Somut olayda çözülmesi gereken husus teminat mektubunun şikayet eden yönünden İİK 361. maddesi kapsamında "para" hükmünde olup olmadığıdır. Banka teminat mektuplarının hukuki niteliği konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Banka teminat mektuplarının doktrinde ve uygulamada başlangıçta kefalet sözleşmesi niteliğinde olduğu kabul edilmekteyken, Yargıtay’ın 1967 ve 1969 tarihi İçtihadı Birleştirme Kararları ile birlikte bankanın, lehdar ile muhatap arasındaki asıl borç ilişkisinden bağımsız bir teminat taahhüdünde bulunduğu dolayısıyla teminat mektubunun garanti sözleşmesi niteliğinde olduğu fikri hakim olmuştur. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2018/2273 Esas ve 2018/4885 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere teminat mektuplarının kıymetli evrak niteliği bulunmamaktadır. Banka ile muhatap arasında garanti sözleşmesi niteliğinde olan teminat mektubunda lehtar, âkit durumda değildir....
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle davaya konu teminat mektubunda teminat mektubunun güncellenen değerinin tahsili ve depo edilmesi yönünde bir hüküm bulunmaması ve yine teminat mektubunun içeriğine göre ancak lehine teminat mektubu verilen lehtar tarafından ödeme talep tarihinden itibaren yasal faiz ve gecikme zammının tahsilinin gerekebileceği, henüz lehtar tarafından ödeme talebinde bulunulmamasına göre mahkemece gecikme zammı oranı uygulanarak gayri nakti alacak yönünden depo kararı verilmesi doğru değil ise de temyiz edenin sıfatı dikkate alınarak bu husus bozma nedeni yapılmayarak, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, 27/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
CEVAP VE SAVUNMA : Davalı vekili sunduğu cevap dilekçesinde özetle; dava konusu banka teminat mektubunun kullanıldığı Alaşehir TOKİ 200 yataklı hastane inşaatı işinin tamamlandığını, geçici kabulün yapıldığını, kesin kabul işlemlerinin de başladığını, teminat mektubunun nakde çevrilmesinin söz konusu olmayacağını, bankaya iade edileceğini, müvekkili ... hakkında iflas ertelemesi kararı verildiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, teminat mektubu bedelinin depo edilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece kredi sözleşmesi, teminat mektubu, ihtarname ve bildirilen diğer deliller celp edilmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Davacı bankanın Kızılay Şubesi ile davalılardan ......
-----Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı banka tarafından borçlular ---- ve dosyamız davalısı----------- başlatıldığı, takibin ekinde bulunan ihtarnamede ---------. sorumluluk bedelinin depo edilmesini, ayrıca ------- mektubunun iade edilmesi yada teminat mektubu karşılığı bedelin bankaya depo edilmesi hususunda ihtar gönderildiği anlaşılmıştır. Kredi sözleşmelerine kefil sıfatıyla imza atan davalının bu davada asıl borçluya verilen çekler ve teminat mektupları nedeniyle sorumlu tutulup tutulamayacağı hususunda yapılan incelemede; sözleşmenin kefilin sorumluluğunu düzenleyen maddesinde davacı bankanın --------bulunabileceğine dair açık bir hüküm bulunmadığı, bu nedenle davalı kefilin çek yaprakları sorumluluk bedeli ve mer'i teminat mektupları bedellerinin depo edilmesinden sorumlu tutulamayacağı kanaatine varılmıştır....
kefillerin Banka Teminat Mektubu depo bedellerinin ve çek yaprağı banka sorumluluk tutarının depo bedelinin sözleşme ve mevzuata istinaden talep edilebileceği kanaatine varıldığı belirtilerek yapılan hesaplamaya göre davacı bankanın davalı asıl Borçlu...Turizm Petrol İnşaat Ve Dış Tic....
-TL'nin depo edilmesinin talep edildiğini, davacı banka tarafından ibraz edilen çek yaprakları takip kaydında davalı şirkete bankanın ... Şubesi nezdindeki TL, Euro ve USD hesapları üzerine keşide edilmek üzere toplam 150 adet çek yaprağı teslim edildiğinin anlaşıldığını, takip tarihi itibariyle 61 adet çek yaprağı için toplam ....-TL'nin davacı banka için gayri nakdi risk teşkil ettiği, çek yasası ve sözleşmenin 9.21 maddesi uyarınca davacının bu tutarın depo edilmesini talep hakkının doğduğunu, teminat mektubu kredisi yönünden ise davacı bankaca davalı şirket lehine verilen teminat mektuplarından ... kat tarihi itibariyle 15/03/2012 tarih ve ....-TL üzerinden İstanbul ... Asliye ticaret Mahkemesine hitaben verilen teminat mektubunun davacı banka için gayri nakdi risk oluşturduğu ve sözleşmenin 9.10 maddesi son bendi uyarınca söz konusu teminat mektubu bedeli .......
KARŞI OY YAZISI Davacı dava konusu teminat mektubunun nakte çevrilmesi için davalı bankaya 23/01/2009 günü 16:22 de talepte bulunmuş,davalı banka mektubun paraya çevrilmesinin önlenmesi için ... Asliye 1. Ticaret Mahkemesinin 2008/271 D.İş esas ve 2008/271 karar sayılı 31/12/2008 tarihli tedbir kararının 26/01/2009 günü kendilerine bildirildiği gerekçesiyle ret etmiştir. Davacı daha sonra davalı aleyhine teminat mektubunun bedelini tahsili amacıyla ilamsız takip yapmış ve ödeme emri 16/06/2009 günü davalı bankaya tebliğ edilmiş ve davalı banka tarafından ödeme emrine itiraz edilmiştir. Davacı tarafından davalının itirazının iptali için açılan davada mahkemece teminat mektubunun paraya çevrilmesini önleyen ihtiyati tedbir ile ilgili sonradan açılan davanın ... Asliye 4. Ticaret Mahkemesinin 2010/308 esasına kayıtla derdest olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
A.Ş ve ...A.Ş nin müvekkili banka nezdinde birleştiğini, tüm hak ve alacaklara müvekkili bankanın halef olduğunu, fekki istenen ipotek ... Mutfak Eşyaları Kimya Tekstil Gıda San. Tic.A.Ş, ...Day. Tük. A.Ş ve ...Dış Tic. Ltd. Şti nin sebep ve ciheti ne olursa olsun bankada doğan ve doğacak tüm asalet ve kefalet kaynaklı borçları için verildiğinden, ...A.Ş ile ... Mutfak Eşyaları Kimya Tekstil Gıda San ve Tic.A.Ş firmalarının müvekkili banka nezdinde risklerinin devam ettiğini, ipoteğin fekkinin mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; ...A.Ş nin devredildiği tarihte davacının teminat borcunun, teminat mektubunun bulunduğu, teminat mektubunun Toprakbank' ı devralan ...şubesine teslim edildiği, teminat mektubunun teslimi ile birlikte, ......
İstinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf edenin sıfatı, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Dava, çek banka sorumluluk tutarının depo edilmesi talebine ilişkindir. Taraflar arasında 05/01/2015 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi ve 04/09/2013 ve 07/11/2013 tarihli Çek Taahhütnameleri imzalanmış olup, sözleşme ve taahhütname gereğince davacı banka tarafından davalı tarafa kredi kullandırılmış ve çek karnesi tahsis edilmiştir. Davalı yan kredi sözleşmesi gereğince sorumluluklarını yerine getirmeyince davacı tarafından Beşiktaş 26. Noterliğinin 19/10/2016 tarih 32777 yevmiye nolu ihtarnamesi ile ihtarname keşide edilerek hesap kat edilmiş ve bakiye borcunu ödemesi ve 136.740 TL çek sorumluluk bedelinin vadesiz bir hesapta bloke edilmesi için süre verilmiştir. Anılan süre içerisinde davalı yan ödeme yapmamış, çek sorumluluk bedellerini bloke etmemiştir....
MAHKEMENİN GEREKÇESİ: Dava, İİK’nun 156/3. maddesine dayalı itirazın kaldırılması ve İİK’nun 155 vd. maddelerine dayanan iflas istemine yöneliktir. Tüm dosya kapsamına göre; Davalı ... İnşaat Sanayi A.Ş. firmasının davacı ... Bankası ile imzaladığı sözleşme kapsamında teminat mektubu aldığı, bu kredi için taraflar arasında 14/01/2014 tarihinde 4.750.000,00 USD limitli Genel Kredi Sözleşmesi akdedildiği, diğer davalı ... İnş. ve Tic. A.Ş.’nin ise sözleşmeyi müşterek borçlu müteselsil kefil olarak imzaladığı, teminat mektubunun muhatabın talebi üzerine, 05/05/2017 tarihinde (USD satış kuru 3,5702 TL) teminat mektubunun TL karşılığı olan 16.958.450,00 TL olarak davacı banka tarafından ödendiği, asıl borçlunun borcunu zamanında ödememesi üzerine asıl borçlu ve kefillere Ankara 17....
