Mahkemece ileriye etkili feshin sonuçlarının bu şekilde hüküm yerinde gösterilip açıklanması, tasfiyenin gerçekleştirilmesi ve uyuşmazlığın giderilmesi gerekmektedir. Diğer anlatımla, yükleniciye ne miktar bağımsız bölüm verileceği ve bunların yerleri ve arsa payı oranları belirlenmeli, infazı kabil şekilde, mevcut inşaatta tarafların mevcut hakları açıklanarak yani, tasfiye de dikkate alınarak akdin ileriye etkili feshine karar verilmelidir. Böylece arsa sahiplerinin eksik işler bedeliyle ilgili talepleri, yüklenicinin alacağı tapu kayıtlarından indirim yapılmış olacağından karşılanmış olacaktır. "(Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2013/4564 E. 2013/6948 K.)...
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı gerekçeyle hüküm kurulması doğru olmamıştır. Öte yandan, taraflar arasındaki sözleşmenin “Geç Teslim” başlıklı 13. maddesi “Müetahhit 11. madde de gösterilen günde ve şekilde işi bitirip teslim edemediği takdirde her ay için 1.500,00 TL kira bedeli vermeye mecburdur. Bu gecikme iki ayı geçtiği takdirde mal sahibi, sözleşmeyi feshederek yoksun kaldığı gerçek kira karşılığını ve 30.000,00 TL gecikme tazminatı ile diğer zarar ve ziyanını istemek ve ayrıca eksik ve kusurlu işleri müteahhit hesabına tamamlattırmak ve bedelini müteahhitten tahsil yoluna gitme hakkına sahiptir.” hükmünü içermektedir. Davacı taraf dava dilekçesiyle sözleşmenin 13. maddesindeki 30.000,00 TL gecikme tazminatıyla ilgili haklarını saklı tutmuş olup, 07.10.2013 havale tarihli ve 21.11.2013 tarihinde harcı yatırılan ıslah dilekçesiyle, dava dilekçesinde talep edilmeyen gecikme tazminatının tahsilini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen sözleşmenin feshi ve tazminat davası sonucunda verilen hükmün düzeltilerek onanmasına ilişkin Dairemizin 08.12.2015 günlü ve 2015/931 Esas, 2015/7962 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi asıl davada davalı-birleşen davada davacı vekili tarafından istenilmekle dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Asıl davada davacılar vekili, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin inşaatı süresinde tamamlamadığını ileri sürerek sözleşmenin ileriye etkili feshi ile değer kaybının tahsilini, kabul edilmemesi halinde gecikme tazminatı, eksik ve kusurlu işler bedeli ile değer kaybının tahsilini talep ve dava etmiş; birleşen davada, davacı vekili, davacı yükleniciye isabet eden bağımsız bölümlerin davacı adına tescilini talep ve dava etmiştir Asıl davada davalı vekili, eksik ve ayıplı ... bulunmadığını, davalı dışında kaynaklanan sebeplerle...
Davacıların ileriye etkili feshe ilişkin talepleri sözleşmenin feshi anlamını taşımakla, mahkemece karar tarihine en yakın tarih itibariyle davacıların talep edebilecekleri eksik ve kusurlu işler bedeli ile dubleks farkı tutarı ve ayrıca yüklenicinin yerine getirmesi gerekli diğer mali yükümlülükleri toplamı (SGK, yapı denetim, iskan masrafı vs.) bilirkişi marifetiyle tespit edilip, belirlenecek tutarın davalılarca depo edilmesi yoluyla sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verilmesi, aksi takdirde, davalı yüklenicinin hakettiği arsa payı ile arsa sahiplerine bağımsız bölüm ve bırakılacak pay oranı, inşaatın bitirilmiş olması durumunda yükleniciye verilmesi kararlaştırılan bağımsız bölüm (ve arsa payı) oranına kıyas yolu uygulanmalı, böylece yüklenicinin yaptığı kısmi ifanın ayni olarak karşılığı tespit edilmeli ve karar tarihine en yakın tarih itibariyle bilirkişilerce tespit edilecek bağımsız bölüm değerleri dikkate alınmak suretiyle, bu miktarda bağımsız bölüm tapusu davacı...
İstisna (eser) sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığı kural olarak Borçlar Kanununun 106-108 maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceğine, ancak, olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda, Medeni Kanunun 2.maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracağına; 25.01.1984 günlü ve 3/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararıyla karar verilmiştir. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Bilindiği üzere fesih, sözleşme ilişkisini sona erdirmeye yönelik, bozucu yenilik doğuran bir haktır. Feshin geriye etkili olması durumunda, sözleşme hiç yapılmamış (yok) farz edilerek hüküm doğuracağından taraflar karşılıklı olarak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerince geri alabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2024/72 E., 2024/159 K. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili feshi, ayıplı işler giderim bedeli, müspet zarar tazmini ve gecikme tazminatı istemine ilişkin olup temyiz isteminin Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 14.11.2023 tarihli, 2023/3697 Esas, 2023/3825 Karar sayılı bozma ilamı uyarınca kurulan hükme yönelik olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 18.01.2024 tarihli ve 2024/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 6. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 6....
Maddelerde belirtilen inceleme ve araştırmalara göre sözleşmenin ileriye etkili feshi ve hak edilen/edilecek bağımsız bölümlerin tapu iptal ve tescil hususlarının değerlendirilmesi, 5- Bu araştırmalardan sonra, dosyadaki mevcut incelemeler de değerlendirilmek suretiyle hasıl olacak sonuca göre karar verilirken; asıl davadaki yukarıda açıklanan ve arsa sahiplerince hak edilen gecikme tazminatının ve gerekirse birlikte ifa kuralı gereğince depo ettirilecek miktara göre tahsilde tekerrüre yol açmamak kaydıyla eksik iş ve borç miktarının hüküm altına alınmasına, alacaklar ile ilgili olarak avans faizi uygulanmasına, hükmedilen alacaklara göre harç ve vekalet ücreti hesaplarına dikkat edilmesi, birleşen davada da (olası birleştirmeler de gözetilerek) ileriye etkili fesih ve tapu iptali tescil hususlarının irdelenmesi ve hasıl olacak sonuca göre olmalıdır....
Bu sözleşmelerde, yüklenicinin, kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek, temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde uyuşmazlığın kural olarak Borçlar Kanunu'nun 106 ve 108. maddeleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceği, ancak olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda, Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesi hükmü gözetilerek, sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracağı, ... gün ve 3/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında öngörülmüştür. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Feshin geriye etkili olması durumunda, sözleşme hiç yapılmamış (yok) farzedilerek hüküm doğuracağından taraflar karşılıklı olarak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerince geri alabilir....
Bu durumda mahkemece; 6100 sayılı HMK'nın 281/3. maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan davalı, delil tespitinden sonra inşaata devam ederek eksik ve kusurları giderdiğini kanıtlayamadığından ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/27 D. iş sayılı delil tespit dosyasındaki bulgulara göre ve davalının bu dosyada verdiği bilirkişi raporuna itiraz dilekçesini de dikkate alarak dava tarihi itibariyle davalının gerçekleştirdiği imalâtın seviyesiyle geriye ya da ileriye etkili feshin koşullarının oluşup oluşmadığı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlar üzerinde durulmadan ve davalının delil tespit dosyasında bilirkişi raporuna itirazında kabul ettiği inşaat seviyesi de tartışılmaksızın ileriye etkili fesih ve tasfiye kararı verilmesi doğru olmamış, bozulması uygun görülmüştür....
Şti'ye oteldeki eksik ve hatlı işler için 20.000....
