeki iki katlı evin müvekkili tarafından meydana getirildiğini tespiti ile acele kamulaştırma dosyası ile tespit edilen 94.056,62- TL'den, davalı T12 hesabuna yatırılan 20.353,23- TL'nin davalı T12 davalı Mehmet Şevki Bilginoğlu'nun hesabına yatırılan 25.904,11- TL'nin davalı Mehmet Şevki Bilginoğlu'ndan, davalı Yakutiye Belediyesinin uhdesinde kalan ve müvekkiline ödenmeyen 16.966,00 TL'nin diğer tarafların hesabına acele elkoyma bedelinin yatırıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir. Dava, muhdesatın tespiti ve alacak istemine ilişkindir. Hakimler Savcılar Kurulu'nun iş bölümüne ilişkin kararı uyarınca, istinaf incelemesi, uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişkiye ait hüküm ve kararları inceleyen daire tarafından yapılır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat aidiyetinin tespiti KARAR Davaya konu 377 (392) nolu parselin son malikini gösterir tapu kaydının ilk tesisinden itibaren varsa tüm tedavülleriyle birlikte Tapu Müdürlüğü'nden getirtilerek dosyaya eklenmesi, Ayrıca; dava konusu taşınmaza ilişkin kamulaştırma evrakları ile ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/848 Esas sayılı dava dosyasının incelendikten sonra iade edilmek koşuluyla bulundukları yerlerden eksiksiz olarak getirtilerek dosya arasına konulması ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere geri çevrilmesi için dosyanın yerel mahkemeye İADESİNE, 24.09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını da kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad.718). 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat şahsi bir hak olup (TMK mad.722, 724 ve 729), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez....
"İçtihat Metni" Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı ..., ... ve ... tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dava taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın aidiyetinin tespitine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç yasal düzenlemelere uygun düşmemiştir. Muhdesat aidiyetinin tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat yönünden derdest ortaklığın giderilmesi davası ya da kamulaştırma işlemi bulunmadığı takdirde bu dava görülemez. Kural olarak, öğretide ve yerleşik Yargıtay uygulamasında eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki bir yararın bulunmadığı kabul edilmiştir....
Öte yandan, muhdesatların bulunduğu yerde kamulaştırma işlemi yapılıp yapılmadığının ilgili kurumdan sorulmadığı, varsa kamulaştırma evraklarının getirtilmediği, fen bilirkişi tarafından da kamulaştırma krokisi çakıştırılmadığı ve kamulaştırma sınırının da bilirkişi raporunda açıkça gösterilmediği anlaşılmıştır....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Muhdesat Aidiyetinin Tespiti istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2022 tarihinden itibaren geçerli 1047 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6. Hukuk Dairesi iş bölümünün 6. maddesinde; "Taşınmaz üzerinde bulunan yapı, ağaç ve benzeri muhtesatın aidiyetinin tespiti istemiyle açılan her türlü davalar sonucunda genel mahkemelerce verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
