"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11.01.2010 gününde verilen dilekçe ile meraya müdahalenin men'i, eski hale getirme bedelinin tahsili istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 06.02.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, meraya müdahalenin önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili isteğine ilişkindir. Davacı vekili, ... İli, Merkez ... Köyü, ... Mevkiinde bulunan 164.200 m2 yüzölçümlü 586 numaralı mera parselinin yaklaşık 25.500,50 m2 kısmına davalılar tarafından hafriyat ve moloz dökmek suretiyle tecavüz edildiğini, bu nedenle mera özelliğini kaybettiğinin tespiti ve eski hale getirme masrafının belirlenmesi için ......
Dava; El Atmanın Önlenmesi ve Eski Hale Getirme, Eski Hale Getirme Mümkün Değilse Tazminat istemlerine ilişkindir. 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Yine, HMK. nın 119/1- d bendinde malvarlığı haklarına ilişkin davalarda dava konusunun değerinin gösterilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Somut olayda, dava açılırken dava değeri 1.000,00 TL olarak belirtilmiş, ancak keşif sonrasında bilirkişi tarafından, davaya konu el atılan yerin (eski hale getirme bedeli ile birlikte) değeri belirlenmemiştir. Davacı idarenin harçtan muaf olması dava değerinin belirlenmesi zorunluluğunun bulunmadığı anlamına gelmez....
Davacı tarafından açılan davada, diğer alacak kalemleri yanında mecurun projesine uygun olarak mesken haline getirilmesi için gerekli olan eski hale getirilmesi bedelinin tahsili istenmiş, davalı vekili savunmasında kira sözleşmesine göre kiralananın işyeri olarak kullanılacağını, kiralandığı tarihte mesken olmadığını, kiralananın büro olarak kullanıldığını, sözleşmede kiralanın mesken haline getirileceğine dair şart bulunmadığını savunmuştur. Bilirkişi raporuna göre 1958 yıllarında mesken olarak yapıldığı anlaşılan kiralananın, kiraya verilirken işyeri olarak kiralama amacına uygun vaziyette kiraya verildiği gibi, kiralananın teslimi sırasında meskene dönüştürüleceğine dair sözleşmede de bir hüküm bulunmadığı gözetildiğinde mahkemece, meskene dönüştürme (eski hale getirme) bedeli yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken eski hale getirme bedeli yönünden de davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Mahkemece davanın eski hale getirme yönünden konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, davacının uğramış olduğu zararı karşılamak üzere 120,00.-TL tazminatın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine karar verilmiş hükmü davacı taraf temyiz etmiştir. Dava konusu uyuşmazlık eski hale getirme istemine ilişkindir. Mahkemece davalı tarafın son celse dava konusuna ilişkin olarak tadilat yapıldığı beyanı esas alınarak yerinde inceleme yapılmaksızın eski hale getirme yönünden davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile karar verilmiş olması doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ, ECRİMİSİL ESKİ HALE GETİRME Taraflar arasında görülen davada; Davacı, 19 ada 28 parsel sayılı taşınmazdaki 7 nolu bağımsız bölümün maliki olduğunu, 6 nolu bağımsız bölümü maliki olan davalının iki dükkanı birleştirerek tek bir işyeri haline getirmek suretiyle işgal ettiğini ileri sürüp, elatmanın önlenmesi ve 7 nolu bağımsız bölümün projesine uygun hale getirilmesi ve eski hale getirme bedeli ve ecrimisil istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....
Şöyle ki; Dava konusu taşınmazın öncelikle niteliği belirlenip, usulüne uygun oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılıp, arazi niteliğindeki taşınmaz bedelinin gelir metodu esas alınarak; arsa niteliğindeki taşınmaza ise emsal karşılaştırması yapılarak, taşınmazın kamulaştırmasız el konulan bölümünün bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelleri ayrı ayrı tespit ettirilerek, el konulan bölüm bedeli; kal ve eski hale getirme masraflarından fazla ise müdahalenin önlenmesi ve kal kararı ile birlikte taşınmazın eski hale getirilmesine karar verilmeli; şayet kal ve eski hale getirme masrafları zemin bedelinden fazla ise bu durumda el konulan zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve el konulan bölümlerin davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı adına tapuya kayıt ve tesciline ya da terkinine karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, geçersiz bilirkişi raporuna göre eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Haksız eylem sonucu oluşan zarar nedeniyle eski hale getirme veya tazminat istenebilir. Somut olayda davacı tazminat yerine su ve kanalizasyon hatlarının eski haline getirilmesini isteyebilirdi. Bu durumda davalı hem malzeme gideri, hem de ulaşım ve işçilik gideri yapmak durumunda kalacaktı. Davacı eski hale getirme yerine tazminat istediğine göre, tamir için yapılması gereken işçilik ve araç yakıt giderlerine de hükmedilmesi gerekir....
Merayı Eski Haline Getirme Bedeli: 2.620,35 TL'dir. Mehmet KAYA; Fen Bilirkişi raporunda belirtilen 1101,83 m2 lik alan işgale uğramıştır. Merayı Eski Haline Getirme Bedeli: 7714,83 TL'dir. Hayri ASIL; Fen Bilirkişi raporunda belirtilen 5074,54 m2 lik alan işgale uğramıştır. Merayı Eski Haline Getirme Bedeli: 2.806,22 TL'dir. Melik Mustafa MERT; Fen Bilirkişi raporunda belirtilen 8778,42 m2 lik alan işgale uğramıştır. Merayı Eski Haline Getirme Bedeli: 4.854,47 TL'dir." şeklinde rapor sunduğu görüldü. Samsun BAM 1. Hukuk Dairesinin 2022/917 esas 2022/1117 karar numaralı ilamı gözetilerek dava dilekçesinde davacının davalılar hakkında iddia ettiği alanların farklı kısımlar olması sebebi ile ilgili BAM ilamı gözetilerek davalı Musa Kacıman, davalı Mehmet Kaya, davalı Hayri Asıl'ın iş bu dosyadan ayrı ayrı tefriki ile davalı Musa Kacıman, davalı Mehmet Kaya, davalı Hayri Asıl yönünden davanın yeni esasa kaydına dair mahkememizce ara karar kurulmuştur....
eski haline getirme halinde açılan davanın düşmesi gerektiği böylece uygulama şartları bulunmadığı" biçimindeki yasal olmayan gerekçe ile hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının uygulanmamasına karar verilmesi, Yasaya aykırı ve sanık ...'...
-TL ecrimisilin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında davalı kurumun taşınmazı eski hale getirdiğini, bu yönden davanın konusuz kaldığını bildirmiş, ecrimisil isteği yönünden de talep sonucunu ıslah etmiştir. Davalı, iddiaların doğru olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, taşınmazın eski haline getirildiği gerekçesi ile eski hale getirme ve hafriyatın kaldırılması yönünden davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yerolmadığına, davalının iddialarının sabit olduğu gerekçesi ile ecrimisil isteğinin kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı vekili ile davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava, eski hale getirme bedelinin tahsili ile ecrimisil isteğine ilişkindir....
