Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Mahkemece, davanın kabulüne davacı taşınmazı lehine davalı taşınmazlarından geçit hakkı tesisine karar verilmiş, ancak kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmemiş olması doğru görülmemiş ise de, bu husus bozmayı ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Bu maddeye göre; geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Aleyhine geçit kurulması istenen 101 ada 321 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına göre 2793,56 m2, bir katlı yığma okul binası ve lojman ve kömürlük ve arsası niteliği ile ... Köyü Tüzel Kişiliği adına kayıtlı olduğu, kaydın beyanlar hanesinde de; "MEB'nin muvafakatı alınmadıkça satılamaz ve başka hizmetlere tahsis olunamaz" kaydının bulunduğu görülmüştür. Geçit hakkı davalarında dava, taşınmazın tapuda maliki olarak gözüken kişi aleyhine açılmalıdır. Eldeki davada, aleyhine geçit hakkı kurulan 101 ada 321 parsel sayılı taşınmazın tapu maliki ... Köyü Tüzel Kişiliğidir. Davalı gösterilen ... ise tahsis sahibidir....
Mahkemece; "Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkin olup konu ile ilgili yasal düzenleme ve kavramların kısaca açıklanmasında yarar vardır. 1. İlgili yasal düzenlemeler şöyledir: 4721 sayılı TMK'nın "zorunlu geçit" başlıklı 747. maddesi: "(1)Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir. (2)Bu hak, ilk önce kendisinden bu geçidin istenmesi önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır. (3)Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir." 4721 sayılı TMK'nın "Diğer geçit hakları" başlıklı 748/3. maddesi: "(3)Doğrudan doğruya kanundan kaynaklanan geçit hakları, tapu kütüğüne tescil edilmeksizin doğar....
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
ile iyiniyetli sayılamayacak şekilde hakkın iptali için dava açmış ancak mahkemenin kabul kararı Yargıtay tarafından geçit hakkının iptal edilemeyeceği gerekçesi ile esastan bozulduğunu, müvekkilinin tarla ve evine başkaca geçit bulunmadığından mahkemece tesis edilen geçit hakkını kullanmak üzere, kararın infazı için İzmir 23.İcra Müdürlüğü 2014/5419 Esas sayılı icra takibi yapıldığını, icra müdürlüğünden Lüleburgaz İcra Müdürlüğü'ne talimat gönderilmiş ve Lüleburgaz 1.İcra Müdürlüğü 2015/108 Talimat sayılı dosya ile geçit hakkının infazı için ilgili yere gidildiğinde üzerindeki duvar ve muhtelif yapılar nedeni ile geçit hakkı tesis edilemediğini, ekli belgelerde görüldüğü gibi, talimat icrası kal kararı olmadığından kararı infaz edemediğini, müvekkili lehine geçit hakkı bulunmasına rağmen engellemeler dolayısı ile fiilen kullanılamadığından, tapuya tescil edilen geçit hakkının kullanılabilmesi için, geçit hakkı tesis edilen kesinleşmiş ekli karar gereğince, geçit hakkına engel olan duvar...
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; Davacı 499 parsel sayılı taşınmazda tek başına, 494 parsel sayılı taşınmazda ise elbirliği halinde maliklerden birisidir. Her iki taşınmaz yararına 495 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını istemiş ise de, 495 parselin tapu kaydına göre .... isimli kişiye ait olduğu görülmektedir. Ancak, .... davada davalı olarak yer almamıştır. Taraf teşkili sağlanmadan, aleyhine geçit kurulması istenen taşınmaz maliki davada yer almadan hüküm kurulması doğru değildir. Diğer yandan, önceki bozma kararımızda da belirtildiği üzere, ....Hukuk Mahkemesinin 1972/889 Esas, 1973/226 Karar sayılı kararı ile 494 parsel lehine 495 parselden geçit hakkı kurulmuş ve bu hak tapuya da tescil edilmiştir. Davacının maliki bulunduğu 499 parsel sayılı taşınmazın ise genel yola ulaşabilmek için geçit yeri ihtiyacının bulunduğu açıktır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalılar aleyhine 24.02.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.12.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davalı ..., geçit istenen yerde kendisine ait taşınmaz bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, aleyhine geçit irtifakı kurulan 184 ada 18 sayılı parselin adına tesciline karar verilen ... temyiz etmiştir. ......
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkı ancak tapuya tescil edilmiş taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Zira kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. maddesi gereğince tapuya tescil edilmesi gerekir. Kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. ve 1012. maddeleri ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir....
Mahkemece, lehine geçit talep edilen 4196 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına tapuya kayıtlı olduğu, ancak davacı lehine tapu tahsis belgesi verildiği ve tapuya şerh edildiği, bu nedenle davacının geçit hakkı davası açma konusunda sıfat ve menfatinin olduğu gerekçesiyle 4195 sayılı parsel üzerinden geçit kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı 4195 sayılı parselin maliki ... temyiz etmiştir. Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı tesisine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 747. maddesi genel yola çıkmak için yeterli yolu bulunmayan taşınmaz sahibi ve malikine bu hakkı tanımıştır. Lehine geçit hakkı istenen 4196 sayılı parsel tapuda Hazine adına kayıtlı olup taşınmaz üzerindeki gecekondusu nedeniyle davacıya tapu tahsis belgesi verilmiştir....
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2- Geçit hakkı, irtifak hakkı olmakla birlikte özünü komşuluk hukukundan almaktadır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin hükümde, lehine geçit hakkı tesis edilen taşınmaz ile üzerinden geçit hakkı kurulan taşınmazların ve geçit genişliği ile kurulan geçit büyüklüğünün duruksamaya yer vermeksizin yer alması zorunludur. Geçit hakkı tesis edilmekle kendiliğinden infaz kabiliyeti kazanmaz. Hüküm özetinin tapunun beyanlar hanesine işlenmesi gerekir....
