Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli T.Borçlar Kanununun 183 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki nama ifaya izin davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının murisi ile müvekkili arasında 04.....2005 tarihinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi yapıldığını, sonradan murisin vefat ettiğini, inşaatın yaklaşık % 99'unun bitmiş olup, iskan müracaatı yapıldığını, davalıya miras payı gereğince düşen dairenin ortaklar arası aşınmaz yer belirleme tutanağı ile tapuda devredildiğini ancak davalının ....09.2014 tarihli azilname ile müvekkilini inşaatın tamamlanması için resmi kurumlarda işlem yetkisi veren vekaletten azlettiğini ileri sürerek davalının temerrüde düştüğünün tespiti, halen devam eden iskan işlemleri, ....'...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd. ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470. vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanunu’nda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanun’da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Hükmü, davalı arsa maliki vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün temlik alındığı iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez....
Davalılar vekili, inşaatın tamamlanmadığını, eksik ve ayıplı işlerin bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiş, karşı davada sözleşmenin haklı nedenle feshine, eksik ve ayıplı işlerin karşı davacılar tarafından yerine getirilmesi için nama ifaya izin verilmesine, ayıp, eksik işler ve değer kaybı olarak şimdilik 200.000,00 TL ve zamanında teslim yapılmaması nedeniyle sözleşme ile kararlaştırılan cezai şartın şimdilik 50.000,00 TL'sinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkemece, davalı yüklenicinin çekişmeli bağımsız bölümü diğer davalı arsa maliklerine sattığı ve iyiniyetli üçüncü kişi durumunda oldukları gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. uki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
maddesinde öngörülen 5 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğinin anlaşılmasına, emsal olarak sunulan kararda yer verilen "arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı eksik ve ayıplı imalât bedelinin tahsili istemine ilişkin davanın belirsiz alacak davası olarak açılabileceğine" ilişkin kabulün Dairemizin uygulaması ile ilgili olmayıp, Yargıtay Yüksek 23. Hukuk Dairesi'nin bozma kararının özetlenmesi sırasında o karardaki ifadelerin Dairemiz kararında yazıldığının anlaşılmasına göre verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 10.12.2019 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi....
Davalı arsa sahipleri, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini, yüklenici şirket ve yetkilileri ise haricen yapılan sözleşmenin geçersiz olduğunu, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi ile üstlenilen yükümlülüklerin yerine getirilmediğini, ödemelerin tamamlanmadığını savunarak, davanın reddini is-temişlerdir. Mahkemece, dava kabul edilmiştir. Hükmü, davalı Gülter dışında kalan tüm davalılar temyiz etmiştir. 1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2- Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden; davalı arsa sahipleri ile yüklenici şirket arasında 62 ada 5, 6 ve 7 sayılı parseller üzerine villa yapımı için arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili yüklenici ile davalı arsa sahipleri arasında 15.03.2012 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, davalı arsa sahiplerine verilmesi gereken 13 adet bağımsız bölümün tapularının teslim edildiğini, müvekkilinin yapı kullanma izin belgelerini tamamladığını, tüm edimlerini yerine getirdiğini, fakat davalı arsa sahiplerinin sözleşmeden kaynaklı müvekkiline ödemeleri gereken 22.778,59 TL’yi ödemediklerini, bunun üzerine davalı arsa sahipleri aleyhine ... 5....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden, TMK'nın 706, TBK'nın 237, Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Dairemizin kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir....
