"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakanı ...'ın maliki olduğu 3178 ada 74 parsel sayılı taşınmazda bulunan 25 no'lu bağımsız bölümü davalı vakfa bağış suretiyle temlik ettiğini, yapılan işlem sonucunda saklı payının zedelendiğini ileri sürerek tenkise karar verilmesini istemiştir. Davalı, mirasbırakan tarafından gerçekleştirilen temlikte saklı payı zedeleme kastı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, temlikin saklı payı zedeleme kastı ile yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
Somut olayda olduğu gibi bedeli ödenerek ‘gizli bağış’ şeklinde gerçekleştirilen işlemler hakkında anılan Yargıtay İnançları Birleştirme Kararının doğrudan bağlayıcı olma niteliği yoktur. Bunun yanısıra, karara yorum yoluyla gizli bağış iddialarına yönelik olarak uygulama olanağı sağlanamayacağı, Hukuk Genel Kurulunun 30.12.19992 tarih 586/782; 21.09.1994 tarih 248/538; 21.12.1994 tarih 667/856; 11.10.1995 tarih 1995/1-608 sayılı kararında belirtilmiş; Dairenin yargısal uygulaması bu doğrultuda kararlılık kazanmış olup dava konusu taşınmaz yönünden iptal tescil isteğinin reddedilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Ancak yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere saklı pay sahibi mirasçıların gizli bağış iddiasına dayanarak tenkis isteğinde bulunabilecekleri açıktır....
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararında vurgulandığı gibi, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini ya da taşınmazın 3. kişiye devredilmesi halinde tazminat isteyebilirler. Öte yandan, miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma(bağış) işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olması durumunda, bu kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili ve yenilik doğurucu(inşai) nitelikteki tenkis davası açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, miras bırakan annesinin 51, 52, 75, 91, 278 ve 328 parsel sayılı taşınmazları muvazaalı olarak davalıya devrettiğini, mirastan mal kaçırmak amacıyla yapılan işlemin bağış gösterildiğini belirterek taşınmazların muvazaa, olmadığı takdirde tenkis suretiyle tapularının iptali ile miras payları oranında mirasçılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı, dava konusu taşınmazlara ilişkin olarak muris ile davalı arasında akdedilen sözleşmenin bağış olduğunu ve bağış sözleşmesinin geçerli olduğunu, gizli bir akit yapma iradesinin ve muvazaanın olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, olayda muvazaa ve saklı payları zedeleme kastı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülmekte olan tenkis davası sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Davacı ... vekili müvekkilinin murisi annesi 26.4.2010 tarihinde vefat eden.... Mahallesi,163 ada 89 parseldeki 1 numaralı bağımsız bölümü davalı torunu ...’e 3.4.2008 tarihinde sattığını ancak bu satış işleminin muvazaalı olup murisin taşınmazı gerçekte bağışladığını belirterek tapu kaydının müvekkilinin miras payı oranında iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep etmiş 29.1.2011 tarihli ıslah dilekçesi ile temlikin bağış işlemine dayandığını, murisin saklı pay kurallarını ihlal kastı ile hareket ettiğini belirterek tasarruf nisabını aşan tasarrufun tenkisine, ölüm tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Davalı, husumet itirazında bulunmuş, zamanaşımı süresi ve hakdüşürücü sürenin dolduğunu, davacıların saklı pay sahibi olmadıklarını, tenkis talebinde bulunamayacaklarını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece; mirasbırakanın taşınmazlarda malik olmadığı, bu nedenle muvazaa iddiasıyla tapu iptal tescil talebinin dinlenemeyeceği, ayrıca yeğenlerin saklı paylı mirasçılar olmadıkları gerekçesiyle tenkis talebinin de reddine karar verilmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; kök miras bırakan ...'ın 08.07.1999 tarihinde vefatı ile mirasçısı olarak eşi ... ile kardeşi ...'ın,...'ün 16.01.2003 tarihinde dul ve çocuksuz olarak ölümü üzerine de davacıların... mirasçıları olarak kaldığı dava konusu 836 parsel sayılı 168 m2 miktarlı kargir kahvehanenin tamamı ile 837 parsel sayılı 486 m2 miktarlı avlulu otel kargir damdaki 1/2 payını ...'ın 22.04.1999 tarihinde davalı ...'ye satış suretiyle temlik ettiği, davalı ...'...
Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke mirasbırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Mirasbırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 743 sayılı Kanun uygulanacaksa bir aylık 4721 sayılı Kanun uygulanacaksa üç aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir....
Davacıların ileri sürdüğü tenkis davası yönünden yapılan incelemede ise; Yargıtay kararları uyarınca tenkis davası, mirasbırakanın, saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, geçmişe etkili yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının ön koşulu, mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlararası kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasındaki davadan dolayı Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'nden verilen 18.05.2021 tarihli ve 2021/553 Esas- 2021/677 Karar sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın taraf vekillerince istinafı üzerine, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1....
Mirasbırakanın sağlığında, gerek 3. kişiden parasını ödeyerek almak suretiyle ve gerekse tarafından yaptığı bağış niteliğindeki kazandırmaların mirasbırakanın ölümünden sonra saklı payların zedelenmiş olduğunun saptanması halinde, muris muvazaasına ilişkin iddianın dinlenemeyeceği, koşullarının varlığı halinde bu kazandırmaların 4721 sayılı TMK'nun 560 ila 571. maddelerinde öngörülen tenkis davasına konu edilebileceği açıktır. Oysa davada tenkis isteği bulunmamaktadır....
