İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.07.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 03.06.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, ... Apartmanı Yöneticiliği tarafından 5 sayılı parselde davalı 166 sayılı parsel lehine kurulan geçit hakkının terkini talep edilmiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, geçit hakkının terkini isteğine ilişkindir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun 35. maddesi hükmüne göre esas olarak yönetim planında belirtilen görevleri yapacak yönetici, yönetim planında aksine hüküm bulunmamak koşuluyla bu maddede sıralanan görevleri de yerine getirmek zorundadır....
tam karşılığının ödenmesi şartı ile geçit hakkının tanınması için iş bu davanın açılması zorunluluğunun doğduğunu belirterek, davanın kabulüne, davalı adına kayıtlı olan Adana İli, sarıçam İlçesi, Kılıçlı köyü/ Mahallesi, 105 parsel sayılı taşınmaz üzerinde, müvekkilinin maliki olduğu, 693 parselde hali hazırda kullanılmakta olan Kızılkaş yoluna ulaşabilmesi için, tam bedelinin ödenmesi kaydı koşulu ile en az 5 metre genişliğinde müvekkilinin lehine geçit hakkı tanınmasını talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.07.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit irtifakının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 11.11.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava ve birleştirilen .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/384 Esas, 2012/481 Karar sayılı dosyasında dava geçit hakkının terkini isteğine ilişkindir. Davacılar 5 sayılı parselde davalı 166 sayılı parsel lehine kurulan geçit hakkının terkini talep edilmiştir. Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 14.08.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.11.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar, ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/415 Esas 2001/272 Karar sayılı ilamı ile davalılara ait 618 parsel numaralı taşınmaz yararına, maliki bulundukları 619 parsel numaralı taşınmazdan geçit hakkı tesis edildiğini, yararına geçit kurulan 618 parselin genel yola bağlantısının sağlanması nedeniyle geçit ihtiyacının ortadan kalktığını ileri sürerek geçit hakkının terkinini istemişlerdir....
Dava, geçit irtifakının tapu kaydından terkini isteğine ilişkindir. Bilindiği gibi, geçit irtifakı taşınmazların leh ve aleyhlerine tesis edilen ve hak sahibine irtifakla yükümlü taşınmazdan sınırlı yararlanma, diğer bir anlatımla sadece geçmek için kullanma yetkisi veren bir irtifak türüdür. Yükümlü taşınmaz malikinin irtifak hakkının terkini için açacağı davada da yararlanan taşınmaz maliklerine davasını yöneltmesi gerekir. Somut olayda; davacı davasını Tapu Sicil Müdürlüğüne yöneltmiş, yargılama aşamasında yararlanan taşınmaz malikleri de davada yer almışlardır. Mahkemece irtifak hakkının terkinine karar verilmiş, ancak Tapu Sicil Müdürlüğünün davada pasif dava ehliyetinin bulunmadığı hususu gözardı edilmiştir. Bu husus doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 17.12.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
olmadığını, davacının geçit hakkı kurulur iken 2008/443 E.s. davada yapmış olduğu tüm itirazları, bu dava da yinelediğini, bu nedenle bu dava yasal olarak kesinleşen bir mahkeme kararının, yeni durum ve neden getirmeden iptalini istediğini, bunun yasal olarak mümkün olmadığını, geçit hakkının kurulduğunu ve kesinleştiğini, geçit hakkının kurulduğu zamanla bu zaman arasında geçit hakkına konu alanda fiziki hiçbir değişiklik yaşanmadığını, dilekçelerindeki konuların kesinleşen mahkeme kararının ortadan kaldırılması yönünde kullanılması olanağının olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuş, İlk derece mahkemesi 21.09.2018 tarih ve 2016/225 Esas, 2018/174 Karar sayılı kararında özetle; "...Toplanın deliller ve yapılan yargılama sonucunda, davacıya ait Aydın İli Bozdoğan İlçesi Yazıkent Mah. 419 no'lu parsel lehine daimi geçit hakkı kurulduğu, söz konusu geçit hakkının halen kullanılabilir durumda olduğu, keşif ve bilirkişi raporlarından davalının halen geçite...
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Asıl dava, geçit hakkının kaldırılması; birleşen dava, el atmanın önlenmesi ve kal istemine ilişkindir. Davacı yanın istinaf itirazları bakımından Asıl dava yönünden yapılan incelemede: TMK 783.ve devamı maddelerinde de irtifak hakkının sona ermesi düzenlenmiş olup buna göre irtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalılar aleyhine 22.08.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27.06.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili ve davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, kurulan geçit hakkının terkini isteğine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davalıya ait 79 parsel sayılı taşınmaz lehine, davacıya ait 80 parsel sayılı taşınmaz üzerinden kurulan geçit hakkının tazminatsız olarak terkinine karar verilmiştir....
