Davalı, arsa sahibi sıfatıyla dava dışı yükleniciyle yaptıkları 28.03.1995 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ifa ile sonuçlanmadığından yüklenici aleyhine dava açıldığını, açılan bu davanın da dinlenme olanağı bulunmadığını, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece ifada olanaksızlık bulunduğundan davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü davacı temyiz etmiştir. Davada dayanılan 18.10.1995 günlü taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin konusu 2805 sayılı parselde kayıtlı taşınmaz mal üzerinde inşa edilmekte olan A bloktaki 6. kat, denize bakan dairedir. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden 2805 sayılı parselin ifrazlar sonucu başkaca parsellere gittiği satış vaadine konu taşınmazın 1706.25 m2 yüzölçümlü arsa nitelikli 986 ada 3 parselde kaldığı anlaşılmaktadır....
Noterinin 25.01.2019 tarih ve 323 sayılı ihbarnamesi ile 14.01.2016 tarih ve 329 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiğini bildirdiğini,14.01.2016 tarih ve 329 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesine göre davalı 30.12.2017 tarihinde inşaatı bitirmediği takdirde almış olduğu daireler için kendisine kira ödemesi yapması gerektiği halde davalı şimdiye kadar kira ödemesi de yapmadığını, bütün bu sebeplerle davalı ile yapmış olduğu Osmancık Noterinin 14.01.2016 tarih ve 329 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin feshini, tapudaki satış vaadi şerhinin kaldırılmasını ve 30.12.2017 tarihinden itibaren alması gereken kiraların bilirkişi marifetiyle tespiti ile tespit edilecek miktarın ay be ay davalıdan alınarak tarafına verilmesine karar verilmesine dava ve talep etmiştir....
Noterliğince düzenlenen 23.09.2013 tarih,14098 yevmiye nolu “düzenleme şeklinde bağımsız bölüm karşılığı inşaat ve gayrimenkul satış vaadiyle devir sözleşmesine muvafakat sözleşmesi” ile devre muvafakat etmiştir. Ancak muvafakat sözleşmesinde, ... ile ...Tekstil arasındaki devir sözleşmesine herhangi bir atıf bulunmamaktadır. Davalılar... Yapı ile ... İnşaat arasındaki 07.03.2016 tarihli Düzenleme Şeklinde Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Arsa Payı Karşılığı Yapım ve Satış Vadi Sözleşmesi incelendiğinde; ... İnşaat Yüklenici, Renkyol Yapı arsa sahibi( Madde 1/A), Arsanın, Yenimahalle ilçesi Çayyolu Mahallesi 43584/2 ada/parsel ve 43578/2 ada parsel (Madde 1/B) ve Paylaşım oranının %56 yüklenici, %44 arsa sahibinin (Madde 2) olduğunun kararlaştırıldığı anlaşılmıştır. Taraf delileri toplanarak alınan bilirkişi raporunda ; Taraflar arasındaki devir sözleşmesine bakıldığında düzenlenen maddeler kar/zar paylaşımı esasında düzenlenmiştir....
Noterliğince düzenlenen 23.09.2013 tarih,14098 yevmiye nolu “düzenleme şeklinde bağımsız bölüm karşılığı inşaat ve gayrimenkul satış vaadiyle devir sözleşmesine muvafakat sözleşmesi” ile devre muvafakat etmiştir. Ancak muvafakat sözleşmesinde, ... ile ...Tekstil arasındaki devir sözleşmesine herhangi bir atıf bulunmamaktadır. Davalılar... Yapı ile ... İnşaat arasındaki 07.03.2016 tarihli Düzenleme Şeklinde Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Arsa Payı Karşılığı Yapım ve Satış Vadi Sözleşmesi incelendiğinde; ... İnşaat Yüklenici, Renkyol Yapı arsa sahibi( Madde 1/A), Arsanın, Yenimahalle ilçesi Çayyolu Mahallesi 43584/2 ada/parsel ve 43578/2 ada parsel (Madde 1/B) ve Paylaşım oranının %56 yüklenici, %44 arsa sahibinin (Madde 2) olduğunun kararlaştırıldığı anlaşılmıştır. Taraf delileri toplanarak alınan bilirkişi raporunda ; Taraflar arasındaki devir sözleşmesine bakıldığında düzenlenen maddeler kar/zar paylaşımı esasında düzenlenmiştir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, her ne kadar davacı 13.03.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve 16.05.2007 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayanarak davalılar aleyhine işbu davayı ikame etmiş ise de, tapu iptali ve tescil davasında husumetin tapu malikine yöneltilmesi gerektiği, niza konusu 7 numaralı bağımsız bölümün tam hisse itibariyle 28.03.2008 tarihli kat irtifakı tesis işlemi gereğince davalı ... adına tescilli iken daha sonra dört defa intikal gördüğü ve en son dava dışı ... adına tescil edilmiş olduğu, dava tarihi itibariyle tapuda malik olmayan davalıların işbu davada pasif husumet (taraf) ehliyetlerinin bulunmadığı, HMK'nın 114. maddesinde taraf ehliyetinin dava şartları arasında sayıldığı, yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....
Ancak, kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Önalım hakkı satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her halde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. Somut olayda; Önalım hakkına konu payın ilişkin bulunduğu arsa vasıflı taşınmazların bir kısım paydaşları 20.12.2012 tarihinde paylarını davalıya satmışlardır. Davalı her ne kadar söz konusu payın tapuda satış gösterilmiş ise de; gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmeleri gereği kendisine devredildiğini, asıl amacın satış olmadığını savunmuştur. Dosyada bulunan belgelere göre; başlangıçta aralarında davacının murisi ...'ın da yer aldığı bir kısım paydaşlar ve yüklenici...İnş. Ltd. Şti. arasında... 7. Noterliğinde 10.12.1997 ve 12.12.1997 tarihli düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmeleri düzenlenmiş, yüklenici firmanın edimlerini yerine getirememesi üzerine arsa sahipleri... 2....
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının ve icra takibinin dayanağı, davacılar-arsa malikleri ile davalı yüklenici şirket ve yetkilisi tarafından imzalanan düzenleme şeklinde satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bu sözleşme gereğince davalı yüklenici şirket adına kayıtlı taşınmaz üzerinde inşaatın teminatını teşkil etmek üzere tesis edilen inşaat teminat ipoteğidir. Dava konusu uyuşmazlık davacılar-arsa malikleri ile davalı yüklenici şirket ve yetkilisi tarafından imzalanan düzenleme şeklinde satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden ve bu sözleşme gereğince tesis edilen inşaat teminat ipoteğinden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacılar-arsa malikleri ile davalı yüklenici şirket ve yetkilisi tarafından imzalanan düzenleme şeklinde satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri değerlendirilmek ve tartışılmak suretiyle çözümlenebilecektir....
Yukarıda açıklanan nedenlerle, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği müflis yükleniciye isabet eden taşınmazın gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile davacıya müflis şirket tarafından şahsi hak olarak temlik edildiği, davacının kira tazminatı ve eksik ve ayıplı işlerden kaynaklı tazminat istemlerinin ancak sözleşmenin nispiliği kuralı gereği taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin tarafı olan yüklenici Müflis ...şirketinin iflas masasına alacak olarak kayıt edilebileceği, bu yönüyle davalı arsa sahibi ... Yapı Kooperatifi hakkındaki eldeki davada davalı arsa sahibinin tazminat istemleri yönünden pasif husumeti olmadığı anlaşıldığından davanın reddine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Sayılı dosyasının 08.07.2020 tarihli ara kararının yeniden yapılacak yargılama sonucunda ihtiyati tedbir ve ön inceleme talebinin kabulüne, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER : Tapu kaydı, Düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, Gayrimenkul satış sözleşmesi, Delil listesi sunulan ve toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, gayrimenkul satış sözleşmesinden (yüklenicinin temlikinden) kaynaklanan tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir....
