"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 2.11.1998 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini birleştirilen ve davacı Osman Akın tarafından davalı ... aleyhine açılan davada geçit hakkına müdahalenin önlenmesi ve kal istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; geçit hakkı terkini davası yönünden davanın reddine, birleşen meni müdahale davası yönünden önceki hüküm kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 15.2.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar ... ve arkadaşları vekili ve davalılar Şefika Coşkun ve arkadaşları vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkemece uyulan Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda hüküm kurulmuş olmasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün...

Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazda tesis edilen geçit hakkının tapuda terkinine karar verilmiştir. Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir. Karar ve ilam harcı, maktu ve nispi olmak üzere iki çeşittir. (492 sayılı Kanun m.15,21). Bu anlamda davanın maktu veya nispi harca tâbi olup olmaması, kural olarak dava konusunun para ile değerlendirilebilir olup olmamasına göre değişmektedir. Nispi harç, konusu belli bir değerle (para veya para ile değerlendirilebilen bir şey) ilgili davalarda, hüküm altına alınan değer üzerinden tarifedeki belli nisbete göre alınan harçtır (1 Sayılı Tarife, madde III/1-a). Maktu harç ise, konusu belli bir değerle tespit edilemeyen davalarda ve davanın reddine ilişkin kararlardan alınan harçtır (1 Sayılı Tarife, madde III/2-a). Somut olayda; dava konusu taşınmaza ait tapu kaydından terkin edilmesi talep edilen geçit hakkına konu yer yolda kaldığından ekonomik değeri yoktur....

Dava, geçit hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir. Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakları, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte hukuksal temelini de kaybeder. Yükümlü taşınmaz maliki de taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Bu tür davalarda, mahkemece geçit ihtiyacının sona erdiğinin saptanması gerekir. Bu saptama sırasında da yine taraf yararları gözetilerek, var olduğu ileri sürülen yolun niteliği ve davalının buradan yararlanma koşulları araştırılarak sonuca gidilmelidir Somut olayda, ......

Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir.Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantası sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.02.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 14.07.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, geçit hakkının kaldırılması istemine ilişkindir. Davacı vekili, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1986/138 Esas, 1988/509 Karar sayılı ilamıyla davalı ...'...

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/11/2018 NUMARASI : 2016/472 ESASA - 2018/797 KARAR DAVA KONUSU : Geçit Hakkının Terkini KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin Ağrı, Merkez, Sıddıkiye Mahallesi 205 ada 85 parsel sayılı taşınmazı 1989 yılında satış yolu ile devraldığını, taşınmazın daha sonra 175 ve 176 parsellere ifraz gördüğünü, 176 parsel sayılı taşınmazın T9 tarafından kamulaştırıldığını, taşınmaz üzerinde aynı yer 205 ada 79 parsel lehine geçit hakkı tescil edildiğini, geçit hakkının genel yola çıkma ihtiyacı nedeniyle kurulabileceğini ancak hali hazırda 79 parselin yol olarak kullanıldığını, parselin kendisinin yol niteliğinde olması sebebiyle bu taşınmaz lehine geçit hakkının pratik bir anlamının kalmadığını, geçit hakkı koşullarının kalmadığını ileri sürerek taşınmaz üzerine kurulu geçit hakkının terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR : Davacının açmış olduğu geçit hakkı tesisi davasının sonucunda kurulan geçit irtifak hakkının, irtifak hakkı ile yükümlü taşınmazların irtifak hakkı miktarı kadarının tapu kayıtlarının iptali ile bu yerin genel yola terkini istenip istenemeyeceği uyuşmazlık konusudur. DELİLLER : Tapu kaydı, Çankırı 2 Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/693 Esas 2017/49 karar sayılı dosyası, v.s. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, davacının taşınmazının genel yola cephesi olmaması nedeniyle daha önce mahkeme kararı ile geçit hakkı kurulan yerin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yola terkini istemine ilişkindir....

Geçit bedeli hesaplanırken bu bedele tel çitin yerinin değiştirilmesi masrafların katılmaması doğru görülmemiştir. Mahkemece, bilirkişilerden ek rapor alınarak veya lüzum görülürse inşaat bilirkişisi bulundurularak yeni bir keşif yapılmak suretiyle kurulacak geçit nedeniyle tel çitin yeni oluşacak sınıra göre yerinin değiştirilmesi masrafları hesaplattırılmalı, bulunan bu değer bedele katıldıktan sonra toplam bedelin davacıya depo ettirilerek davalıya ödenmek üzere geçit kurulmasına karar verilmelidir. Ayrıca, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda kurulacak geçidin Yağcılı – Soma Karayoluna bağlandığı görülmüştür. 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun “Erişme kontrolü uygulanan karayollarına bağlantı, şehir geçişleri ve yerleşim” başlıklı 17 maddesine göre; Erişme kontrolü uygulanan karayollarına bağlantılar Genel Müdürlüğün uygun gördüğü yerlerde ve şekillerde yapılır....

belirterek, takdir edilecek tam ivaz bedeli ödenmek suretiyle su geçit hakkının kaldırılmasına ve tapudan terkinine karar verilmesini istemiştir....

Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının asgari ücret üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.344,52 TL (Bin Üç Yüz Kırk Dört Türk Lirası Elli İki Kuruş) hesap edilmiştir. Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının Cumhuriyet altın üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.311,98 TL(Bin Üç Yüz On Bir Türk Lirası Doksan Sekiz Kuruş) hesap edilmiştir. Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının dolar üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 459,43 TL ( Dört Yüz Elli Dokuz Türk Lirası Kırk Üç Kuruş) hesap edilmiştir. Dava tarihi itibari 02.10.2014 ile Geçit hakkının memur maaş katsayısı 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1627,63 TL ( Bin Altı Yüz Yirmi Yedi Türk Lirası Altmış Üç Kuruş) hesap edilmiştir....