- K A R A R - Dava, davacıların murisinin müşterek borçlu müteselsil kefil sıfatıyla imzaladığı kredi sözleşmesine dayanılarak başlatılan ilamsız icra takibinin kesinleşmesiyle murise ait taşınmazların ihale ile satışı neticesinde icra veznesine yatan paranın iadesine ilişkin istirdat menfi tespit davasıdır. Davacı taraf, davalarında Çumra İcra Müdürlüğü'nün 2007/879 Esas sayılı dosyasına mesnet 14/03/2005 tarih ve 348 no'lu Kredi Genel Sözleşmesinde davalı kooperatif ortağı müşterek murisleri ... kefil olup, kredi borcu vadesinde ifa edilmediğinden borçlu ve kefiller aleyhinde icra takibi başlatıldığını, sözleşmesinin matbu sözleşme olduğu, limite ilişkin bilgilerin daha sonraki bir tarihte doldurulduğundan kefalet taahüdünün kesin hükümsüz bulunduğunun ve borçlu bulunmadığının tespiti ile cebri icra tehdidi altında haksız olarak tahsil edilen 28.323,80 TL’nin davalıya ödeme tarihinden (20.01.2014) itibaren işleyecek faizi ile taraflarına ödenmesini talep ve dava etmiştir....
Borçlu, menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise, ödemiş olduğu paranın kendisine geri verilmesi için alacaklıya karşı İİK'nın 72. maddesinin 7. fıkrasına göre istirdat davası açabilir. Borçlu, istirdat davası sonucunda (lehine) almış olduğu ilamı hemen icraya koyabilir (m. 32). Bunun için, ilamın kesinleşmesi şart değildir; çünkü, ilamın konusu bir para alacağıdır (HUMK m. 443/1; İİK m. 36). Fakat, İİK'nın 72/6. maddesi gereğince istirdat davasına dönüşen menfî tespit davasının (yeni hâli ile istirdat davasının) kabulüne ilişkin ilamda yer alan alacak, ilam kesinleşmeden takip konusu yapılamaz (Kuru, s. 399). Hukuk Genel Kurulunun 11.02.2020 tarihli ve 2018/8-55 E., 2020/130 K. sayılı kararında da bu ilkeler vurgulanmıştır. 25....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Uyuşmazlık, asıl dava tacir olan taraflar arasındaki ticari nitelikteki alım-satım sözleşmesi nedeniyle verilen çekin karşılıksız kaldığı iddiasıyla istirdat, birleşen davada ise çekin davalı bankaya verildiği iddiasıyla borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davanın niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 19.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 19.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 11/11/2015 NUMARASI : 2014/1393-2015/876 Taraflar arasındaki dava, çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve istirdat istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın işbölümü yönünden bir karar verilmek üzere Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 06.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, hisse devir bedeli olarak verilen çekin hisse devrinin gerçekleştirilmemesi nedeniyle bedelsiz kalması iddiasıyla borçlu olmadığının tespiti ile davalının tazminata mahkum edilmesi ve yargılama sırasında çek bedelinin tahsili nedeniyle istirdat istemine ilişkindir. Davalı vekili cevabında, davaya konu çekin hisse devri ile ilgisi olmadığını, dava dışı şirketteki çalışmalarının karşılığı olduğunu savunarak davanın reddi ile lehlerine tazminata karar verilmesini istemiştir....
Asliye Hukuk ( Aile Mahkemesi Sıfatıyla) ve Ağrı Sulh Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, nafaka alacağına dayalı olarak yapılan icra takibine ilişkin olarak borçlu olmadığının tespiti ile istirdat istemine ilişkindir. Ağrı 2. Asliye Hukuk ( Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesince, görevin tayininde davacının borçlu olmadığını iddia ettiği meblağın esas alınması gerektiğini bildirerek görevsizlik kararı verilmiştir. Ağrı Sulh Hukuk Mahkemesi ise, uyuşmazlığın Türk Medeni Kanununun 2. Kitabından kaynaklandığını belirterek görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. İcra İflas Kanununda göreve ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle İcra İflas Kanunu'nun 72. maddesi uyarınca açılan menfi tespit ve istirdat davası genel hükümlere tabidir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Tarih : 24.3.2010 Nosu : 124-220 Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Av.... ile davalı vek.Av....'ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Dava, bayilik sözleşmesi nedeniyle borçlu bulunulmadığının tespiti, fazla ödenen 13.014.89.-TL.nin tahsili, haksız olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icraen satılan taşınmazın iadesi aksi halde dava tarihi itibariyle değerinin istirdadı istemine ilişkindir. Davalı vekili, davanın reddini istemiştir....
tespit ve istirdat istemi yönünden aktif husumet yokluğu nedeni ile davanın reddine, karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava davacı tarafça davalı aleyhine açılan kambiyo senedinden kaynaklı menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesinde özetle müvekkili şirketin kaşesi ve yetkililerin imzası taklit edilerek 30/06/2021 keşide tarihli, ... seri numaralı, 149.000,00 TL bedelli çekin ciro edilmesi nedeniyle müvekkili şirket aleyhine ... Banka Alacakları İcra Dairesi'nin 2021/... E. Sayılı icra dosyasıyla icra takibi başlatıldığını ve takip konusu borcun ihtirazi kayıt ile ödendiğini, müvekkilinin davalı tarafa borcunun bulunmadığını, bu nedenle borçlu olmadığının tespiti ile ihtirazi kayıtle ödenen bedelin istirdadına karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ......
Ancak; - Menfî tespit davası, davalının (alacaklının) dava konusu bedeli davacıdan tahsil etmeden önce veya icra takibinden önce sonuçlanmazsa yada dava esnasında ihtiyatî tedbir kararının kaldırılması nedeniyle, borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfî tespit davasına artık istirdat davası olarak devam edilecektir. Böylece menfî tespit davası istirdat davasına dönüşecektir. Bu halde, menfî tespit davası kendiliğinden istirdat davasına dönüşür. Bunun için borçlunun (davacının) bir talepte bulunması şart değildir. Borcun ödendiğini öğrenen mahkeme, kendiliğinden (re'sen), menfî tespit davasına istirdat davası olarak devam eder. Borcun ödenmesi üzerine menfî tespit davası kendiliğinden istirdat davasına dönüştüğünden, burada borçlunun borcunu öğrenmesi ile başlayan İİK. M.72 deki hak düşürücü süre uygulanmaz....
