. - K A R A R - Dava, taraflar arasındaki eser sözleşmesinin ileriye yönelik feshi, eksik iş bedeli ile gecikme tazminatı ödenmesi talebine ilişkin olup, yerel mahkemece sözleşmenin feshi ile eksik iş bedeline ilişkin talebin reddine, gecikme tazminatına yönelik talebin kısmen kabulüne dair verilen hüküm taraf vekillerince istinaf edilmiş, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun eksik iş bedeli yönünden kabulü ile yerel mahkeme kararını kaldırarak sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine ilişkin talebin reddine, eksik iş bedeli ile gecikme tazminatı bakımından davanın kısmen kabulüne karar vermiş, bu karar davalı vekilince temyiz edilmiştir....

Bu durumda mahkemece asıl davada eksik ve kusurlu işler bedeli 2.855,00 YTL ile ilgili davacı-k.davalı iş sahibinin davalı-k.davacı yükleniciye borçlu bulunmadığının tesbitine, karşı davada ise ödenmeyen toplam 3088 Sterlin meblağlı 4 adet senet bedelinin TL. karşılığından asıl davada kabul edilen eksik ve hatalı imalât bedeli düşüldükten sonra kalanının davacı-k.davalı iş sahibinden verilen senetlerden dolayı tahsilde tekerrür olmaması koşuluyla tahsiline karar verilmesi gerekirken, yanlış değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....

talebinde bulunabileceği kabul edilerek hüküm altına alınan eksik iş bedeline reeskont faizi yürütülmesi yerine yasal faiz yürütülmesi de doğru olmamış, açıklanan nedenlerle kararın davacı iş sahibi yararına bozulması gerekmiştir. 3-Davalı yüklenicinin temyiz itirazlarına gelince; sözleşmede kararlaştırılan iş bedeli 81.000 Euro olup sözleşme tarihindeki kur esas alındığında, 149,850,00 TL'ye tekabül etmektedir....

Sözleşmede işin bedeli 27.000,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. Davacı, 27.000,00 TL sözleşme bedelinden 15.800,00 TL ödemeyi düşerek, fazladan yaptığı işi de ekleyip kalan 11.600,00 TL iş bedeli ve 188,90 TL yargılama masrafı olmak üzere toplam 11.788,90 TL için Delice İcra Dairesi'nin 2011/25 sayılı dosyasında başlattığı takibe yapılan itirazın kaldırılmasını talep etmiş, 06.09.2011 tarihli celsede ise kendisine ödenen bedelin 16.825,00 TL olduğunu beyan etmiştir. Davalı cevabında işin eksik yapıldığını, ek iş olarak sadece 1.5 m. balkon yapıldığını, eksik ve kusurların giderilme bedeli ile ödemeler dikkate alındığında davacının bakiye bedele hak kazanamadığını savunarak davanın reddini istemiştir....

İleriye etkili fesih bir bakıma sözleşmenin hakim kararıyla ifası demek olduğundan yüklenici, inşaatı getirebildiği seviyeye göre tapu payı almaya hak kazanmakta, arsa sahibi de geriye etkili feshin aksine, koşulları mevcut ise (yükleniciye düşen bağımsız bölümlerin tapuda devri yapılmış ise) eksik ve ayıplı iş bedeli ile ifanın gecikmesine bağlı gecikme ( kira ) tazminatını yükleniciden isteyebilmektedir. Açıklanan bu durum karşısında, mahkemenin ileriye etkili fesih ile birlikte eksik iş bedeli ve kira bedeli istenemeyeceği yönündeki gerekçesi isabetli değildir. Kaldı ki somut olayda, mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının oluşmadığı sonucuna varılarak, bu yöndeki istemin reddine karar verilmiştir. Diğer bir anlatımla sözleşme ayakta tutulmuştur. Ulaşılan bu sonuç ile çelişecek şekilde, davacının eksik iş bedeli ve gecikme tazminatı istemlerinin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır....

Somut olayda, Borçlar Kanunu'nun 366.maddesi hükmünde öngörülen yasal yöntemle yüklenici şirketin hakettiği istenebilir iş bedeli alacağının tutarı saptanmamıştır. Bu yasal sebeple, yerinde uzman bilirkişi ya da bilirkişi kurulu aracılığıyla inceleme yaptırılarak işin yapıldığı zamandaki serbest piyasa rayiçlerine göre yüklenici şirketin yaptığı işin, varsa nefaset farkları da düşülerek, bedelinin belirlenmesi ve iş sahibi şirket tarafından yapılan ödeme tutarının mahsubunun gözetilmesi ve ödemelerden fazla tutarda iş yapılmış ve bedeli istenebilir olmuş ise; Mahkemece hakedilen iş bedeli alacağının tahsiline, aksi halde ise davacı-karşı davalı yüklenicinin davasının reddine karar verilmelidir....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: K A R A R Dava eser sözleşmesine dayalı eksik iş bedeli ile cezai şartın tahsili istemine ilişkindir. Davalı iş bedelinin 3.780,00 YTL’sinin ödendiğini, kalan bedelin ödenmediğini, sözleşme dışı iş yaptığından bununla ilgili alacağının takas ve mahsubuyla davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemenin davanın kısmen kabulüne dair kararı taraflarca temyiz edilmiştir. 07.02.2002 tarihli sözleşmede, yapımı kararlaştırılan işler gösterilmiş, karşılığında 6.100.000.000 TL ödeme kabul edilmiştir. Davacı iş sahibi, davalı yüklenicidir. Kural olarak eser sözleşmelerinde iş sahibinin eksik bedelini isteyebilmesi, kararlaştırılan iş bedelinin tümüyle ödenmiş olmasına bağlıdır....

Davalının dava tarihindeki rayiçlere göre eksik işler bedeli talep edebilmesi için götürü bedelin tamamını ödeme plânına uygun şekilde davacıya ödemiş olması gerekir. Eksik olduğu iddia olunan işlerin bedeli sözleşme fiyatlarıyla davacıya ödenmemişse dava tarihindeki rayiçlerle bedeli davacıdan istenemez. Hükme dayanak yapılan rapor hem incelemenin eksik yapılması, hem de alacağın hesaplanmasında izlenen yöntem itibariyle hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır....

Bu durumda iş bedelinin 215.000 TL olduğu gözetildiğinde, davacı iş sahibinin davalı yükleniciye yapması gereken ödeme tutarı 215.000 x 83,55/100 =179.632,50 TL ye tekabül etmektedir. Davacı iş sahibince ödenen ve davalı kabulünde olan tutar ise 177.300 TL dir. Bu yönden bakıldığında davacı iş sahibinin davalı yükleniciye 2.332,50 TL eksik ödeme yaptığı gözükmekte ise de; bilirkişi raporu ile eksik işler bedeli KDV hariç 94.470,47 TL olarak belirlenmiştir. Bu bedelin iş bedeli olan 215.000 TL den tenkisi halinde davacı iş sahibinin esasen fazla dahi ödeme yaptığı ortaya çıkmaktadır. İş bedelinin gerçek imalat bedelinin altında belirlenmiş olması tacir olan davalı yüklenicinin sorumluluğundadır. Bu durumda davacı iş sahibinin bedel ödeme yükümlülüğünü yerine getirdiğinin ve bunun sonucu olarak da eksik ve ayıplı işler bedelini talep hakkının doğduğunun kabulü gerekir....

sözleşme bedeli ve fazla imalât bedeli toplamı düşülerek, sözleşme feshedilmiş ise eksik ve kusurlar dikkate alınarak hesaplanan sözleşme nedeniyle hakedilen bedel ve fazla imalât bedeli toplamından, kanıtlanan 73.022,00 TL düşülerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekir....