Asliye Hukuk Mahkemesinin 22.11.1962 tarih ve 1962/731 E., 1962/654 K. sayılı kararıyla tapuya tescil edilen irtifak hakkından yıllar sonra mevcut hattın deplase edilerek toplatıldığını, ancak irtifak şerhinin kaldırılmadığını, TEDAŞ İl Müdürlüğüne müracaat ederek taşınmazının tapu kaydında bir hak olarak tescilli olup da taşınmaz üzerinde fiilen bulunmayan elektrik hattı nedeniyle söz konusu irtifak hakkının terkinini isteyen davacının bu talebine karşılık davalı Kurumun "...yerinde yapılacak inceleme üzerine tespit edilecek irtifak ve hizmet bedelinin yatırlması halinde irtifak şerhinin kaldırılabileceği..." yönündeki yazılı cevabı sonrasında davalı kurumun hesabına müvekkilince 03.05.2017 tarihinde 74.455,00 TL yatırıldığını beyan ederek; müvekkilinden haksız tahsil edilen 74.455,00 TL'nin ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini; bu talep kabul edilmediği takdirde irtifak hakkının 03.05.2017 tarihli bedelinin tespitiyle fazladan tahsil edilen irtifak bedelinin...
İrtifak hakkının terkini istemine gelince; irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde hak sahibine o taşınmazdan yararlanma ve kullanma hakkı veren ve herkese karşı ileri sürülebilen bir haktır.Hak sahibinin irtifak hakkından doğan bu yetkilerini kullanması yüklü taşınmaz malikinin menfaatları ile çelişse bile bütün irtifak haklarında olduğu gibi taşınmaza bağlı irtifak hakları da malike katlanma ya da kaçınma ödevi, hak sahibine de yüklü taşınmazı kullanma ya da ondan yararlanma yetkisi verir. İrtifak hakkının sona ermesi kural olarak, irtifak hakkı sahibinin yapacağı yazılı terkin talebi üzerine veya yüklü ve yararlanan taşınmazın yok olması, yüklü taşınmazın kamulaştırılması, sürenin sona ermesi veya mahkeme kararı ile mümkündür. ( Eşya Hukuku Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman, Prof. Dr. Özer Seliçi, Prof. Dr....
GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME : Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri, istinaf sebepleriyle bağlılık ve kamu düzeni ilkesi dikkate alındığında; Kamulaştırma Kanununun 22.maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmakta olup , irtifak hakkı bedeninin; Kamulaştırma kanununun değer biçmeye ilişkin 11....
Eldeki davada da tarafların maliki oldukları binaların ruhsat alınması için yapılan başvuruda "2549 ada 14 sayılı parseldeki kapıcı ve kalorifer dairesinin aynı ada 15 parseldeki binayla ortak olarak kullanılması için 2549 ada 14 parsel aleyhine aynı ada 15 parsel lehine tapuca irtifak hakkı tesis edilmeden ruhsat verilemez" şeklinde aldıkları cevap üzerine İmar Müdürlüğünde düzenlenen projeye göre, Tapu Sicil Müdürlüğünde 15.3.1977 tarihinde düzenlenen irtifak sözleşmesi ile terkini istenen irtifak hakları oluşturulmuştur. O halde yukarıdan beri yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, tarafların ruhsat alabilmek için iradi olarak sözleşmeye bağlayarak tesis ettikleri irtifak hakkı söz konusudur ve şimdi bu hakkın sağladığı yararın taraflar açısından ortadan kalktığı ileri sürülmektedir. Burada da irtifak hakkının terkini koşulları önem arzetmektedir. İrtifak hakkı Türk Medeni Kanunun 783.maddesi uyarınca sicildeki kaydın terkini ile sona erer....
Mahkemece davanın reddine karar vermiş olup, karara karşı davacı ile davalı TREDAŞ Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerinde bulunan irtifak hakkının TEK lehine olup davalı lehine irtifak hakkı bulunmadığı, irtifak hakkının sağladığı fayda olmadığı gibi trafo çevre için tehlike teşkil ettiğini, irtifak için bedel ödenmediğini, mahkemenin irtifakın deplase edildiği kabulünün hatalı olduğunu, taşınmazda halen trafo ve enerji nakil hattının mevcut olduğunu, davanın kabulü gerektiğini, ileri sürmüştür. Davalı TREDAŞ Genel Müdürlüğü vekili istinaf dilekçesinde özetle; TEDAŞ Genel Müdürlüğü dahili davalı olmadığından, lehine vekalet ücreti verilmesinin hatalı olduğunu, vekalet ücretinin TREDAŞ Genel Müdürlüğü lehine verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür....
davacılara ödenmesini, bu yolla tahsis edilen irtifak hakkının tapuya tescilini talep ettiklerini, bu nedenlerle dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atma bedelinin şimdilik 5.000,00....
Burada da irtifak hakkının terkini koşulları önem arzetmektedir. İrtifak hakkı Türk Medeni Kanunun 783.maddesi uyarınca sicildeki kaydın terkini ile sona erer. Terkin talebi yararlanan taşınmaz maliki tarafından yazılı olarak yapılır(TMK.1014). Terkin dışında, yüklü yada yararlanan taşınmazın yok olması yüklü taşınmazın kamulaştırılması, sürenin sona ermesi halinde de irtifak hakkı son bulur. Ne varki; Yukarıda açıklanan haller dışında, Türk Medeni Kanunun 785.maddesi uyarınca irtifakın sağladığı yararın yok olması veya olağan üstü azalarak çok az yarar sağlaması halinde yüklü taşınmaz maliki yararlanan taşınmaz malikinden irtifakın terkini için onay isteyebilir. Bu onayın verilmediği hallerde mahkemeye başvurarak irtifak hakkının terkini istenir. Böylece, eşya hukukundan kaynaklanan bu kısıtlamanın mülkiyet hakkının başlangıçta mevcut olan yararın ortadan kalkması veya azalması nedeniyle kısıtlanmasının önüne geçilmek istenmektedir....
DELİLLER : Tapu kayıtları, kroki, plan örneği, İrtifak hakkının dayanağı belge, Belediye yazı cevapları ve ekleri, Keşif, Bilirkişi raporu, Delil listeler sunulan ve toplanan deliller. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Geçit Hakkının Terkini, Değiştirilmesi veya Karşılığının Ödenmesi istemine ilişkindir. İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. (TMK m.783) Yüklü ve yararlanan taşınmazlara aynı kimse malik olursa bu kişide irtifak hakkını terkin ettirebilir. Terkin edilmedikce irtifak, ayni hak olarak varlığını sürdürür. (TMK m.784) Yararlanan taşınmaz malikinin tesis edilen zorunlu geçit hakkından vazgeçmesi de bu hakkı sona erdiren nedenlerden biridir. Yararlanan ve yükümlü taşınmazların birinin veya her ikisinin kamulaştırılmasıyla birlikte geçit hakkı ortadan kalkar. Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiçbir yarar kalmamışsa yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir....
Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; Davalı idarece ... 3473,4164, 4199, 3319, 3505, 4163 ve 3318 parseller için enerji nakil hattı ve pilon kamulaştırması yapıldığı, bu parsellerle ilgili davacı tarafça tezyidi bedel davaları açıldığı ve kamulaştırma bedellerinin ödendiği, ancak idarece daha sonra enerji nakil hattının deplase edildiği, direklerinin de söküldüğü, dava konusu taşınmazların imar uygulaması ile davacının malik olduğu ve üzerinde irtifak şerhi bulunan taşınmazın 540 ada 1 parsel ile direk niteliğindeki 440 ada 1,441 ada 1, 442 ada 1, 443 ada 1 ve 444 ada 1 parsellerin olduğu anlaşılmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 23/03/2022 NUMARASI : 2018/365 Esas - 2022/194 Karar DAVA KONUSU : İrtifak Şerhinin Terkini KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelenmesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul İli, Maltepe İlçesi, Başıbüyük Mahallesi, 160 ada 312 parsel sayılı taşınmazda davalı idare adına irtifak hakkı tesis edildiğini ancak irtifak nedeni ile davacıya ya da önceki malike herhangi bir ödemenin yapılmadığı, davacının irtifak hakkının yıllar önce yer altına alınması nedeni ile şerhin terkini konusunda davalı idareye başvuruda bulunduğu halde başvurularına olumlu yanıt verilmediğini beyanla dava konusu taşınmazın tapu kaydında yer alan irtifak şerhinin fekkine karar verilmesi, dava etmiştir....
