HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1425 KARAR NO : 2022/1636 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BANDIRMA İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 28/09/2021 NUMARASI : 2020/54- 2021/280 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Bandırma İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, 01/02/2015- 29/07/2015 tarihleri arasında davalılara ait iş yerinde ahşap işçisi olarak çalıştığını ancak bu çalışmalarının sadece 27/06/2015- 29/07/2015 tarihleri arasındaki kısmının Kuruma bildirildiğini ileri sürerek kayıt altına alınmayan 01/02/2015- 26/06/2015 tarihleri arasındaki çalışmalarının da tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
Madde hükmünü, karşılıklılık esasına dayalı uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış yabancı ülke vatandaşlarına, hiçbir şekilde Türk sosyal güvenlik sisteminin uygulanamayacağı şeklinde değil, bunlara öncelikle ilgili sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerinin uygulanacağı, burada hüküm yoksa 5510 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağı şeklinde anlamak gerekir.(Prof. Dr. A. Can Tuncay,/ Prof Dr. Ömer Ekmekçi, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri,15. Bası, Beta Yayınevi, sh.243; Prof. Dr. Ali Güzel, Prof. Dr. Ali Rıza Okur / Doç. Dr. Nurşen Caniklioğlu, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri,13....
Çalışma kaydı Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemiş olan işçi, işçilik alacaklarının tahsili amacı ile hizmet tespit davası açmaya zorlanamaz. Bu hususta davacı tarafça dosya içerisine ibraz edilen deliller dikkate alınarak sonuca gidilmelidir. Bu durumda anılan gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi hatalıdır. SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 30.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Öte yandan, 506 sayılı Kanunun 3/II-C maddesine göre, Kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlarından malullük veya emekli aylığı almakta olanlar 506 sayılı Kanuna tabi bir işte çalışmak istedikleri taktirde, aynı Kanunun 78. maddesine göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden 63. madde hükmüne göre sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerekir. Buna göre, davacının; hizmet tespitine ilişkin davasının kabulü halinde, kabul edilen dönem bakımından Kanunda öngörülen biçimde sosyal güvenlik destek primi ödeme yükümlülüğü bulunduğu, ancak, sosyal güvenlik destek primi ödenmesi gereken bu çalışma sürelerinin, 506 sayılı Kanuna göre sigortalılık süresi olarak değerlendirilemeyeceği hususu da gözetilmelidir. Mahkemece, açıklanan bu yönler üzerinde durulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma ile karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla yapılacak Denetmenlik yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Denetmenlik yeterlik sınavında başarılı olanlar Sosyal Güvenlik Denetmeni kadrolarına atanır. Sınavda başarılı olamayanlar bir yıl içinde ikinci kez sınava tâbi tutulur. Bu sınavda da başarı gösteremeyenler Kurum taşra teşkilatında durumlarına uygun başka kadrolara atanır. Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma ve yeterlik sınavlarının şekil ve uygulama esasları ile Sosyal Güvenlik Denetmenleri ve Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılarının görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Sosyal Güvenlik Denetmenleri sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına ilişkin tespit, denetim ve taramalarda görevlendirilirler ve görevleriyle ilgili kayıt ve belgeleri inceleme yetkisine sahiptir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 07/07/2021 NUMARASI : 2020/85ESAS 2021/489 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : DAVALININ CEVABI : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, Davacının dava dilekçesi ile Çalışma Gücü Kaybı Oranı Tespitine İlişkin Sağlık Kurulu Kararı’nı esas alan idari işlemin iptali talep ettiğini, Her ne kadar Müvekkil Vakıf tarafından Sağlık Kurulu raporu esas alınarak işlem tesis edilmişse de Müvekkil Vakfın bu raporun kaldırılması veya düzeltilmesi hususunda bir yetkisi bulunmamaktadır....
Kamu hukuku içinde yer alan sosyal güvenlik hukuku, bir kamu hizmetinin yürütümünü düzenlediği için aynı zamanda “ idare hukukunun da” bir parçasıdır. Özel hukukla bağını sınırlı olarak korumuştur. Kendi kamu hukukundan kaynaklanan yapısına uygun medeni ve borçlar hukuku ilkelerinden de yararlanmaktadır. Prim, sosyal sigortaların temeli olup;çeşitli sosyal risklere karşı bireylerin ekonomik açıdan güvenliğini karşılama amacıyla alınmaktadır. Sosyal risklerin gerçekleşmesi halinde sigortalıya yapılacak yardımların karşılığı olmak üzere, zorunlu olarak sigortalı adına ve hesabına Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan parasal bir kaynaktır....
Somut uyuşmazlıkta davacı sendika tarafından 696 sayılı KHK hükümleri gereğince yeni tescil edilen söz konusu işyerine dair 02.09.2019 tarihinde yetki tespit başvurusunda bulunulmuş ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 18.09.2019 tarih ve 2229573 sayılı dava konusu yetki tespit kararı ile başvuru olumsuz sonuçlandırılmıştır....
Sosyal Güvenlik Hukukunun Niteliği: 6.Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz devredilmez, vazgeçilmez, temel hak ve hürriyetlere sahiptir.”. Sosyal güvenlik hakkı, bireylerin geleceğe güvenle bakmalarını sağlayan bir insan hakkıdır. Aynı zamanda “sosyal güvenlik, sosyal hukuk devleti içerisinde yer alan ve bu ilkeyi oluşturan temel kavramlardan birisidir”. Bu esası göz önüne alan anayasa koyucu “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlığı altında sosyal güvenlik hakkını da düzenlemiş ve 60’ncı madde ile “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” hükmünü getirmiştir. Bu iki hüküm sosyal güvenlik hakkının kişiye sıkı sıkıya bağlı dokunulmaz ve vazgeçilemez bir hak olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Şahsa sıkı sıkıya bağlı sosyal güvenlik hakkı üzerinde kişi tasarruf yetkisine sahip değildir....
Aşağıdaki gerekçele ile Sayın çoğunluk görüşüne iştirak edilmemiştir. Sosyal Güvenlik hukukunun kapsamı, Kurumu'nun prim alacağının hukuki niteliği, uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak yasa hükümleri, zamanaşımının başlangıç tarihinin hangi tarih olacağı noktasında Sayın çoğunlukla görüş ayrılığına düşülmüştür. Sayın çoğunluk onama görüşünü; kanunların geriye yürümeyeceği ilkesinden hareketle oluşturmuş; 506 sayılı Kanun'un 80. maddesindeki düzenleme kapsamında prim borcunun ait olduğu ayı takip eden ayın sonunda muaccel hale geleceğinden bahisle zamanaşımı süresinin bu tarihten itibaren başlayarak dava konusu prim alacağının zamanaşımına uğradığı yönündeki mahkeme hükmünü onamıştır. Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle sosyal güvenlik hukukunun, kamu hukuku mu, yoksa özel hukuk alanına mı girdiği ve primin hukuki niteliğinin ne olduğu hususlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Sosyal güvenlik hukuku çerçevesinde oluşturulan sigortalılık ilişkisi bir kamu hukuku ilişkisidir....
