Ancak, geçit hakkının tesisi veya terkini davalarında harç ve vekalet ücretinin irtifak bedeli üzerinden tayini gerekirken mahkemece aleyhine geçit kurulan taşınmaz değeri üzerinden harc ve vekalet ücreti belirlenmesi doğru görülmemiştir. Bu husus HUMK.nun 438/VII.maddesi gereğince yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hüküm fıkrası düzeltilerek kararın onanması gerekmiştir....
İntifa hakkının doğması ve varlığı için tescil gereklidir. İntifa hakkının ortadan kalkması ise taşınmazın büsbütün ortadan kalkması, intifa süresinin dolması, hak sahibinin kişiliğinin son bulması, kamulaştırma, cebri icra, terkin ve mahkeme kararı ile olur. Davaya konu taşınmazın tapu kaydı, krokisi ve akit tablosu celp edilip incelendiğinde; dava konusu taşınmazın malikinin davacılar olduğu, 29/04/2002 tarihinde dava dışı müteveffa Zahide Çinpolat lehine intifa hakkının tesis edildiği, akit tablosunundaki bilgilerin kayıttaki bilgiler ile örtüştüğü görülmüştür. Zahide Çinpolat'ın nüfus kayıtları incelendiğinde 19/07/2019 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır. Davacı tarafın davayı açmadan önce irtifak hakkının terkini için davalıya resmi yoldan başvuru yapmadığı dosya kapsamında sabit olduğundan, 1- Davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile REDDİNE, "dair karar verildiği görülmüştür. Kararı davacılar vekili istinaf etmiştir....
GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ilkesi dikkate alındığında; Yapılan incelemede, dava konusu taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının davalı idare tarafından deplase edilmesi üzerine, davacıların taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak İstanbul İli, Avcılar İlçesi, Avcılar Mahallesi, 126 parsel sayılı taşınmaz için 480.466,25- TL belirlendiği anlaşılmıştır. Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır. Bu durumda ise irtifak hakkı bedelinin Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin 11. maddesi hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : İRTİFAK HAKKININ TERKİNİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; irtifak hakkının terkini istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 16.07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Birleşen davada ise, taşınmaz maliki davacılar ... ve Sadrettin Işık intifa hakkının terkinini istemişlerdir. Mahkemece, elatmanın önlenmesi davasının açılmamış sayılmasına, intifa hakkının ise terkinine karar verilmiştir. Hükmü, davacı(birleşen davanın davalısı) ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve davacı ...Ş. temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre elatmanın önlenmesi davasının davacıları ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve ... Petrol Ürünleri ...nin temyiz istemlerinin reddi gerekmiştir. 2-İntifa hakkının terkini davası yönünden davalı ...Ş.nin temyizine gelince; Davalı yargılama aşamasında 31.08.2010 tarihinde taşınmaz maliki ...'e verdikleri vekaletname ile taşınmaz kaydındaki intifa hakkının 17.09.2010 tarihinde terkin edildiğini ileri sürmüş olup, temyiz dilekçesi ekindeki tapu kaydında da intifa hakkının yer almadığı görülmüştür....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 8.6.2005 gününde verilen dilekçe ile tapu kayıtlarındaki davacılara ait hisseler üzerindeki vakıf şerhinin taviz bedeline tabi olmadığının tesbiti ve bedelsiz olarak terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; Sultanbeyazıt Vakfının gayri sahih nitelikte olduğu ve taviz bedeline tabi olmadığı yönündeki tesbit taleplerinin kabulüne, vakıf şerhinin terkini davasının hak düşürücü süre nedeni ile reddine dair verilen 18.7.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... İdaresi vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, çekişmeli parsellerdeki vakıf şerhinin terkini ve tespit istemiyle açılmıştır....
Ancak, yapılan araştırmada vakıf şerhinin 10 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tapu kayıtlarına yazıldığının tespit edilmesi halinde vakıf şerhinin terkini için 10 yıllık süreye bakılmaksızın dava açılabilir. Bu durumda 10 yıllık süre geçmiş olsa bile açılan davada önemli olan vakfın niteliğinin belirlenmesidir. Şayet, terkini istenen şerh gayrisahih bir vakfa ait ise kayıtlardaki vakıf şerhi ... İdaresinin ivaz hakkı bulunmadığından bedelsiz kaldırılacak ve fakat bu şerh sahih bir vakfa ait ise terkin ivaz karşılığı yapılacaktır. Olayın 3402 sayılı Kadastro Kanunun 12/3 maddesi ve 2.4.2004 tarih 1/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile bir ilgisi yoktur. Çünkü vakıf taşınmazlardaki ... İdaresinin hakkı taviz bedeliyle sınırlıdır. Eski hukukumuzda kaynağını Arazi Kanununun 4. maddesinden alan ve vakıfları mülkiyet hakkının devredilip edilmemesine göre vakfın nitelik bakımdan ayıran iki türünden bahsetmek yerinde olacaktır. Bunlardan ilki, sahih vakıflardır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.04.2009 gününde verilen dilekçe ile taşınmazın tapu kaydındaki şerhin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 17.09.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı 106 ada 1 sayılı parselde tapu kütüğünün beyanlar hanesinde “ahşap 2 katlı ev ...’na aittir” belirtmesi bulunduğunu, binanın ekonomik ömrünü tamamladığını, kullanılamayacak durumda olması nedeniyle mevcut belirtmenin bedelli ya da bedelsiz olarak terkinini talep etmiştir. Davalılardan ..., 106 ada 1 sayılı parselin üzerindeki binanın kullanılabilecek halde olduğunu, davanın reddini savunmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "Davanın KABULÜ İLE; 1- İzmir İli, Ödemiş İlçesi, Bademli Mahallesi, 238 ada, 3 parsel sayılı taşınmazın, fen bilirkişilerin 12/04/2022 tarihli raporuna ekli krokide sarı renk ile ( İR, İR 1 ve İR2 ) gösterilen 584,83 m2'lik kısmı üzerine 2 yıllık geçici irtifak hakkı; mavi renk ile ( İR 49 ) gösterilen 388,12 m2'lik kısmı üzerine 49 yıllık daimi irtifak hakkı tesislerinin davacı T1 adına TAPUYA KAYIT ve TESCİLİNE, -Kararın kesinleşmesi beklenmeksizin gereği için bir suretinin Ödemiş Tapu Müdürlüğü'ne GÖNDERİLMESİNE, 2- İzmir İli, Ödemiş İlçesi, Bademli Mahallesi, 238 ada, 3 parsel sayılı taşınmazın, fen bilirkişilerin 12/04/2022 tarihli raporuna ekli krokide sarı renk ile ( İR, İR 1 ve İR2 ) gösterilen 584,83 m2'lik kısmının 2 yıllık geçici irtifak hakkı bedelinin 5.216,68 TL; mavi renk ile ( İR 49 ) gösterilen 388,12 m2'lik kısmı üzerine 49 yıllık daimi irtifak hakkı kamulaştırma bedelinin 1.643,93...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesinin 25.09.2019 tarih ve 2018/124 Esas 2019/160 Karar sayılı kararı ile; geçit hakkının terkini ve değişimi için gerekli yasal koşulların oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
