O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmelidir. Somut olaya, gelince davalıların tercih haklarını 08.03.2011 tarihinde bedel ödeme olarak kullandıkları, kararın ise 26.06.2013 tarihinde verildiği, ödenecek tenkis bedelinin 4721 sayılı TMK'nun 564/2. maddesi gereğince taşınmazların karar tarihindeki değerine göre belirlenmesi gerektiği oysaki mahkemece tercih tarihi esas alınarak değer belirlendiği anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülmekte olan tenkis davası sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Davacılar; miras bırakanları olan ......
Yargıtay bozma ilamında bir kısım değerlerin terekeye dahil edilmesi, sabit tenkis oranının belirlenmesi, sabit tenkis oranında bölünmezliğin araştırılması, bölünebiliyor ise bu kısımların bağımsız bölümler halinde taraflar adına tesciline karar verilmesi, bölünemiyor ise tercih hakkının gündeme getirilmesi, böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercihini kullanmasının söz konusu olmayacağı, daha önce tercihten söz edilmiş ise sonuç doğurmayacağı ifade edilmiş, 11.11.1994 tarih 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, yargılama yapılması gerektiği belirtilmiş ise de mahkemece sabit tenkis oranında bölünmezlik konusunda herhangi bir araştırma yapılmadan, davalı tarafa tercih hakkı sorulmadan daha önce kullanılan ancak sonuç doğurmayan tercih beyanı dikkate alınarak eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur. O halde mahkemece doğru sonuca ulaşılabilmesi için Yargıtay 2....
O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak NAKTİN ödetilmesine karar verilmelidir. Öte yandan, tenkis davalarının niteliğine göre, davalının TMK 564/1 (MK.nun 506.) maddesi uyarınca tercihini nakten ödeme yönünde kullanması halinde, diğer para borçlarında olduğu gibi temerrüde düşen davalının faiz ödemesi gerekir ( BK.md. 103. TBK 120.md). 11.11.1994 tarih, 4- 4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nda da belirtildiği üzere tenkis alacağı tercih hakkının kullanıldığı tarihte muaccel hale geleceğinden faize tercih hakkının kullanıldığı günden geçerli olmak üzere hükmedilmesi gerekir....
ün, 28.9.2005 tarihinde 5 nolu bağımsız bölümü, 3.3.2006 tarihinde ise 15 parsel sayılı taşınmazı ölünceye kadar bakım koşulu ile davalıya temlik ettiği anlaşılmaktadır. Davacı asıl davasında, anılan her iki parselin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak temlik edildiğini ileri sürerek tapu iptal ve tescil ya da tenkis isteğinde bulunmuş, birleşen davasında ise; murisin banka hesabından 67.204,87.-TL nin davalının hesabına aktarıldığını ve saklı payının ihlal edildiğini ileri sürerek tenkis isteğinde bulunmuştur. Dosya içerisinde bulunan ... Bankası şubesinin 14.7.2011 tarihli yazısında; murisin hesabının 10.6.2009 tarihinde kapatıldığı, 133.000,29.-TL den 68.011,68.-TL nin davalının hesabına yatırıldığı, geri kalan miktarın ise dava dışı ...'in hesabına aktarıldığı belirtilmiştir. ..., ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/87 Esas sayılı dosyasında ... aleyhine açılmış tenkis davasının derdest olduğuda anlaşılmaktadır....
Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararda yazılı gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ...' nun tüm, davacının ise birleşen davaya yönelik ve yerinde olmayan temyiz itirazlarının REDDİNE; 2. Davacının asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür....
O halde mahkemece yapılması gereken iş usulüne uygun olarak murisin ölüm tarihindeki değerlere göre sabit tenkis oranını belirlenmesinden sonra, bu orana göre taşınmazın bölünebilir olup olmadığının usulüne uygun olarak sorulması, buna göre davalının tercih hakının doğacağı gözetilerek davalıdan tercihinin sorulması, bölünemezliğin tespiti halinde ise TMK 564 üncü maddesine göre taşınmazın karar tarihine en yakın bedeli saptanıp, süratle bu değerin sabit tenkis oranına çarpımı ile bulunacak değerin ödetilmesine karar verilmesi gerekir. Mahkemece, yetersiz ve hatalı bilirkişi raporuna göre hesaplanan sabit tenkis oranın belirlenerek, hatalı sabit tenkis oranına göre bölünemez olduğunun tespitine karar verilen taşınmazın doğrudan saklı pay oranında tespitine karar verilmiş olması doğru görülmemiş hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir....
ve tescil isteminin reddine, tenkis isteminin kabulüne karar verilmiştir....
ile torunları olup, saklı pay oranları da farklı olduğu halde aynı miktarda tenkis alacakları olduğu belirlenip, sonuç olarak davalılar aleyhine toplamda fazla miktar tenkis bedeli hükmedilmesi de doğru bulunmamıştır....
Ancak, ıslahın ikrara, keşfe, bilirkişi raporlarına, şahit sözlerine bir etkisi olmaz. Yani ıslah ile bunlar geçersiz sayılamaz. Taraflar ancak kendi usul işlemlerini ıslah ile düzeltebilirler. Mahkemenin ve karşı tarafın işlemleri ıslahın konusu dışındadır. Aynı hususlara Hukuk Genel Kurulunun 14.03.2007 tarihli ve 2007/2-99 E., 2007/141 K. sayılı kararında da değinilmiştir. 31. Somut olayda, dava tamamen ıslah edilip, tenkis davasına dönüştürüldüğüne göre tenkis davası üzerinde kısaca durulması gerekir. 32. Türk Medeni Kanunu’nun 560 ve devamı maddelerinde düzenleme alanı bulan tenkis (indirim) davası miras bırakanın saklı payları aşarak ölüme bağlı veya sağlar arası yaptığı karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili ve yenilik doğurucu (inşai) davalardandır....
