Anonim Şirketi tarafından sigortalandığını, bu işlemlere davacı şirketin aracılık ettiğini, hal böyle olunca sözleşme devam ederken poliçelerin yenilenme işleminin davacının devreden çıkartılarak yapılmasının davalı sigortayı komisyon vermekten kurtaramayacağını, davalının 2013 yılı öncesinde davacı şirketin aracılık ettiği poliçelerin 2013 yılında yenilenmesi ile ilgili olarak komisyon bedelini davacıya ödemek zorunda olduğunu, yine davalı sigortanın 28 Ocak 2014 tarihli yazısı ile acentelik sözleşmesini sebepsiz sonlandırması nedeniyle Türk Ticaret Kanununun 122.maddesi kapsamında belirlenecek tazminatı davacıya ödemekle yükümlü olduğunu beyanla, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla belirsiz alacak davasının kabulüne, ileride artırılmak üzere 2013 yılı ücret alacağı olarak 10.000-TL’nin ticari faizi ile birlikte davalı sigortadan tahsiline, Türk Ticaret Kanununun 122.maddesi kapsamında ileride arttırılmak üzere 20.000,00TL denkleştirme tazminatının ticari faizi ile birlikte davalı...
KARŞI OY YAZISI Davanın altsoyun denkleştirme alacağı (TMK md. 370) olduğu konusunda değerli çoğunluk ile aramızda "görüş birliği" vardır. Görev kamu düzenine ilişkindir. Yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınır. Türk Medeni Kanununun 370. maddesi hükmünden kaynaklanan davalar aile mahkemesinde görülür (4787 sayılı Kanun md. 4). ...'de aile mahkemesi vardır. Hükmün münhasıran bu sebeple bozulması gerekir (HMK md. 33)....
Madde (6102 sayılı TTK mad.121/1-4 madde) sürelerine uyulmadan haksız olarak feshedildiği, acentenin komisyon, denkleştirme tazminatı, rapel ve bakiye alacaklarını, 5684 sayılı Kanunun 23. maddesinin 15.-16. Fıkraları,6102 sayılı sayılı TTK. 121 ve TTK 122 madde kapsamı doğrultusunda talep edebileceği, davalıdan, teknik bilirkişi raporu ile hesaplanan 22.453,58-TL. bakiye ve 25.708,03-TL. denkleştirme (portföy) tazminatı olmak üzere toplam 49.860,61-TL. Alacağı bulunduğundan, davanın kısmen kabulü ile davalının İstanbul ... İcra Dairesinin ... esas sayılı dosyasından 49.860,61-TL. asıl alacak üzerinden yaptığı itirazın iptaline, asıl alacak tutarına takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına, fazla istemin reddine, alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, şartları oluşmayan kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Altsoyun Denkleştirme Alacağı Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Uyuşmazlık ve hüküm, altsoyun denkleştirme alacağına ilişkin olup, inceleme görevinin Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren 09.02.2018 tarih 2018/1 sayılı iş bölümü kararı gereğince, Yargıtay 14. Hukuk Dairesine ait olduğu düşünülmektedir. Ne var ki, dava dosyasının inceleme görevinin Dairemize ait olduğu gerekçe gösterilerek Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 30.11.2018 tarih, 2018/5127 esas, 2018/7464 karar sayılı ilamı ile Dairemize gönderildiği anlaşıldığından, iş bölümüne ilişkin karar verilmek üzere Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesi gerekmiştir (Yargıtay Kanunu m. 60)....
Asıl dava yönünden dava konusu taleplerin davalı ile diğer şirketler arasında muvazaa bulunduğu iddiası ile birlikte fazla mesai, genel tatil ve hafta tatili, yıllık izin, ücret alacağı, kıdem ihbar tazminatı alacağı, ücret denkleştirme alacağı taleplerine ilişkin olduğu, davacı tarafın tam ıslah yapmak sureti ile alacak davasını muvazaanın tespitine yönelik tespit davasına çevirdiğini belirttiği, birleşen dosyanın ise yine muvazaa iddiası ileri sürülerek fazla mesai, genel tatil, hafta tatili ve denkleştirme ücreti alacağı taleplerine ilişkin olduğu mahkemece asıl dava yönünden muvazaa tespitine ve birleşen alacak davasının kısmen kabulüne karar verildiği görülmüştür....
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece; iş akdinin kimi ücretleri ödenmeyen davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği, davacının yıllık izinlerini kullandığı, bir kısım asgari geçim indirimi alacağının bulunduğu, davalı yanca sunulan LOG kayıtlarına göre davacıının fazla çalışma alacağı ile hafta tatili alacağına hak kazandığı, aynı kayıtlara göre davacının ulusal bayram ve genel tatil alacağı bulunmadığı değerlendirilerek, kıdem tazminatı, asgari geçim indirimi alacağı, fazla çalışma alacağı ve hafta tatili alacakları hüküm altına alınmış, yıllık izin alacağı ile ulusal bayram ve genel tatil alacağına ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir....
Bulunan bu ham alacak üzerinden, acentenin denkleştirme alacağını peşin olarak alacağı düşünülerek, faiz indirimi yapılır ve birinci aşamadaki ham alacak bulunur. İkinci aşamada hakkaniyet denetimi yapılır. Somut olayın özelliklerine göre, hakkaniyet ilkesi gereğince alacak tutarında indirim veya artırım yapılabilir. Örneğin, müvekkilin markasının tanınmışlığı yeni müşteri çevresinin oluşumunda etkili olmuşsa, alacak miktarından uygun bir oranda indirim yapılmalıdır. Acente olağanüstü çaba göstermiş, önemli reklam ve tanıtım çalışmaları yapmışsa alacak miktarı hakkaniyet gereği artırılabilir. Hakkaniyet ölçüsü de uygulanarak, acentenin denkleştirme alacağı hesaplanmış olur. Üçüncü aşamada, hesaplanan denkleştirme alacağının, yasal üst sınırı aşıp aşmadığı denetlenir. Eğer üst sınırın altındaysa hesaplanan alacağa aynen hükmedilir; üst sınırı aşıyorsa, alacak tutarı üst sınıra indirilerek hüküm altına alınır....
Somut olayda uygulanması gereken 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminattır. TTK'nın 122/4. maddesi uyarınca denkleştirme isteminin sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu sürenin niteliği hususunda öğretide görüşbirliği olmadığı, hak düşürücü süre mi yoksa zamanaşımı süresi olup olmadığının yasal düzenlemede açıklanmadığı; maddenin gerekçesinde de sürenin niteliğinin uygulama tarafından belirlenmesi gerektiği yazılıdır. Acentenin denkleştirme istemini ileri sürmesi bir irade beyanıyla gerçekleşecek olup, bu beyanda bulunulmaması halinde acente TTK'nın 122. maddesinden doğan hakkını kaybetmektedir. Dolayısıyla denkleştirme miktarı kadar alacak hakkı kazanmanın ön koşulu, irade beyanının yöneltilmesidir....
Davacının, dini bayramlar, milli bayramlar ile genel tatillerde çalıştığı tespit edilerek, yapılan hesaplama doğrultusunda UBGT alacağı olduğu kanaatine varılmıştır. Davacının, bir hafta çalışıp bir hafta dinlendiği ve hafta tatili alacağı olduğu kanaatine varılmıştır. " gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....
IV.İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece davacı ile aynı mağazada çalışmaları olmayan, görüye dayalı bilgileri bulunmayan tanık beyanları uyarınca fazla çalışma alacağına hükmedilmesinin hatalı olduğunu, çalışma saatlerinde denkleştirme yapıldığını ancak Mahkemece bu hususun dikkate alınmadığını, ayrıca davalı işyerinde vardiya usulü çalışma bulunduğundan fazla çalışmanın da söz konusu olmadığını, davacıya ücretinin banka yoluyla ödendiğini, eksik ödenene ücret alacağı bulunmadığı belirterek, kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. V.GEREKÇE: Dava, işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan tazminat ve alacak talebine ilişkindir. Taraflar arasında davacının fazla çalışma alacağına hak kazanıp kazanmadığı yönünde ihtilaf bulunmaktadır....
