K A R A R Dava, rödovans sözleşmesinin tarafları arasındaki bu sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlığın giderilmesi isteğine ilişkin olmayıp; maden işletme ruhsatı sahiplerinin rödovansçı firmadan aldıkları rödovans bedelinin kendi aralarında paylaşımına ilişkin sözleşmeden kaynaklanan tazminat isteğine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 19.11.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.10.2004 gününde verilen dilekçe ile maden arama katkı payı alacağı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 26.05.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, 29.08.1990 tarihli rödövans sözleşmesinden kaynaklanan rödovans payı alacağının tahsili istemiyle açılmıştır. Davalı, rödovans sözleşmesinin 6/e maddesi hükmünce rödovans payının ancak sahada üretim yapılması halinde ödeneceğini, dava konusu dönemi kapsayan tarihlerde üretim yapılmadığını, açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava savunma doğrultusunda reddedilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir....
Görev ve yetkiye ilişkin olarak uyuşmazlığın 15/04/2009 tarihli Rödovans Sözleşmesi ile 20/07/2016 tarihli Maden Ruhsatı Devir Sözleşmesinden kaynaklandığı açıktır. Bilindiği ve Yargıtay uygulamaları ile de işlerlik kazandığı üzere Rödovans Sözleşmeleri “ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri, … ifade eder”. Bu niteliği gereği rödovans sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda TBK'nun ürün ve hasılat kiralarına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Bu bağlamda bu tür uyuşmazlıklarda 6100 sayılı HMK'nun sulh hukuk mahkemelerinin görevini düzenleyen 4.maddesi nazara alındığında sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmaktadır, Maden Ruhsatı Devir Sözleşmeleri ise esasen maden hakkının devri anlamına gelen bir sözleşmedir....
Görev ve yetkiye ilişkin olarak uyuşmazlığın 15/04/2009 tarihli Rödovans Sözleşmesi ile 20/07/2016 tarihli Maden Ruhsatı Devir Sözleşmesinden kaynaklandığı açıktır. Bilindiği ve Yargıtay uygulamaları ile de işlerlik kazandığı üzere Rödovans Sözleşmeleri “ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri, … ifade eder”. Bu niteliği gereği rödovans sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda TBK'nun ürün ve hasılat kiralarına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Bu bağlamda bu tür uyuşmazlıklarda 6100 sayılı HMK'nun sulh hukuk mahkemelerinin görevini düzenleyen 4.maddesi nazara alındığında sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmaktadır, Maden Ruhsatı Devir Sözleşmeleri ise esasen maden hakkının devri anlamına gelen bir sözleşmedir....
Davalı borçlu vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin taraf ehliyetinin bulunmadığını, İcra Hukuk Mahkemesinin itirazın iptali davasını görme yetkisinin bulunmadığını, davanın süresinde açılmadığını, Rödovans sözleşmesinde rödovans miktarının ne kadar olduğu ve nasıl belirleneceğinin belirtildiğini, ancak alacaklının alacak miktarını sözleşmeye göre talep etmediğini, alacak miktarının usule uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiğini, tazminat talebinin haksız olduğunu belirterek davanın reddi ile tazminata karar verilmesini istemiştir....
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1- 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun 4/1-a maddesine göre “Kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda” Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir. Uyuşmazlık ,taraflar arasında düzenlenen rödovans sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Dava, 17.10.2012 tarihinde 6100 sayılı HMK'nın yürürlüğe girmesinden sonra açıldığına göre görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler....
DAVA :Alacak (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ :07/07/2022 TALEP :İhtiyati Tedbir - İhtiyati Haciz TALEP TARİHİ :07/07/2022 KARAR TARİHİ :08/05/2023 KR....
Mülga 1086 Sayılı HUMK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Davadaki uyuşmazlık da, ürün kirasının bir türü olan rödovans alacağının tahsiline yönelik olup, dava 6100 Sayılı HMK'nun yürürlüğe girmesinden sonra 08.12.2011 tarihinde asliye hukuk mahkemesinde açılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki kiracılığın tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dava kiracının açtığı, kira (rödovans) sözleşmesinden kaynaklanan kiracılığın tespiti istemine ilişkindir....
A.Ş. arasında 54774 sicil numaralı maden arama ruhsatına ilişkin olarak 15/02/2005 tarihli Rödovans Sözleşmesi bulunduğu, davacının da rödovansçı ... Seramik İnş. Mad. İth. İhr. A.Ş. arasında 20/06/2003 - 12/09/2012 tarihleri arasında iş akdi bulunduğu, Teknik Nezaretçinin atanması, çalıştırılması ve ücretinin ödenmesi gibi konular Ruhsat sahibi ... tarafından 15/02/2005 tarihi itibarı ile Rödovans Sözleşmesine istinaden ... Seramik'e 10 yıllığına kiralandığı, davacının Teknik Nezaretçi olarak atandığı 11/11/2004 ile Rödovans Sözleşmesinin yapıldığı 15/02/2005 yılları arasındaki Teknik Nezaretçi görevinden kaynaklanan alacakları ... tarafından, Rödovans Sözleşmesinin yapıldığı tarih olan 15/02/2005 yılı ile davacının görevinden ayrıldığı tarih olan 27/09/2012 yılları arasındaki Teknik Nezaretçilik görevinden kaynaklanan alacakları Rödovans Sözleşmesinin 7.maddesi gereğince dava dışı ......
