Yurtdışındaki sigortalılık başlangıcının Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine ilişkin 3201 sayılı Kanunun 5. maddesinin incelenmesinde; I) 6552 Sayılı Kanun Öncesi Dönem Kurum uygulamasında sigortalılık başlangıç tarihi 3201 sayılı Kanun'un 5. maddesine göre borçlanılan süre kadar geriye gidilmek suretiyle bulunmakta ve 3201 sayılı Kanun'un 5. maddesinin son fıkrasına göre uluslararası sözleşmelerde yer alan başlangıç tespitine dair hükümlere dayalı tespit talepleri reddedilmekte iken Yargıtay 10. ve 21.Hukuk Dairelerinin yerleşik içtihatlarında; uluslararası sözleşmede yer alan sigortalılık başlangıç tarihine dair hükümler doğrultusunda belirlenen sigortalılık başlangıç tarihinin aylık koşullarının belirlenmesinde dikkate alınmasının gerektiği ifade edilmekteydi....
unvanlı iş verenin 166126 sicil numaralı işyerinde 05.05.1986 tarihinde (1) gün süre ile sigortalı çalıştığının ve 05.05.1986 tarihinin sigorta başlangıç tarihi olduğunun tespiti talebinde bulunmuş olup buna göre Mahkemece sadece sigorta başlangıcına hükmedilip (1) günlük sigortalılığa da karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. 2.Öte yandan sigorta başlangıcının tespiti istemine ilişkin dava esas itibariyle Kurum işleminin iptali niteliğinde olup işverene husumet yöneltilme zorunluluğu bulunmamaktadır.Bununla beraber hakkında feragat nedeniyle reddine karar verilen davalı işverenin karar başlığında ve hükümde "..." olarak belirtildiği oysa işverenin gerçek kişi ... olduğu,"Ferçelik"in ise anılan işverenin işletme adı olduğu anlaşılmakla karar başlığında ve hükümde davalı işverenin "..."...
a ait Oto Tamir atölyesinde hizmet akdine dayalı olarak bir süre çalıştığını ve 05.04.1983 tarihinde girişini gösterir ilk işe giriş bildirgesi Kuruma verildiğini ancak müvekkiline ait işe giriş bildirgesi kuruma verildiği halde dönem bordroları verilmediğinden, müvekkiline ait bildirgede gösterilen giriş tarihinin sigorta başlangıcı sayılmadığını beyanla davacının 05/04/1983 tarihinin sigorta başlangıcı olduğunun ve bir günlük çalışmasının tespitini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde, davacının, dava konusu tarihteki çalışmalarının tespiti için işe giriş belgesi yanında aylık hizmet bildirgesi veya dönem bordrosunun da olması gerektiğini, fiili çalışmayı gösterir bilgi ve belgenin olmadığı tespit edildiğinden işe giriş belgesi bu tarihte bir çalışmanın tespiti için yetersiz olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur. III....
derece mahkemesinin özetle: "davanın kabulü ile, davacının dava dışı 40627.20 sicil numaralı dava dışı işyerinde 01/11/1985 tarihinde 1 gün süreyle hizmet sözleşmesine tabi çalıştığının tespiti ile, 18 yaşını doldurduğu tarih olan 08/11/1985 tarihinin sigortalık başlangıç tarihi olarak tespitine, davacının davalı kuruma başvuru talep tarihi olan 07/11/2016 tarihini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespitine, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline..." karar verdiği görülmüştür....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi Davacı, sigorta başlangıç tarihinin 20.08.1994 olduğunun ve davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir. Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi. K A R A R Dava, davacının davalı işyeri nezdinde 20.08.1994 tarihinden itibaren 40 günlük süre ile çalıştığının tespiti ile buna göre işe giriş tarihinin 20.08.1994 tarihi olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Uyuşmazlık, davacının hizmet tespitine yönelik talebinin hak düşürücü süreye uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır....
İnceleme konusu davada; davacı adına verilen 08/11/1989 tarihli işe giriş bildirgesinin davalı Kuruma 16/11/1989 tarihinde intikal ettiği, davacının, dava dilekçesinde sigorta başlangıç tarihinin 16/11/1989 olduğunun tespitine karar verilmesini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesi tarafından, gerekçe bölümünde, “davacı vekili dava dilekçesinde davacının sigorta başlangıç tarihinin 16/11/1989 olarak tespitini talep etmişse de sehven davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 08/11/1989 olarak kabul edildiği” belirtilerek, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 08/11/1989 olduğunun tespitine dair hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, sigortalılık başlangıç tarihi konusundaki talebi davacıya açıklattırılarak, taleple bağlılık ilkesine uygun ve gerekçe ile hüküm arasında çelişki oluşturmayacak şekilde karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
I-İSTEM: Davacı tarafından, sigorta başlangıç tarihinin 13.09.1989 tarihi olduğunun ve de 14.09.2017 tahsis talep tarihini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti talep olunmuştur. II-CEVAP: ... vekili, davacı sigortalı hakkında yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir....
DEĞERLENDİRME/GEREKÇE: İşbu dava sigorta başlangıç tarihinin ve 1 günlük sigortalılığının tesbiti istemine ilişkindir....
Maddesinde açıkça “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunludur” hükmüne yer verilmiştir. 5. Belirtmek gerekir ki zorunlu sigortalılık süresinin tespiti sadece hizmet tespitini içermez. Aynı zamanda sigorta başlangıç tarihinin tespitini de içerir. Bu yönü ile de kuruma başvuru şartını içermemektedir. Kaldı ki işe giriş bildirgesi düzenlenen ve kuruma verilen bildirgeden dolayı kurum işlem yapmamaktadır. 6. Somut uyuşmazlıkta davacı sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini talep etmiştir. Zorunlu sigortalılık tespiti niteliğindeki bu istem neden ile kuruma başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır. İlk derece mahkemesinin esas girmesi isabetlidir....
Maddesinde açıkça “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunludur” hükmüne yer verilmiştir. 5. Belirtmek gerekir ki zorunlu sigortalılık süresinin tespiti sadece hizmet tespitini içermez. Aynı zamanda sigorta başlangıç tarihinin tespitini de içerir. Bu yönü ile de kuruma başvuru şartını içermemektedir. Kaldı ki işe giriş bildirgesi düzenlenen ve kuruma verilen bildirgeden dolayı kurum işlem yapmamaktadır. 6. Somut uyuşmazlıkta davacı sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini talep etmiştir. Zorunlu sigortalılık tespiti niteliğindeki bu istem neden ile kuruma başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır. İlk derece mahkemesinin esas girmesi isabetlidir....
