Dava, arsa payı karşılığı sözleşmesine dayalı tescil ve nama ifaya izin istemine ilişkindir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı ve temyize konu kararın verildiği tarihte yürürlükte olan 6100 sayılı HMK'nın 150. maddesi hükmünce, usulüne uygun çağrıldıkları halde, taraflardan hiçbiri duruşmaya gelmediği takdirde, dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına, işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç ay içinde yenilenmeyen davanın da açılmamış sayılmasına karar verilir. Somut olayda, ... Barosu avukatlarından Av. ..., davacılara ait vekaletname sunularak ........2011 tarihli duruşmaya katılmış, mahkemece aynı celse alınan ... nolu ara kararla "ön incelemede yargılamaya devam edilmesine karar verilmesi halinde tahkikat duruşması için gün verilmesine" karar verilmiş olduğu halde ön inceleme duruşma gününü bildirir tebligat anılan avukat yerine ... Barosu avukatlarından..../... adresinde bulunan Av. ......'...
Somut olayda, sözleşme, sözleşme tarihinde arsa sahibi olan murisle geçerli şekil şartıyla yapılmış, feshedilmemiş olup geçerli ve halen hukuki varlığını muhafaza etmektedir. 6098 sayılı TBK'nın 113/I. maddesinde yapma borcunun borçlu tarafından ifa edilmemesi halinde alacaklının masrafı borçluya ait olmak üzere edimin kendisi veya başkası tarafından ifasına izin verilmesini ve aynı maddenin son fıkrasında borca aykırı durumun ortadan kaldırılması için kendisinin yetkili kılınmasını isteyebileceği hükmü getirilmiştir. Doktrin ve Yargıtay içtihatlarında nama ifaya izin olarak adlandırılan bu hükmün kat karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri taraflara yapma borçları yüklediğinden arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenici tarafından da uygulanıp yetki talep edilebilmesi mümkündür....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenicinin ... ve ... numaralı daireleri anahtar teslimi suretiyle arsa maliki davacıya teslimini üstlendiği, inşaatın tamamlanmasına rağmen yapı kullanım izin belgesi alınmadığı, sözleşme uyarınca dairelerin yapı kullanım izin belgesi alınarak davacıya teslimi gerektiği ve yapı kullanım izin belgesi alınmadan davacının daireleri teslim almaya zorlanamayacağından gecikme nedeniyle sözleşmede belirlenen ceza alacağının doğduğu, takipte sehven bonoya dayanıldığı belirtilmesine rağmen takibin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklandığının anlaşılabildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile takibin ....300,00 TL asıl alacak ve 647,00 TL işlemiş faiz üzerinden devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren faiz uygulanmasına, asıl alacak üzerinden %40 oranında ... inkar tazminatının davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin...
Davalılar ... ve ... vekili ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/359 Esas sayılı dosyasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili feshedildiğini, yüklenicinin ifa etmediği eksiklikler ve ayıplı ifa ile ilgili yapması gerekenler olduğunu, eksik işler bedelinin ve kamu kurumlarına olan borçların davacı tarafça depo edilmesi gerektiğini, aksi takdirde davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Eser Sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
Maddesinde yapı kullanım izin belgesinin inşaatın tesliminden sonra yüklenici tarafından gecikmeksizin alınacağının kararlaştırılmasına göre inşaat tesliminin yapı kullanım izin belgesine bağlanmamış olduğu anlaşılmakla inşaatın iş bitirme tutanağına göre 22/06/2018 tarihinde %100'ünün tamamlanarak teslim edildiği kabul edilmiş ve davacının geç teslim nedeniyle cezai şart talep şartlarının oluşmadığından davanın reddine, yönelik karar verilmiştir. HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Arsa, arsa payı yada kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı tapu iptali tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Arsa, arsa payı yada kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar, ," şeklindeki düzenleme yer almıştır....
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde (6098 sayılı Kanunun 183 ila 204 md.) düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi SUÇ : Özel belgede sahtecilik HÜKÜM : Beraat Sanık ...’ün, 01.02.2010 tarihinde Belediye Başkanlığına sunulan, müşteki ... adına kayıtlı 6612 parsel sayılı taşınmazın iki parçaya ifraz edilmesi talebini içerir dilekçeyi sahte olarak hazırladığı iddiasıyla açılan kamu davasında; taraflar arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, arsa sahibi olan müştekiye verilecek ve blok olarak yapılacak yerin arsasının Tapu Kadastro müdürlüğünden ifraz edilerek arsa sahibi adına müteahhit olan sanık tarafından tescil edileceğinin kararlaştırılmış olması, müşteki tarafından sanık aleyhine nama ifaya izin verilmesi ve tazminat talebiyle ......
Arsa sahipleri ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye devretmesi (temlik etmesi) halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, “alacağın devri ve borcun üstlenilmesi” işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın devri ve borcun üstlenilmesi Türk Borçlar Kanununun 162 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Alacağın devri, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızasının alınması gerekmez....
Arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alınmasına dayalı olarak açılan tapu iptâli ve tescil davaları ile ilgili olarak kanunlarımızda bir düzenleme mevcut bulunmamaktadır....
Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; finansı sağlayan yüklenici arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
