(TMK. m.577/1, TKM. m.519/1) Gaiplik kararı verildiği taktirde, ölüme bağlı haklar, o kişi ölmüş gibi kullanılır. (TMK. 35/1) Hakkında gaiplik kararı verilen kişinin (gaibin) mirası, gaiplik kararının hüküm doğurduğu anda açılır. Ve gaibin mirası da, mirasın açıldığı anda mirasçılarına intikal eder. Hakkında gaiplik kararı verilmesi istenen kişinin öldüğü tarih resmen belli veya tespit edilmişse, gaiplik istemi düşer. Başka bir ifade ölü kişi hakkında gaiplik kararı verilemez. (TMK. m.34) Gaip kişiye ait taşınmazın Türk Medeni Kanununun 588. (743 sayılı TKM.’si-nin 530.) maddesi gereğince Devlet’e intikali için, o kişi hakkında gaiplik kararı alınmış olması ve gaibin de yasal mirasçısının bulunmaması gerekir. Olayda tapu maliklerinin ölü oldukları belli ve ölüm tarihleri de resmen tespit edilmiş olduğuna göre, artık bu kişiler hakkında gaiplik kararı verilemez....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GAİPLİK-TAPU İPTALİ-TESCİL Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada; Davacı Hazine (birleşen dosyada davalı), 1812 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 18.02.1999 tarihinden bugüne kadar kayyım tarafından idare edildiğini, gaiplik kararı için l0 yıllık sürenin dolduğunu ileri sürerek, kayıt malikleri ... ve...'nın gaipliklerine, taşınmazın tapu kaydının iptali ile ... adına tesciline ve elde edilen gelirin ... irat kaydedilmesine karar verilmesini istemiştir. Birleşen doysa davacısı, taşınmaz maliklerinin gaipliklerine hükmolunduğundan, gaiplik nedeniyle taşınmazın tapu kaydının iptali ile ... adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazdan elde edilen gelirin vakfa intikaline karar verilmesi isteğinde bulunmuştur. Davalı kayyım (birleşen dosyada davalı), davanın reddini savunmuştur....
Bey’in mirasçısız ölüp ölmediği, gaip kişilerden olup olmadığının Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlğünden ve zabıta marifetiyle yapılacak araştırma ile açıklığa kavuşturulması, öte yandan gaiplik istemi ile ilgili olarak iki kez ilan yapılması ve ilk ilan ile karar tarihi arasında en az altı ay olması gerektiğinin gözetilmesi, dava konusu taşınmazdaki payın kamulaştırıldığı ve kamulaştırma bedelinin de kayyım hesabına yatırıldığı dikkate alınarak gaiplik isteği yanında, son mirasçı sıfatıyla gaibin malvarlığının Hazineye devri isteminde de bulunulduğu gözetilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken anılan hususlar gözardı edilerek davanın salt olarak gaiplik isteğine ilişkin olduğu kabul edilmek suretiyle yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GAİPLİK-TAPU İPTALİ-TESCİL Taraflar arasında birleştirilerek görülen gaiplik, tapu iptali, tescil davası sonunda, yerel mahkemece asıl davada gaiplik isteğinin kabulüne, tapu iptal ve Hazine adına tescil talebinin reddine, birleşen davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar asıl davanın davacısı Hazine ve davalı ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, davacı Hazine tarafından açılan Türk Medeni Kanununun 588. maddesine dayalı gaiplik ve tapu iptal-tescil, birleşen dava ise davacı ... İdaresi tarafından açılan 5737 Sayılı Yasanın 17.maddesine dayalı gaiplik, tapu iptal ve vakfı adına tescil isteklerine ilişkindir....
Maddesi gereğince gaiplik isteğinde bulunulduğu gözetilerek gaiplik talebi konusunda anılan madde hükümleri gereğince değerlendirme yapılması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM :YUKARIDA AÇIKLANAN GEREKÇELERLE 1- Davacı hazinenin istinaf talebinin KABULÜ ile, Manisa 2....
Maddesine Dayalı Gaiplik Ve Mirasın Devlete Geçmesi Kararı Verilmesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Dava dilekçesinde; gaipliği istenilene ait taşınmaza Ankara Defterdarının yönetim kayyımı atandığı, 10 yıldan fazla süredir taşınmazın kayyım tarafından yönetildiği ileri sürülerek taşınmaz maliki ... oğlu ... Bey'in gaipliğine, taşınmazın kamulaştırılması neticesinde banka hesabına yatırılan kamulaştırma bedelinin Hazine'ye intikali istenmiştir. Mahkemece, ... oğlu ... Bey'in gaipliğine, malvarlığının intikali yönünden davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Hal böyle olunca, yöntemine uygun biçimde kayyım'ın davada yer almasının sağlanması, işin esasının incelenmesi, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece önceki kararda direnilmesi üzerine Hukuk Genel Kurulunca “...Görüldüğü üzere davacı Hazine vekilince, HMK 382/2-a-4 maddesi uyarınca çekişmesiz yargı işi olan gaiplik istemi yanında, gaibin mal varlığının da hazineye devri isteminde de bulunulmuş olup bu istem TMK'nun 588. maddesi kapsamında kalmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GAİPLİK NEDENİYLE HAZİNE ADINA TESCİL Taraflar arasında görülen gaiplik nedeniyle Hazine adına tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, gaiplik nedeniyle hazine adına tescil isteğine ilişkindir. Davacı vekili, ... 1....
Hukuk Dairesince; davanın kabulü kararının kaldırıldığı ve hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine kesin olarak karar verildiği, bu kararın gerekçesinde işbu davada gaiplik kararının kaldırılmasına karar verildiğine değinildiği, gaiplik kararının kaldırılması hususunun resen gözetilebileceği, davacıların dava konusu taşınmazda paydaş olan ... kızı ..., ... oğlu ... ve ...'in mirasçıları oldukları, söz konusu taşınmazdan yol geçtiği ve kamuya tahsis edildiği, bu nedenle tapu iptali ve tescilin mümkün olmadığı gerekçesiyle ... kızı ..., ... oğlu ... ve ... hakkındaki gaiplik kararının kaldırılmasına ve tazminat talebi yönünden davanın kabulüne karar verilmiş, bu kararın davalı Hazine vekili tarafından istinafı üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince; 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
Bu durumlardan herhangi birinin varlığı gaiplik kararı için ilk şarttır. Bu hallerden birinin gerçekleşmesi tek başına gaipliğe karar vermek için yeterli değildir. Ayrıca TMK'nin 33/1. maddesine göre, "Gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm tehlikesinin üzerinden en az bir yıl veya son haber tarihinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olması gerekir." Yukarıdaki şartlar gerçekleştiğinde, gaiplik kararının verilmesini, kaybolan kimsenin kanuni ve atanmış mirasçıları ve lehlerine vasiyet yapılmış kimseler talep edebilir. Ayrıca, gaip yüzünden mirastan mahrum kalanlar, alacaklılar ve Hazine de gaiplik kararı verilmesini isteyebilir. Yargıtay 8....
