tamamen faydasız hale gelmesi veya yükümlü taşınmazın gereği gibi kullanılmasını ya da işletilmesini engellemesi hallerinde ortadan kaldırılması amacı ile konulduğunu, yani mülkiyet hakkının sınırlandırılmasında fayda kalmadığı anlaşılınca irtifak hakkının kaldırılmasının öngörüldüğünü, huzurdaki davaya konu lehine irtifak hakkı tesis edilen parseller açısından geçit hakkının tamamen faydasız hale geldiğini, buna karşın bu hakkın yükümlü taşınmazlar üzerinde gereksiz bir yük oluşturduğunu, müvekillerinin mülkiyet hakkının yarar kaybına uğramış bir geçit hakkı sebebi ile sınırlandırılmakta olduğunu, bu durumun mülkiyet hakkına dair çizilen ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı olduğunu, bu sebeple yükümlü taşınmaz maliki ollarak bu irtifak hakkının her iki taşınmaz açısından da bedelsiz olarak kazai terkini talebinde bulunma zorunluluğunun hasıl olduğunu, geçit hakkının bu yolla tapu kütüğünden silinmesi/terkini hak sahibinin, hakkın kuruluşu sırasındaki objektif ve sübjektif çıkarının...
GEREKÇE: Dava, davalıya ait olan arsa üzerinde davacı idare lehine tesis edilmiş olan irtifak hakkının sehven bedelsiz olarak terkin edilmesi nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı tarafından Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkeme'sinin 2017/65 E.- 2018/110 K. sayılı dosyası ile açılan taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının bedelsiz terkini davası sürerken, davacı kurum tarafından alınan terkin kararı ile taşınmaz üzerindeki irtifakı kendiliğinden terkin ederek söz konusu davanın konusuz kalmasına sebebiyet verdiği, davalının dürüstlük kuralına aykırılık oluşturabilecek bir zorlaması bulunmaksızın davacının yapmış olduğu terkin ile hataya düşmüş olduğunu ispat etmek zorunda olduğu; hali hazırda bir dava devam ederken davayı konusuz bırakacak şekilde ifada bulanan tarafın sebepsiz zenginleşme talebinde bulunamayacağı gerekçesiyle sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiştir. Ankara 4....
Dairemizin bu kararının temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 5.HD.sinin 2022/8194 esas 2022/17033 karar sayılı kararı ile: " Davacılar vekili tarafından dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan enerji nakil hattının idarece deplase edilmesi nedeniyle tapu kaydındaki irtifak şerhinin terkini talebi ile davalı idareye yazılı olarak başvurulması üzerine davacıların pazarlık görüşmesine çağrıldığı, bundan sonra dava açıldığına göre; bedelsiz terkin isteyen davacı tarafın yargılama aşamasında irtifak hakkının usulüne uygun yapılan kamulaştırma işlemi ile tesis edilmediği gerekçesiyle davasını ıslah ederek kamulaştırmasız el atma tazminatı da istediği, ancak dosya içeriğinden dava konusu taşınmazın tapu kaydında 06.06.1975 tarihli ve 3428 yevmiye numaralı, 02.06.2016 tarihli ve 18983 yevmiye numaralı 1.147,42 m² alanlı iki ayrı irtifak şerhinin bulunduğu, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığında veya bedelsiz olarak...
Davalı idare, irtifak hakkının gerçekten de 564 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunduğunu, davacılara ait taşınmazın kaydındaki irtifak hakkının terkini gerektiğini, ancak hatalı da olsa tesis edilen irtifak hakkı nedeniyle davacılara kamulaştırma bedelinin ödendiğini, bu nedenle bedelin iadesine karar verilmek suretiyle irtifak hakkının terkin edilebileceğini savunmuştur. Mahkemece, idarenin bedel talebinin ayrı bir dava konusu olacağı gerekçesiyle irtifak hakkının bedelsiz terkinine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. İrtifak hakları da bir eşya üzerinde hak sahibine o eşyadan yararlanma yetkisi sağlayan sınırlı bir ayni haktır. Ayni hak olarak herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir etkiye sahiptir. Fakat hak sahibine eşya üzerinden sınırlı bir hakimiyet sağlar. Bu sınırlı hakimiyet Türk Medeni Kanununun 718. maddesindeki mülkiyet hakkının sınırlandırılması sonucunu da doğurur....
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri; Davalı T3 vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedel karşılığında kurulan geçit hakkının terkininin bedelsiz yapılamayacağını, terkin karşılığında, bilirkişi raporunda tespit edilen bedelin müvekkiline verilmesi gerektiğini belirterek re'sen gözetilecek sebeplerle de kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davalı T3 vekili tarafından 25.08.2021 tarihinde sunulan dilekçede ise; istinaf başvurusundan feragat ettiğini bildirdiği, dosya arasında mevcut vekaletnamesine göre de, feragate yetkili olduğu anlaşılmıştır. GEREKÇE: Dava, geçit hakkının terkini istemine ilişkindir....
Davacılar vekili tarafından dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan enerji nakil hattının idarece deplase edilmesi nedeniyle tapu kaydındaki irtifak şerhinin terkini talebi ile davalı idareye yazılı olarak başvurulması üzerine davacıların pazarlık görüşmesine çağrıldığı, bundan sonra dava açıldığına göre; bedelsiz terkin isteyen davacı tarafın yargılama aşamasında irtifak hakkının usulüne uygun yapılan kamulaştırma işlemi ile tesis edilmediği gerekçesiyle davasını ıslah ederek kamulaştırmasız el atma tazminatı da istediği, ancak dosya içeriğinden dava konusu taşınmazın tapu kaydında 06.06.1975 tarihli ve 3428 yevmiye numaralı, 02.06.2016 tarihli ve 18983 yevmiye numaralı 1.147,42 m² alanlı iki ayrı irtifak şerhinin bulunduğu, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığında veya bedelsiz olarak terkini hususunun Borçlar Hukuku anlamında icap ve kabul ilişkisi temeline dayandığı hususu da dikkate alınarak ilgili...
kurulan irtifak hakkının kamu yararı olmaması ve kullanılmamasına rağmen müvekkilerine ait taşınmaz üzerinde kurulu olmasının müvekkilleri açısından büyük hak kaybına neden olduğunu belirterek müvekkilerine ait taşınmaz üzerinde T7 lehine kurulu olan irtifak hakkının bedelsiz olarak terkinine karar verilmesini talep etmiştir....
Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; davacılar vekili tarafından dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan enerji nakil hattının idarece deplase edilmesi nedeniyle tapu kaydındaki irtifak şerhinin terkini talebi ile davalı idareye yazılı olarak başvurulması üzerine davacıların pazarlık görüşmesine çağrıldığı, bundan sonra dava açıldığına göre; bedelsiz terkin isteyen davacı tarafın yargılama aşamasında irtifak hakkının usulüne uygun yapılan kamulaştırma işlemi ile tesis edilmediği gerekçesiyle davasını ıslah ederek kamulaştırmasız el atma tazminatı da istediği, ancak dosya içeriğinden dava konusu taşınmazın tapu kaydında 06.06.1975 tarihli ve 3428 yevmiye numaralı, 02.06.2016 tarihli ve 18983 yevmiye numaralı 1.147,42 m² alanlı iki ayrı irtifak şerhinin bulunduğu, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığında veya bedelsiz olarak terkini hususunun 6098 sayılı Türk Borçlar Hukuku anlamında icap ve kabul...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/09/2021 NUMARASI : 2019/159 ESAS 2021/216 KARAR DAVA KONUSU : İrtifak Hakkının Kaldırılması KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Eskihisar köyü, Harmanbayırı mevkii, 968 ada, 8 parsel nolu 255 m2 yüz ölçümlü ve aynı yer 6 parsel nolu 403 m2 yüzölçümlü arsa nitelikli taşınmazların maliki olduğunu, dava konusu her iki taşınmaz yönünden taşınmazlar üzerinde TEK lehine irtifak hakkı tesis edildiğini, çok uzun yıllardır fiilen irtifak hakkının kullanılmadığını, irtifak şerhinin terkini için davalı kuruma müracaat ettiğini, davalı kurum tarafından irtifak hakkının terkini için fahiş bedel talebinde bulunulduğunu, bu nedenle dava konusu gayrimenkul üzerinde davalı lehine bulunan irtifak hakkının terkini için mahkemeye başvurma zorunluluğunun doğduğunu, ayrıca dava konusu 968 ada, 8 parsel nolu taşınmaz içinde davalı kurum adına kayıtlı 29 parsel olarak 16 m2 alan bulunduğunu, söz...
Mahkemece, davacının geçit hakkının terkinine ilişkin açtığı davanın, bedel mukabilinde kabulü ile 18 ada 16 parsel sayılı taşınmaz lehine, 18 ada 17 parsel sayılı taşınmaz aleyhine tesis edilen geçit hakkının terkinine, kararın kesinleşmesi akabinde 22.537,31TL geçit hakkı terkin bedelinin davalı tarafa ödenmesine, davanın niteliği dikkate alınarak, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Geçit irtifak hakkının terkininde davalıya atfedilecek bir kusur bulunmadığından yargılama giderlerinin tümünün davacı üzerinde bırakılmasında bir uyarsızlık bulunmamıştır. Ancak terkini istenen geçit irtifak hakkının tesisine ilişkin 01.10.1969 tarihli ve 1000 yevmiye no’lu resmi senet incelendiğinde irtifak hakkının bedelsiz tesis edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda bedelsiz tesis edilen irtifak hakkının terkininde bedel ödenmesi söz konusu olmaz....
