İcra Müdürlüğünün 2012/15075 E. sayılı dosyasına ödenmesi gerekirken, alacaklı banka tarafından icra takibine konu yapılmayan 42.691,60 TL bireysel ... bedeli ile 2.240,00 TL gayri nakit alacak bedelinin (toplamda 44.931,60 TL) icra müdürlüğünce takipsiz iştirak adı altında bankaya ödendiğini ileri sürerek, 31.08.2015 tarihli sıra cetvelinin iptalini talep etmiştir. Şikayet olunanlardan ... ve ... Bankası vekili, tesis edilen ipoteğin üst sınır ipoteği olduğunu, üst limit ipoteği ile, limit dahilindeki tüm alacağın garanti altına alındığını, sıra cetvelinin hukuka uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir....
Dava, üst hakkının terkini ve üst hakkı bedelinin tahsili ve taşınmaz üzerindeki muhdesatın teslimi istemine ilişkindir. Mahkemece üst hakkının terkinine, bedel ödenmiş olduğundan karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, ancak muhdesatların teslimi istemi hakkında bir karar verilmemiştir. Davacının bu yöndeki temyiz isteminin kabulü ile bu istem hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir. Diğer taraftan, davacı vekili temyiz dilekçesinde üst hakkının ... Büyükşehir Belediyesine devredildiğini bildirmiş olmakla, bu konuda da araştırma yapılarak, davalı tarafın pasif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı araştırılmalı ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Eksik inceleme ve araştırma ile karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir....
şirket lehine TMK nun 826 ve devamı maddeleri uyarınca 49 yıl süreli bağımsız ve süreli nitelikli üst hakkı tesis edilmesinin Maliye Bakanlığı oluru ile uygun görüldüğünü, söz konusu taşınmazların ihalesinin yapıldığını, 97.000.000.000 TL teklif üzerine ihale edildiğini ve ihalenin kesinleştiğini, ilk yıl üst hakkı bedelinin davalı tarafından ödendiğini ve Kuşadası Tapu Müdürlüğünce üst hakkı tesis edildiğini, bu irtifak hakkının tapuya tescil amacıyla düzenlenen resmi senette ilk yıl irtifak hakkı bedelinin 97.000,00 TL olduğu ancak, taşınmazın üzerinde inşa edilecek tesisler için Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm yatırım belgesi alınması halinde, anılan bakanlıkça tespit edilen birim fiyatlarına göre hesaplanan proje maliyet bedelinin % 5 i oranında belirlenecek olan bedelin ilk yıl bedelinden yüksek olması durumunda, aradaki farkın ayrıca tahsil edileceği ve tespit edilen bu bedelin ilk yıl üst hakkı bedeli olarak kabul edileceği ve ilk yıl irtifak hakkı bedelinin anılan Bakanlıkça...
gerektiğini, müvekkili Şirketin 2020 yılına ait üst hakkı bedelini 30.09.2020 tarihinde "... üst hakkı sözleşmesi 2020 yılı ödemesi, başta uyarlama olmak üzere tüm talep ve dava haklarımız saklı kalmak kaydıyla ihtirazı kayıtla ödenmektedir." şeklindeki ihtirazı kayıt beyanıyla 13.421.562,00 TL üzerinden ödemek zorunda kaldığını, müvekkil Şirket tarafından davalı Vakfa ödenen üst hakkı bedelinin öncelikle ABD Dolarına endeksli olmasının hukuk aykırı olup üst hakkı bedelinin Türk Lirasına çevrilmesinin, Türk Lirasına çevrilen üst hakkı bedelinin de Covid-19 pandemisinin mücbir sebep niteliğindeki sonuçları gereği uyarlanmasının elzem olduğunu beyanla davacı ile davalı arasında imzalanan 31.05.2020 tarihli Üst Hakkı Sözleşmesinden kaynaklanan üst hakkı bedellerinin fazlaya ve faize ilişkin hakları ile ihtirazi kayıt ile ödenen üst hakkı bedellerini istirdat hakkı saklı kalmak kaydıyla 13.09.2018 tarihli ve 30534 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı...
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket ile taşınmazın sahipleri olan …, … , …, …, …, …, … arasında üst hakkı sözleşmesi imzalandığı, Antalya ili, Kerpez ilçesi, … mahallesi, … ada, …, … parsel ile … ada, …,…,… parselde kayıtlı gayrimenkuller üzerinde 51 yıl 10 ay süre ile davacı lehine üst hakkı tesis edildiği, üst hakkı tesisine ilişkin resmi senet tanzim edilip her bir dönem için ayrı ayrı üst hakkı bedeli oranı belirlenerek ödeme planına bağlandığı, arsa sahiplerinden …, …, … (…), … adına yapılan üst hakkı bedeli ödemelerinin ihtirazi kayıtla verilen 2018/1 dönemi muhtasar beyannamesi üzerinden ödendiği, beyanname üzerine tahakkuk eden vergilerin kaldırılması ile ödenen tutarların ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile iadesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır. Bu aşamada, üst hakkı sözleşmesinin hukuk alemindeki yerinin ve ne şekilde nitelendirilmesi gerektiğinin tespiti uyuşmazlığın çözümü açısından önem arz etmektedir....
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hükmü davalı temyiz etmiştir. 1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, tapu kaydında intifa hakkı olarak kayıtlı olan irtifak hakkının kayıttan terkinine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemiştir. 2- Davacının irtifak hakkı bedeli tahsili istemine ilişkin verilen hükmün incelenmesine gelince; Taraflar arasında düzenlenen 18.08.1998 tarihli resmi senet ve ekindeki sözleşmeye göre, dava konusu 6197 parsel sayılı taşınmaz üzerinde Turizm Teşvik Kanunu uyarınca tesis edilen irtifak hakkının 4721 sayılı Medeni Kanunun 826. maddesinde düzenlenen üst hakkı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Malik üçüncü kişiye taşınmazının altında veya üstünde yapı yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etme yetkisi veren bir irtifak hakkı kurabilir....
Taraflar arasında düzenlenen 1991 yılı muhtelif tarihlerinde 49 yıl süreli olarak düzenlenen resmi senetlerle 4, 6, 24, 25 ve 27 nolu parseller üzerinde davacı Üniversite lehine eğitim tesisi, öğrenci yurtları , kültürel ve sosyal tesisleri yapılmak üzere irtifak hakkı tesis edildiği, 26.7.2001 tarihli resmi senet ile de 1991 tarihli irtifak hakkı senedindeki vasıf, konu ve bedel kısımlarının değiştirilerek “ müteakip yıllar zemin üst hakkı bedelleri ile binalara ilişkin üst hakkı bedelleri ... ve Gümrük Bakanlığı'nca her yıl yayımlanan Devlet İhaleleri Genelgesinde belirtilen artış oranlarının bir önceki yılın irtifak hakkı bedeline eklenmesi suretiyle saptanır. Her beş yılda bir zemin üst hakkı bedelleri ile binalara ilişkin üst hakkı bedelleri yeniden takdir edilir “ düzenlemesinin getirildiği anlaşılmaktadır. Bu yazılış şekline göre, beşer yıllık dilim başındaki kira parasının tesbiti hakkının davalı idareye verildiğinin kabulü gerekir....
Ancak; 1)Davacı idarece taşınmaz üzerinde daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı kurulması talep edildiği halde, daimi irtifak hakkı tesisine ilişkin hüküm kurulması, 2)Tespit edilen kamulaştırma bedeli acele el koyma bedelinden düşük olduğu halde, fazla yatırılan 1.831,39-TL bedelin davacı idareye iadesine ilişkin hüküm kurulmaması, Doğru değilse de; bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının; a) 1 ve 2 nolu bentlerindeki (daimi) kelimesinden sonra gelen (irtifak üst hakkı) ibarelerinin hükümden çıkartılmasına, yerlerine ayrı ayrı (ve müstakil nitelikli üst hakkı) ibaresinin yazılmasına, b) 3 nolu bendinin sonuna gelmek üzere (fazla yatırılan bu bedel davalı tarafa ödenmiş ise davalıdan tahsili ile davacı idareye ödenmesine, ödenmemişse davacı idareye iadesine) cümlesinin eklenmesine, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad...
Bölge Tapu Sicil Müdürlüğünün … no'lu sayfadaki … ada, … parselde kayıtlı gayrimenkul üzerinde 33 yıl süre ile davacı lehine "Bağımsız ve sürekli üst hakkı" tesis edilerek, tapu sicilinde taşınmaz olarak tescil edildiği ve tapu senedinin düzenlendiği, üst hakkı tesisine ilişkin resmi senet tanzim edilip, herbir dönem için ayrı ayrı üst hakkı bedeli taksit tutarları belirlenerek ödeme planına bağlandığı anlaşılmıştır....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME : Yukarıda yer verilen 27/12/2012 tarih ve 28510 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı Veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmeliğin eki Geçiş Hakkı Ücret Tarifesi Üst Sınırları Tablosu ile geçiş hakkını kullanan işletmecilerden talep edilecek geçiş hakkı ücretinin üst sınırları belirlenmiş olup geçiş hakkı sağlayıcıları tarafından bu üst sınırların aşılamayacağı kuşkusuzdur....
