İstinaf Sebepleri Davalı ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde; dava dilekçesinde galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitinin istendiği, kişinin galleye müstehak olamayacağı, davanın ispatlanması koşu ile galle fazlasına müstehak kararı verilebileceği, galle fazlasına müstehak olabilmek için vakıf evladı olmak ve galle fazlası için vakfiyede belirtilen şartların davacı açısından gerçekleşmiş olması gerektiği, davacının, 1248 H. (1833 M.) tarihli vakfiyeye göre galle fazlasına müstehak olabilmesi için; vakfı kuran ... ... Ağa’nın karısı ...’un erkek kardeşi ... ...’nın oğulları ... ve ...’in soyundan geldiğini ispat etmesi gerektiği ancak bilirkişi raporunda davacının ... ... Ağa'nın karısı ...'un erkek kardeşi ... ...'nın oğulları ... ve ...'...
Ağa (Deliağazade) Vakfı DAVA TÜRÜ : Galleye Müstahak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında Adana 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş olup, bu kez davalı vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar vekili dava dilekçesinde davacıların Ser Tuna-i Es Seyid ... Ağa (Deliağazade) Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine ve galle fazlasının davacılara ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili ise davanın reddini savunmuştur. İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda, davanın kabulü ile davacılar ... ve ...'nın Ser Tuna-i Es-Seyid ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/212 esas 2008/4 karar sayılı kararı ile dava konusu vakfın galle fazlasını almaya hak kazanan evladı olduğunun tespitine karar verildiği, kesinleşen bu karara istinaden dava tarihine kadar değişik miktarlarda davacıya galle ödemesi yapıldığı anlaşılmaktadır. Vakıf hukukunda aslolan, vakfiyedeki hükümlerin eksiksiz olarak uygulanması olup, gerek vakıf evlatları gerekse vakıf yöneticileri emredici olarak düzenlenmiş olan bu hükümlere göre hareket etmesi gerekecektir. Davacı tarafın vakfiye hükümlerine göre almaya hak kazandığı galle fazlası 5737 sayılı Yasa’nın değişik 7. maddesi kapsamında kalan bir çeşit intifa hakkı olup, bunun verilebilmesi için vakfın gelirlerinin yukarıda da ayrıntıları belirtilen ölçülere göre tespit edilmesi ondan sonra da vakfiyenin ve mevzuatın uygulanması gerekir....
İlk derece mahkemesince davacının vakıf evlatlarından T1 ın Nesime Hanım İbneti Mahmut Oğlu Hasan Ağa Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğu sabit olduğundan davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır. Bir kimsenin belli bir vakfın gallesine hak kazanabilmesi için öncelikle o vakfın kurucusu ile aralarında soy bağının kurulmuş olması (vakıf evladı olduğunun yöntemince saptanması) ; ayrıca vakıf senedinde evladın galleden (vakıf gelirinden) yararlanacağına ilişkin açık hüküm bulunması ve bunun için belli koşullar öngörülmüş ise bu koşullarında gerçekleşmiş bulunması gerekir. Davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun kanıtlanması gerekir....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Afyonkarahisar 3. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında Afyonkarahisar 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davalılardan ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden kararla davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu kez davacı vekili ile davalı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava dilekçesinde, davacının Mülhak Turunçzade ... Bey Bin ... Bey Vakfı ile Turunçzade ... Ağa Bin ... Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiştir....
KARAR : Davanın kabulüne Taraflar arasındaki galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: K A R A R Dava dilekçesinde, davacıların Aydın'da kurulu Mülhak Dergah-ı ... Kapıcı Başı Cihanzade ... Bey Vakfının galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitini istenmiştir. İlk Derece Mahkemesinin verdiği ilk karar ile, davacıların tümünün Cihanzade ......
Vakfının evladı olduğunun tespiti istenmiş olmasına rağmen Mahkemece; talep doğrultusunda davacının vakfın evladı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilerek talebin aşılması doğru değil ise de, bu hatanın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hüküm fıkrasının HMK’nin 370/2. maddesi gereğince aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte gösterilen nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararında (B) harfi ile gösterilen fıkrasındaki "... gelir fazlasına müstehak evlat..." ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine "...evladı..."...
Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne şeklinde hüküm kurulmuş olup, bu kez davalı ... vekilince Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Asıl ve birleşen dava dilekçelerinde, davacıların mazbut ... oğlu ...Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti istenmiştir. Davalı vekili, asıl ve birleşen davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacı ... yönünden davanın açılmamış sayılmasına, ... ve ... yönünden davanın kabulü ile adı geçen davacıların dava konusu vakfın gallesine müstehak vakıf olduklarının tespitine, birleşen davada davacılardan ...'ün dava konusu vakfın gallesine müstehak vakıf evladı, diğer davacılar ... ve ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... Gen. Müd. tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Vakıfdan galle fazlasının alınabilmesi için öncelikle vakfeden ile kan bağının ispatlanması sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile ... Genel Müdürlüğü ve mütevelli tarafından gönderilen aile şeceresine göre; davacının, mülhak ... Vakfının galleye müstahak evladı olduğunun tespitine ilişkin mahkemenin kararı doğrudur....
