BK., m. 355) maddesinde tanımlanan eser sözleşmesinin bir türü olan arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri, karşılıklı edimleri içeren iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Sözleşmenin taraflarından arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek, yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde de edimi karşılığı yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmekle yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edimi ise, sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. İşte böyle bir sözleşme imzalayan yüklenici, inşaat sözleşmesinden doğan edimlerini yerine getirdiğinde arsa sahibine karşı kişisel hak kazanır ve sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunun adına nakledilmesini arsa sahibinden isteyebilir....

Temlikin konusu, yüklenicinin arsa payı karşılığı arsa sahibi ile yaptığı sözleşme uyarınca hak kazandığı gerçek alacak ne ise o olacağından, temlik eden yüklenicinin arsa sahibinden hak kazanmadığını üçüncü kişiye temlik etmesi arsa sahibi bakımından önemsizdir. Diğer taraftan, yüklenici arsa sahibine karşı öncelikli edimini tamamen veya kısmen yerine getirmeden kazanacağı şahsi hakkı üçüncü kişiye temlik etmişse, üçüncü kişi Borçlar Kanununun 81.maddesi hükmünden yararlanma hakkı bulunan arsa sahibini ifaya zorlayamaz. Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; Davanın dayanağını arsa maliki belediye ile yüklenici ... arasında düzenlenen 28.07.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi teşkil etmektedir. Davacıların temlik sözleşmelerinin hüküm ve sonuç doğurması için yüklenicinin yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda arsa sahibine karşı edimlerini yerine getirmesi ve sözleşme uyarınca eseri tamamlaması gerekir....

Noterliği'nin ....09.2006 tarih, 33860 yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince müvekkiline teslimi gereken dairelerin süresinde teslim edilmediğini ileri sürerek, anılan sözleşmenin feshine ve sözleşmenin (g) maddesi gereğince 65.000,00 TL cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur....

- K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında 08.11.2010 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı arsa sahibinin sözleşmeyi tek taraflı olarak 26.11.2012 tarihinde feshettiğini ve payını da bir başka paydaşa sattığını, müvekkilinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifa edileceği inancıyla davalı arsa sahibine ödediği 10.000,00 TL, emlakçıya ödediği 40.000,00 TL, inşaat sözleşmesinin yapılması için notere ödenen 1.329,00 TL, aplikasyon için kadastro mühendisine ödenen 335,00 TL, vekaletname noter gideri 92,00 TL, ortaklığın giderilmesi davaçı açılması için davalı ve paydaşlarına tutulan vekile ödenen 4.000,00 TL, ortaklığın giderilmesi dosya yargılama gideri 3.130,00 TL olmak üzere toplam 28.886,00 TL ödediğini, ödenen bu meblağın menfi zarar olarak, alacak belirli hale gelince asıl miktarına yükseltilmek üzere 5.000,00 TL mahrum kalınan kâr ve müsbet zararın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir...

Hukuk Mahkemesince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye dönük feshi istemine ilişkindir. ... ... Hukuk Mahkemesince 6502 sayılı Kanunun 73. maddesinde, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri'nin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş. ... .... Tüketici Mahkemesince de, dava arsa sahibi olan davacı ve diğer arsa sahipleriyle davalı yüklenici arasında noterde yapılan "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin" geriye dönük feshine ilişkin olup, uyuşmazlıkta mahkememizin görevli olabilmesi için 6502 sayılı Kanununun 3/k maddesine göre taraflardan birinin tüketici olması gerekir....

Davalı ... cevap dilekçesinde; davacıya kararlaştırılan diğer bağımsız bölümlerin verildiğini, davaya konu bağımsız bölümün kaldığını, diğer davalı arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davalı ...’in davacının işi bitirdiğini kabul ettiği, diğer davalı arsa sahibinin aralarında yaptıkları kat karşılığı inşaat sözleşmesini feshetmesi nedeniyle taşınmazı devredemediğini beyan ettiği, gerek davalı ...'...

. - KARAR - Dava, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici şirket arasında imzalanan arsa payı kaşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve sözleşme uyarınca davalı yüklenici şirket ve diğer davalı 3. kişilere devredilen hisselerin iptali ile davacı arsa sahipleri adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin temerrüdü nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili fesih şartlarının oluştuğu gerekçesiyle feshe yönelik davanın kabulü ile anılan sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu iptali ve tescil talebi yönünden; davalı ...'...

- K A R A R - Davacı vekili, müvekkili ile davalı kooperatif arasında 29.07.2008 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, davalı kooperatifin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, henüz inşaatlara başlamadığını, sözleşmeye konu parsellerden 48 no.lu parselde müvekkiline ait bulunan hisseyi diğer davalı belediyeye devrettiğini ileri sürerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini, sözleşme gereğince davalı kooperatife verilen bono (27.300,00 TL bedelli) nedeniyle borçlu olmadığının tespitini ve bononun iadesini, diğer davalı belediyeye devredilen hissenin tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini, tapu iptal ve tescil talebinin kabul edilmemesi halinde, sözleşme gereğince bu hisseye tekabül eden 1 adet dairenin %73,37’lik kısmının rayiç bedelinin tespitini ve bu kapsamda fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak 2.700,00 TL’nin davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir....

Davalı vekili, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden sonra davacılar ile ek sözleşme yapıldığını ve 48 aylık ek süre verildiğini, sözleşmenin feshi koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece tespit davasında akdin feshi uyuşmazlığının incelenemeyeceği gerekçesiyle dava reddedilmiş ve verilen karar davacılar vekilince temyiz edilmiştir. Yanlar arasında yapıldığı ileri sürülen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin İzmir 16.Noterliğince “ “doğrudan" düzenlenmiş olduğu bildirilmiş ise de; dosya kapsamındaki sözleşme metni incelendiğinde anılan noterlikçe düzenlemeyi gösterir metin ya da metinlerin sözleşmeye ekli olmadığı anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, Borçlar Yasasının 355.maddesi hükmünde tanımlanan eser sözleşmesinin bir türü olup, taraflara karşılıklı olarak haklar sağlayan ve borçlar yükleyen iki taraflı sözleşmelerdendir....

Arsa sahibi taraf olmadan ve yüklenici ile aralarındaki arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile bu sözleşme hükümleri irdelenip yüklenicinin edimini yerine getirip getirmediği araştırılmadan bir sonuca ulaşmak olanaksızdır. Zira az yukarıda söylendiği üzere yüklenici bağımsız bölümün tapuda üçüncü kişiye temlik etmiş olsa da başlangıçta arsa sahibinin yükleniciye yaptığı tapu temliki avans niteliğinde olduğundan ve yükleniciye finans sağlanması amacıyla yapıldığından bağımsız bölüm tapusunu gerek arsa sahibi gerekse yüklenicinin temlik yaptığı diğer bir kişi tarafından dava konusu edinmesi her zaman mümkündür....