"İçtihat Metni" Dava, davacı dernek tarafından kişilik haklarından sayılan dernek adına tecavüz nedeniyle başka bir dernek hakkında genel hükümlere göre açtığı dernek adına tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Tarafların her ikisi de dernek ise de ,dernekler kanunun derneklerin kuruluşunu işleyişini, derneklerle dernek organları ve dernek üyelerinin arasındaki ilişkiyi, derneklerin kuruluş ve işleyişi sırasında uyacakları usul ve esasları belirleyen ve bunlara aykırılık halinde yaptırımı düzenler.Üçüncü kişilerle dernekler arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabidir. Derneğin adının başka bir dernek tarafından da kullanılıyor olması dernekler hukukunu ilgilendirmeyip borçlar hukukunda düzenlenen haksız fiil kurallarına tabidir. Tarafların tacir olmadığı gözetildiğinde bu tür uyuşmazlıklar sonucunda verilen hükmün inceleme görevi 4.Hukuk Dairesine aittir....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/06/2021 NUMARASI : 2021/124 ESAS, 2021/386 KARAR DAVA KONUSU : Dernek yönetim kurulunca verilen dernek üyeliğine ilişkin ihraç kararının iptali KARAR : Çarşamba 1....

Dava dosyasının incelenmesinde; davacının dernek üyesi olduğu, davacı ve arkadaşları hakkında Ankara C.Başsavcılığı tarafından 14.04.2010 tarihinde ceza davasının açıldığı ve dernek yönetim kurulu tarafından davacının üyelikten çıkarılmasına karar verildiği, bu kararın henüz dernek genel kurulunda görüşülmediği anlaşılmaktadır. TMK'nun 80 maddesinde; dernek genel kurulu, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı vereceği düzenlenmiştir. Davacının dernek üyeliğine son verilmesine ilişkin yönetim kurulu kararı henüz genel kurulda görüşülüp karara bağlanmadığına göre, davacının dernek üyeliğinin devam ettiğinin ve dernek üyeliğinin doğal sonucu olarakta, dernek tesislerinden yararlanma hakkı bulunan davacının bu hakkını kullanmasının engellenmesi nedeniyle ortaya çıkan muarazanın giderilmesi gerektiği kuşkusuzdur....

Dernek üyeliğinden geçici uzaklaştırma veya çıkarmaya ilişkin dernek yönetim kurulu veya onur kurulu kararı henüz kesinleşmediğinden, bunun bir sonucu olarak çıkarmaya ilişkin kararın kesinleşmesine kadar üyelik ilişkisi devam eder. Dolayısıyla dernek içi denetim yollarının kullanıldığı safhada bu yolları kullanan üyenin, dernek üyeliği devam etmektedir. Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler ile yapılan açıklamalar dikkate alındığında davacıya, dernek üyeliğinin tespiti konusunda yargı organına başvurma olanağı tanımamak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 36. maddesinde yer alan hak arama hürriyetinin ihlali sonucunu doğurur....

nin de yönetim kuruluna seçildiği ancak 30.04.2012 tarihinde dernek şube yönetim kurulu üyeliğinden istifa ettiği, dernek üyeliğinin ise devam ettiği, başka üye istifalarının da bulunduğu, davacının talebinin mahkemece dava tarihi itibariyle davacının dernek üyesi olmadığından olağanüstü toplantı isteyemeyeceğinden reddedildiği anlaşılmaktadır. Davada olağanüstü toplantı talep eden davacı ...'...

CEVAP: Davalı taraf cevap dilekçesinde özetle; davacı T1 Dernek yönetim kurulunun 26/02/2021 tarihli ve 2021/6 sayılı kararı ile derneğin amaç ve ilkelerine uymamak, yönetim kurulu kararına uymamak ve derneğin maddi ve manevi şahsiyetini zedelediği gerekçesiyle dernek üyeliğinden ihraç edildiğini, 03/11/2019 tarihli dernek tüzüğünün 5....

Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri durumunda derneğin kapatılması için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, davalı dernek lokalinde yapılan aramada 2 adet Hint Horozu ele geçirilmiş, bunların ibiklerinin kanlı vaziyette yaralı olduğu anlaşıldığından dernek başkanı ... ile dernek üyeleri ... ve dernek üyesi olmayan Veli Uncu hakkında Antalya 5. Sulh Ceza Mahkemesine Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlamak suçundan dava açıldığı, yargılama sonunda suçun işlendiği sabit olmadığından beraat kararı verildiği anlaşılmaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki dernek feshi istemine ilişkin davada ... 1. Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 5072 Sayılı Dernek ve Vakıfların kamu kurum ve kuruluşları ile ilişkilerine dair yasanın geçici 1. maddesi uyarınca dernek tüzüğünün bu yasa hükümlerine uygun hale getirilmemesinden kaynaklanan derneği kapatılması istemine ilişkindir. 5072 Sayılı Yasanın Geçici 1. maddesinde; "Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan dernek ve vakıflar 31.12.2005 tarihine kadar, dernek tüzüklerini veya vakıf senetlerini bu kanun hükümlerine uygun hale getirir. Dernek tüzüğü veya vakıf senedini altı ay içinde bu kanuna uygun hale getirmeyen veya bu kanuna aykırı işlemleri tespit edilen dernek ve vakıflar genel hükümlere göre kapatılır" hükmü yeralmaktadır....

TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinin 4369 sayılı Kanunla değişik 8 inci bendinde,Mevduat faizlerinden (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar,borsalar meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler,emekli yardım ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) tevkifat yapılacağı, hükme bağlanmıştır. 59 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin iptali istenen "Dernek ve Vakıflara Ödenen Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat" başlıklı bölümünde de 4369 sayılı Kanunla getirilen değişiklikle, gerçek kişilere ve tam mükellef kurumlara yapılan ödemelerin yanı sıra, dernek ve vakıflara yapılan ödemelerin de tevkifat kapsamına alındığı, ancak parantez içi hüküm gereğince, kanunla kurulan...

Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernekte ilk kez yapılan aramada ele geçirilen suç unsurunun varlığı veya dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri durumunda derneğin kapatılması için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar. Somut olaya gelince, kapatılması istenen ... ......